Giám đốc Bệnh viện Phổi: Mỗi ca ghép phổi là thử thách lớn của y học

Các bác sỹ thực hiện ca ghép phổi cho một bệnh nhân. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Sau hơn 30 năm phát triển kỹ thuật ghép tạng, Việt Nam đã thực hiện hơn 9.000 ca ghép tạng nhưng trong số này chỉ có 14 ca ghép phổi.

Đáng chú ý, trong một tuần của tháng 4 vừa qua, có 2 ca ghép phổi được thực hiện thành công với sự điều phối người bệnh và tạng phổi từ Thành phố Hồ Chí Minh đến Bệnh viện Phổi Trung ương. 2 ca ghép đặc biệt này đã nâng tổng số ca ghép phổi thành công của Bệnh viện Phổi Trung ương lên 6 ca, theo tiêu chuẩn cao nhất của Trung tâm Ghép phổi UCSF - Trường Đại học California - Trung tâm Y học uy tín nhất tại Hoa Kỳ.

Tiến sỹ Đinh Văn Lượng - Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, nhấn mạnh như vậy tại Lễ Kỷ niệm 116 năm Ngày sinh bác sỹ Phạm Ngọc Thạch, cố Bộ trưởng Y tế đầu tiên, Viện trưởng Viện Chống lao Trung ương và năm 5 thành lập trung tâm ghép phổi. Sự kiện do Bệnh viện Phổi Trung ương, Chương trình Chống lao quốc gia Việt Nam tổ chức ngày 7/5.

Vượt qua thử thách lớn của y học

Tiến sỹ Đinh Văn Lượng cho biết tinh thần của bác sỹ Phạm Ngọc Thạch chính là sợi chỉ đỏ với tư duy “khó mấy cũng làm” xuyên suốt trong quá trình hình thành, phát triển và lớn mạnh của Bệnh viện Phổi Trung ương ngày nay.

Đặc biệt, trong tháng 4/2025 vừa qua, chỉ trong 1 tuần, Bệnh viện Phổi Trung ương đã phối hợp với các chuyên gia, đơn vị, các bệnh viện trong nước và quốc tế (Bệnh viện E, Trung tâm Điều phối ghép tạng và cơ thể người, Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Nhân dân 115…) thực hiện thành công liên tiếp thêm 02 ca ghép phổi cho 02 người bệnh, nâng tổng số ca ghép phổi là 6 ca, đóng góp vào thành tựu chung gần 50% (6/14 ca) số ca ghép phổi tại Việt Nam.

Toàn bộ các ca ghép phổi do Bệnh viện Phổi Trung ương thực hiện đều thành công ở mức cao nhất theo tiêu chuẩn của Trung tâm Ghép phổi UCSF.

Theo Tiến sỹ Lượng, mỗi ca ghép phổi đều là những thử thách lớn của y học, ghi nhận những tiến bộ vượt bậc trong lịch sử ghép tạng của ngành y tế Việt Nam.

Tiến sỹ Đinh Văn Lượng - Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Ca ghép phổi cho bệnh nhân Cấn Thị Ph. (54 tuổi, đến từ Hà Nội) đã được tiến hành thành công. Đây là lần đầu tiên tạng phổi của người cho chết não tại Bệnh viện Nhân dân 115, thành phố Hồ Chí Minh được điều phối, vận chuyển hàng không, bảo quản nghiêm ngặt “từ Nam ra Bắc” để thực hiện cấy ghép ngay trong đêm ngày 11/4 tại Bệnh viện Phổi Trung ương. Đoàn lấy tạng bao gồm Bệnh viện Phổi Trung ương, Bệnh viện E đã “Nam tiến” để lấy tạng. Đây cũng là ca ghép phổi “xuyên Việt” đầu tiên tại Việt Nam.

Sau 6 tiếng di chuyển, đúng 22h37 phút ngày 11/4, tạng phổi từ người hiến là nam bệnh nhân 38 tuổi được ghép cho người bệnh Cấn Thị Ph. dưới sự phối hợp của hàng chục chuyên gia, phẫu thuật viên. Ca phẫu thuật kéo dài trong 8 tiếng.

