Giám đốc ĐHQG TP.HCM: 'Không có cơ chế chấp nhận rủi ro, nhà khoa học không dám mạo hiểm'

Sáng 11-3, UBND TP.HCM, Đại học Quốc gia TP.HCM tổ chức hội thảo khoa học triển khai Nghị quyết 57/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Toàn cảnh hội thảo triển khai Nghị quyết 57. Ảnh: HÀ THƯ

Phải nghĩ khác, làm khác

Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM, khẳng định Đảng xác định cùng với nguồn nhân lực chất lượng cao thì khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo là một trong ba đột phá chiến lược. Vừa qua, Trung ương đã triển khai nghị quyết rất khẩn trương, quyết liệt, mang tính hành động nhanh hơn.

“Nếu chúng ta tiếp cận nghị quyết không phải với tinh thần nghĩ khác, làm khác, nhanh, quyết liệt thì sẽ rất khó triển khai” – ông nói.

PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM, phát biểu tại hội thảo. Ảnh: HÀ THƯ

Theo PGS.TS Vũ Hải Quân, Nghị quyết 57 xác định nâng tổng mức đầu tư cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo tối đa 2% GRDP là điểm rất đột phá. Ông dẫn chứng giai đoạn 2016-2020, TP.HCM chỉ đầu tư 0,96% GRDP cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; trong đó, ngân sách nhà nước chỉ chiếm phần nhỏ.

Nghị quyết 57 cũng đề cập đến việc chấp nhận rủi ro. PGS.TS Vũ Hải Quân nhìn nhận nghiên cứu khoa học có thể không ra được kết quả, nếu không có cơ chế chấp nhận rủi ro thì nhà khoa học không bao giờ dám mạo hiểm, chỉ đứng trong vùng an toàn. “Nếu nhà khoa học chỉ đứng trong vùng an toàn thì sản phẩm tạo cũng an toàn chứ không đột phá” – ông nhấn mạnh.

Ông nhìn nhận TP.HCM là trung tâm lớn của cả nước và khu vực, cần tiên phong, đi đầu trong nhận thức, tư duy, hành động khi thực hiện Nghị quyết 57. Do đó, đây sẽ là mẫu hình cho địa phương khác học tập triển khai.

“Với TP.HCM, mục tiêu quan trọng nhất khi phát triển khoa học công nghệ là kiến tạo động lực tăng trưởng mới, bền vững” – ông Vũ Hải Quân nhấn mạnh và cho rằng TP cần xác định mục tiêu ngắn hạn, dài hạn, cách thức, mô hình triển khai mới.

Ông tiếp: Nếu làm cách cũ, cứ bơm tiền vào cũng rất khó tạo đột phá vì chỉ như nước chảy vào chỗ trũng. Mà từ mô hình quản lý đến cách thức triển khai phải rất mới, rất đột phá.

Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM nhấn mạnh đến vai trò của chính quyền, doanh nghiệp, tổ chức khoa học công nghệ, trường đại học; kết nối vùng trong phát triển khoa học công nghệ. Đồng thời, lựa chọn nghiên cứu phát triển các công nghệ chiến lược cho TP. “Phải nghĩ khác và làm khác, đây là tư tưởng xuyên suốt trong tinh thần nghị quyết” – ông nhấn mạnh.

PGS.TS Vũ Hải Quân gợi ý TP.HCM tìm cách đột phá để đạt số lượng công bố khoa học quốc tế tăng trung bình 10%/năm, nguồn nhân lực nghiên cứu khoa học đạt 12 người/vạn dân…

Thiếu dữ liệu để thu hút đầu tư

Cũng tại hội thảo, Giám đốc Sở KH&CN TP.HCM Lâm Đình Thắng cho biết ngay sau hội nghị toàn quốc triển khai Nghị quyết 57, TP.HCM đã bắt tay ngay vào việc hoàn thành các văn bản khung và thành lập ban chỉ đạo, hội đồng tư vấn… với tinh thần khẩn trương, chủ động.

Giám đốc Sở KH&CN TP.HCM Lâm Đình Thắng phát biểu tại hội thảo. Ảnh: HÀ THƯ

TP dự kiến khánh thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo tại địa chỉ 123 Trương Định, quận 3 trong quý II-2025, tạo nên hạt nhân của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong tương lai.

Thời gian tới, ông Lâm Đình Thắng đề xuất ĐH Quốc gia TP.HCM cùng TP nhận thực hiện những chỉ tiêu cụ thể trong Nghị quyết 57. Đồng thời, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao về AI, thiết kế vi mạch, bán dẫn; xây dựng cơ sở dữ liệu về nguồn nhân lực khoa học công nghệ của TP phục vụ đầu tư phát triển, thu hút đầu tư.

“Tôi đi nhiều chuyến công tác nước ngoài để thu hút đầu tư và thấy chúng ta thu hút đầu tư nhưng không trả lời được TP.HCM có gì, có bao nhiêu kỹ sư AI, nhà khoa học, trung tâm dữ liệu, trung tâm nghiên cứu CoE….” – ông Thắng nói và cho biết những dữ liệu này cực kỳ quan trọng để TP định phát triển chiến lược, thu hút đầu tư. Ông mong ĐH Quốc gia TP.HCM cùng xây dựng cơ sở dữ liệu này.

Ông cũng đề xuất ĐH Quốc gia TP.HCM phối hợp xây dựng các CoE đạt chuẩn quốc tế; tư vấn chính sách cho TP (tư vấn chiến lược, tư vấn nhanh, tư vấn định kỳ); tìm mô hình cho trung tâm công nghệ thông tin tập trung đa mục tiêu; tăng nhanh tỉ lệ thương mại hóa đề tài nghiên cứu khoa học chất lượng cao; phối hợp tư vấn chính sách phát triển kinh tế số để TP.HCM trở thành trung tâm kinh tế số hàng đầu đất nước năm 2030…

LÊ THOA

PHẠM ANH