Giải phóng mặt bằng đường sắt tốc độ cao: Hà Tĩnh chủ động từ từng thửa đất

Chủ động từ quy hoạch, làm kỹ từng hồ sơ

Theo thông tin từ Sở Xây dựng Hà Tĩnh, dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam đi qua 23 xã, phường của tỉnh, với chiều dài khoảng 103km. Qua rà soát sơ bộ, để triển khai dự án, tỉnh dự kiến thu hồi 764,12ha đất, ảnh hưởng tới khoảng 1.800 hộ dân có đất ở, trong đó gần 1.300 hộ phải di dời tái định cư, đồng thời cất bốc hơn 4.000 ngôi mộ cùng nhiều công trình, hạ tầng kỹ thuật khác.

Hà Tĩnh dự kiến di dời khoảng 1.300 hộ dân đến nơi ở mới.

Ông Lê Anh Sơn, Phó giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Hà Tĩnh cho biết: "Do chưa được chủ đầu tư bàn giao mốc giải phóng mặt bằng tại thực địa nên hiện việc đo đạc, kiểm đếm, áp giá, phê duyệt phương án bồi thường chưa đủ điều kiện triển khai. Các địa phương mới thực hiện công tác chuẩn bị trên cơ sở ranh giới sơ bộ của nghiên cứu tiền khả thi".

Tuy vậy, Hà Tĩnh không chờ "đến tay mới làm". Ngay từ giữa năm, Sở Xây dựng - cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo GPMB đã hướng dẫn, đôn đốc các xã, phường đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch khu tái định cư, hoàn thiện hồ sơ đất đai, khảo sát hiện trạng để sẵn sàng khởi công khi có chủ trương đầu tư chính thức.

Dự án tái định cư đầu tiên phục vụ dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam tiến độ đạt khoảng 25%.

Căn cứ kết quả rà soát, tỉnh dự kiến xây dựng 35 khu tái định cư tại 18 xã, phường. Đến nay, khu tái định cư ở TDP Liên Vinh (phường Hà Huy Tập) đã được khởi công, 28 khu khác đã có quy hoạch chi tiết hoặc chấp thuận tổng mặt bằng; 12 khu đang chờ thẩm định, phê duyệt.

Ông Sơn cho hay: "Ngoài khu TĐC Liên Vinh đảm bảo đúng tiến độ, hầu hết các khu còn lại vẫn chậm. Sở yêu cầu các địa phương khẩn trương hoàn thiện quy hoạch, lựa chọn đơn vị tư vấn, lập hồ sơ trình thẩm định trước ngày 15/10 để đảm bảo tiến độ chung của dự án".

Làm từ gốc, dân vận khéo

Ngày 19/8, khu tái định cư đầu tiên của dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam qua Hà Tĩnh chính thức khởi công tại TDP Liên Vinh, phường Hà Huy Tập, với diện tích 3,8 ha, tổng mức đầu tư 37 tỷ đồng.

Cán bộ thôn tuyên truyền về dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam tới người dân phường Hà Huy Tập.

Chỉ trong hơn một tháng từ khi thành lập Hội đồng bồi thường GPMB, địa phương đã hoàn thành hàng loạt khâu từ họp dân, thống nhất chủ trương đến phê duyệt hồ sơ kỹ thuật, bảo đảm đúng quy định và tiến độ.

Ông Tô Thái Hòa, chủ tịch UBND phường Hà Huy Tập chia sẻ: "Với kinh nghiệm GPMB 18,27 km tuyến cao tốc Bắc - Nam qua địa bàn, chúng tôi hiểu rõ tầm quan trọng của sự đồng thuận. Ngay khi có chủ trương, phường đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, tuyên truyền, vận động người dân, nên các bước triển khai đều thuận lợi".

Không dừng lại ở khu Liên Vinh, phường Hà Huy Tập đang tiếp tục hoàn thiện quy hoạch 2 khu tái định cư khác tại TDP Đông Tân và TDP Kỷ Các, phấn đấu đồng loạt khởi công trong tháng 10/2025. Theo dự kiến, tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua 14 thôn của phường, ảnh hưởng đến 1.067 hộ dân, trong đó có 177 thửa đất ở và 64,4 ha đất nông nghiệp; đồng thời tác động đến một số khu nghĩa trang, nhà thờ họ thuộc các xã cũ Thạch Đài, Tân Lâm Hương.

Xã Cẩm Lạc, nơi từng gặp khó trong GPMB cao tốc Bắc - Nam, nay đã "chuyển mình" rõ rệt. Ngay khi xác định hướng tuyến đường sắt đi qua, chính quyền xã đã đến từng hộ dân tuyên truyền, ký cam kết không xây dựng, cơi nới trái phép để đòi bồi thường.

Lãnh đạo xã Cẩm Lạc chia sẻ: "Chúng tôi xem công tác tuyên truyền là nhiệm vụ trọng tâm, phải kiên trì, bền bỉ và xuyên suốt. cán bộ, đảng viên đi trước, làm gương để vận động người thân, làng xóm. Chìa khóa thành công trong GPMB chính là dân vận khéo, khơi dậy tinh thần đoàn kết, đồng thuận của người dân".

Đến nay, xã Cẩm Lạc đã hoàn thành rà soát, thống kê các hộ dân thuộc diện di dời. Tuyến đường sắt tốc độ cao dự kiến đi qua xã dài 8,1km, thu hồi khoảng 56,2ha đất, trong đó có kế hoạch xây dựng 4 khu tái định cư phục vụ 100 hộ dân. "Đi từng ngõ, gõ từng nhà", chính quyền xã đang tạo được đồng thuận cao, coi GPMB không chỉ là giải phóng đất mà là tái kiến tạo không gian sống mới.

Hiện nay, toàn tỉnh Hà Tĩnh đang tăng tốc hoàn thiện quy hoạch, chuẩn bị hồ sơ đất đai, sẵn sàng cho giai đoạn đo đạc, kiểm đếm khi có mốc giới chính thức.

Sở Xây dựng yêu cầu các xã, phường bảo đảm đủ điều kiện khởi công khu tái định cư ngay khi hoàn thành thủ tục đầu tư, tránh chậm tiến độ dây chuyền.

Hà Vũ