Bệnh nhân ghép phổi hồi phục “ngoạn mục”

Trước khi được ghép phổi, bệnh nhân Ph. Trong tình trạng bị bệnh phổi giai đoạn cuối không còn đáp ứng với các phương pháp điều trị nội khoa. Năm 2018, bệnh nhân được phát hiện có kén khí trong 2 phổi, 80% nhu mô phổi của người bệnh bị thay thể bởi các kén khí, bệnh nhân bị suy hô hấp mạn tính, tình trạng khó thở tăng dần, gặp khó khăn trong vận động, di chuyển trong khoảng cách 200m. Từ năm 2023, bệnh nhân bắt đầu thở ôxy 6 tiếng mỗi ngày tại nhà, tiên lượng tử vong rất cao.

Sau khi được ghép phổi, bệnh nhân đang được chăm sóc hậu phẫu tại Trung tâm Ghép phổi, các chỉ số sức khỏe đang hồi phục tốt.

Hai ca ghép phổi thành công nối dài thêm những kỳ tích về ghép phổi là thành tựu tiêu biểu của ngành Y tế Việt Nam. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Ca ghép phổi thứ hai được tiến hành thành công tháng 4 cho bệnh nhân Quách Thị Th. (37 tuổi, đến từ Thanh Hóa).

Nữ bệnh nhân được ghép phổi từ người cho là nam thanh niên 35 tuổi được đánh giá chết não tại Bệnh viện Bạch Mai.

Sau khi lấy tạng, ca phẫu thuật ghép phổi diễn ra tại Bệnh viện Phổi Trung ương kéo dài 7 tiếng từ 18h tối 18/4 đến 1h sáng ngày 19/4.

8h sau ghép phổi, bệnh nhân đã hồi phục “ngoạn mục,” được rút ống nội khí quản và thở bằng hai lá phổi mới, sau 1 tuần bệnh nhân tự thở được nhưng bình thường. Đây cũng là “kỳ tích đặc biệt” trong phẫu thuật ghép phổi, sự thành công tương đương với tiêu chuẩn y khoa tại các nước phát triển trên thế giới.

Bệnh nhân ghép phổi đã hồi phục sức khỏe sau ca ghép. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Trước khi được ghép phổi, nữ người bệnh bị mắc bệnh lý u cơ trơn bạch (LAM). Bệnh lý này tạo các kén khí trong phổi, lan tỏa và làm mất chức năng của phổi. Một năm trở lại đây, bệnh nhân gặp tình trạng khó thở tăng dần, sút 5 kg, và phải thở ôxy 14-16 tiếng mỗi ngày trong 2 tháng trở lại đây, chất lượng cuộc sống suy giảm trầm trọng. Nữ người bệnh đứng trước nguy cơ tử vong bất kỳ lúc nào nếu không được ghép phổi.

Cả 2 bệnh nhân được ghép phổi trên đều được quản lý, theo dõi tại Bệnh viện Phổi Trung ương từ trước và chờ ghép phổi từ vài tháng nay. Ngay khi có thông tin từ người hiến tạng chết não, Bệnh viện Phổi Trung ương đã ngay lập tức tổ chức hội chẩn, nhanh chóng điều phối, huy động sức mạnh tổng lực từ các chuyên gia đầu ngành của tất cả các lĩnh vực tham gia vào các ca ghép phổi.

Với nguồn bệnh nhân chờ ghép có sẵn, Bệnh viện Phổi Trung ương sẵn sàng thực hiện ghép phổi khi có nguồn cho tạng tiềm năng. Ghép phổi đã trở thành kỹ thuật thường quy được thực hiện bài bản theo đúng tiêu chuẩn quốc tế tại Bệnh viện.

Hai ca ghép phổi thành công nối dài thêm những kỳ tích về ghép phổi là thành tựu tiêu biểu của ngành y tế Việt Nam, mang lại những giá trị to lớn cho sức khỏe người bệnh và nhân dân./.

(Vietnam+)