Giải pháp tổng thể 'hạ nhiệt' giá nhà, đất và kiến nghị tháo gỡ vướng mắc Luật Đất đai 2024

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Quốc hội.

Trong hai ngày 29-30/10, Quốc hội đã dành 1,5 ngày để thảo luận tại hội trường về những vấn đề kinh tế- xã hội.

NHIỀU GIẢI PHÁP TỔNG THỂ “HẠ NHIỆT” GIÁ NHÀ, ĐẤT

Đánh giá cao về những thành tựu nổi bật trong phát triển kinh tế - xã hội năm nay và cả giai đoạn 2021-2025 song đại biểu Hà Sỹ Đồng – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị cho rằng có những vấn đề chưa được cải thiện đáng kể và cần được tập trung tháo gỡ ngay ở kỳ họp này và ngay trong năm nay, chẳng hạn, thị trường bất động sản với giá nhà tăng phi mã.

“Theo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính thì giá bất động sản tại Hà Nội và TP.HCM tăng nhanh, nằm ở tốp thứ 8 trong số 220 thành phố lớn trên thế giới về mức độ đắt đỏ của bất động sản so với thu nhập.

Mỗi người dân có thu nhập trung bình phải mất trên 30 năm tiết kiệm mới có thể mua được một căn nhà có mức giá trung bình ở 2 thành phố này”, đại biểu Hà Sỹ Đồng nêu thực trạng.

Về vấn đề giá nhà đất tăng cao, biến động, khiến nhiều người dân không tiếp cận được, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho rằng đây là một thực tế Chính phủ ghi nhận, đã và đang triển khai nhiều giải pháp.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long thay mặt Chính phủ giải trình trước Quốc hội. Ảnh: Quốc hội.

Trong đó, có những giải pháp tổng thể như sửa đổi, bổ sung một số quy định pháp luật liên quan đến đất đai, thị trường bất động sản. Kỳ họp này, Chính phủ trình Quốc hội một nghị quyết xử lý một số vấn đề cấp thiết trong Luật Đất đai, trong đó có vấn đề về định giá.

Theo Phó Thủ tướng Lê Thành Long, Chính phủ cũng hết sức hy vọng vào việc triển khai 1 triệu căn nhà ở xã hội. Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, hiện có 165 dự án đã hoàn thành, tầm khoảng 117.000 căn. Phó Thủ tướng cho biết cộng tổng lại các dự án đã hoàn thành, khởi công, chấp thuận chủ trương đầu tư đến hết năm 2025, cả nước đã đạt 60% chỉ tiêu.

KIẾN NGHỊ THÁO GỠ BẤT CẬP, TẠO MÔI TRƯỜNG THUẬN LỢI CHO NHÀ ĐẦU TƯ

Còn đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ngãi nêu ra các kiến nghị do bất cập từ các quy định, hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2024.

Theo đại biểu, Luật Đất đai năm 2024 quy định “người được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất phải không vi phạm pháp luật về sử dụng đất đai hoặc có vi phạm nhưng đã chấp hành xong quyết định đã chấp hành xong quyết định, bản án đã có hiệu lực pháp luật”.

“Đáng chú ý, việc xác định vi phạm này được áp dụng đối với tất cả các thửa đất đang sử dụng trên phạm vi cả nước.

Thực tiễn cho thấy, quy định này gây khó khăn rất lớn cho cơ quan có thẩm quyền trong việc xác minh tình trạng pháp lý của nhà đầu tư, nhất là đối với doanh nghiệp có quỹ đất trải dài ở nhiều tỉnh, thành phố.

Quy trình xác minh kéo dài làm chậm tiến độ giao đất, cho thuê đất, ảnh hưởng đến triển khai dự án đầu tư và làm giảm tính hấp dẫn của môi trường đầu tư”, đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương cho hay.

Các đại biểu tham dự phiên thảo luận tại Hội trường sáng 30/10. Ảnh: Quốc hội.

Ngoài ra, Nghị định số 88 của Chính phủ về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, đã mở hướng cho phép chủ đầu tư tự nguyện ứng trước kinh phí để thực hiện dự án tái định cư.

Đây là quy định rất tiến bộ, giúp giải quyết tình trạng thiếu quỹ đất tái định cư kéo dài ở nhiều địa phương, đặc biệt trong bối cảnh ngân sách còn hạn chế.

Tuy nhiên, Luật Đất đai năm 2024 và Luật Ngân sách nhà nước hiện chưa có quy định cơ chế tiếp nhận, sử dụng và hoàn trả kinh phí ứng trước của nhà đầu tư. Do đó, nhiều địa phương và chủ đầu tư còn lúng túng, chưa thể triển khai trong thực tế.

Mặt khác, qua thực tế triển khai thực hiện Nghị định số 225 sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan đến lựa chọn nhà đầu tư. Các địa phương phản ánh nhiều khó khăn trong việc xác định giá trị tài sản gắn liền với đất tại các khu đô thị.

Tài sản này rất đa dạng từ hạ tầng giao thông, thủy lợi, cấp nước đến tài sản công như trụ sở, công trình văn hóa và chịu sự điều chỉnh của nhiều luật, nghị định khác nhau. Do đó, chưa có sự thống nhất về phương pháp xác định, thẩm định giá trị, dẫn đến chồng chéo và kéo dài thời gian lập hồ sơ mời thầu, mời quan tâm.

Từ đó, đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương kiến nghị Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường sớm ban hành hướng dẫn cụ thể hoặc quy định thống nhất trên phạm vi cả nước, về trình tự, thẩm quyền, cách thức xác định việc chấp hành pháp luật đất đai của người sử dụng đất. Qua đó bảo đảm thực thi nghiêm Luật Đất đai, tạo thuận lợi, minh bạch cho nhà đầu tư và cơ quan thực thi.

Bên cạnh đó, sớm ban hành hướng dẫn cụ thể về cơ chế tiếp nhận, sử dụng và hoàn trả kinh phí khi nhà đầu tư tự nguyện ứng trước, để cơ quan nhà nước thực hiện dự án tái định cư.

Theo đại biểu, đây là nội dung quan trọng cần quan tâm thực hiện sớm, nhằm huy động tối đa nguồn lực xã hội, bảo đảm quyền lợi của người dân bị thu hồi đất và đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư công, đầu tư nhân.

Đại biểu cũng đề nghị sớm ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể việc xác định giá trị các loại tài sản công gắn liền với đất, để làm căn cứ cho việc lập hồ sơ mời thầu. Việc này sẽ góp phần tạo sự minh bạch, đồng bộ trong quy trình lựa chọn nhà đầu tư, đảm bảo nguyên tắc công khai, cạnh tranh lành mạnh và hiệu quả trong sử dụng tài sản công.

Đỗ Mến