Giám đốc hợp tác xã ở Hà Tĩnh 'mê' làm nông nghiệp hữu cơ
Giám đốc hợp tác xã ở Hà Tĩnh 'mê' làm nông nghiệp hữu cơ
Video: Ông Lê Vạn Hải chia sẻ quá trình sản xuất nông nghiệp hữu cơ
Sau quãng thời gian thử sức với nhiều lĩnh vực như: thương mại dịch vụ, xây dựng..., năm 2013, ông Lê Vạn Hải (SN 1972, trú tại xã Mỹ Lộc, Can Lộc) quyết định thử sức với giấc mơ làm nông nghiệp hiện đại.
Trong dòng suy nghĩ của ông Hải, nông nghiệp hiện đại ngoài tính quy mô, cần phải lấy tiêu chí “sạch” làm đầu. Dẫu ông ngẫm ra rằng, sản xuất sản phẩm sạch sẽ tốn nhiều chi phí, phải cần thời gian để người tiêu dùng thích nghi và chấp nhận, song, ông vẫn quyết tâm để mang sản phẩm sạch, chất lượng ra thị trường, với mục tiêu là bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.
Trang trại cây ăn quả hữu cơ của HTX Nông nghiệp Gia Phúc.
Ông Lê Vạn Hải nhớ lại: “Năm 2013, tôi kêu gọi các “cổ đông” thành lập HTX Nông nghiệp Gia Phúc với ngành nghề chủ lực là chăn nuôi lợn liên kết và trồng cây ăn quả, vốn điều lệ 15 tỷ đồng. Hai năm sau đó, chúng tôi xuất bán lứa lợn giống đầu tiên là thành quả cho quy trình chăn nuôi khép kín, có sự bắt tay của 3 nhà: Nhà nước - nhà nông và nhà khoa học.
Đến nay, với quy mô 1.200 lợn nái, hằng năm, HTX xuất ra thị trường hàng chục nghìn con lợn giống chất lượng, doanh thu trên 10 tỷ đồng/năm. Nguồn lực từ chăn nuôi chính là cơ sở để người đứng đầu mạnh dạn cùng anh em xây dựng nên “vựa” cây ăn quả trù phú theo hướng hữu cơ như ngày hôm nay ”.
25 ha cam giòn, cham chanh, cam Xã Đoài, bưởi Phúc Trạch, bưởi da xanh, táo, ổi của HTX Nông nghiệp Gia Phúc đã được cấp chứng nhận các sản phẩm sản xuất phù hợp tiêu chuẩn Việt Nam về nông nghiệp hữu cơ.
Đi trong trang trại 30 ha với hơn 15.000 cây ăn quả trù phú, nào bưởi, nào cam, rồi táo, ổi… mới thấy được ý chí và quyết tâm của ông giám đốc HTX; bởi, sau nhiều năm nỗ lực không nghỉ của ông Hải và các thành viên, vùng đất cằn sỏi đá Khe Lang (thôn Đất Đỏ, xã Thường Nga) ngày nào đã được quy hoạch bài bản, trở thành các trại chăn nuôi, vùng cây ăn quả quy mô.
Với ông Lê Vạn Hải, làm nông nghiệp sạch, đam mê thôi chưa đủ. Ông ý niệm, muốn thành công, muốn có sự đột phá tất yếu phải có khoa học kỹ thuật “dẫn đường”. Bởi vậy mà ngay từ những ngày đầu thành lập, ông đã bỏ qua lối đi truyền thống của HTX nông nghiệp kiểu cũ với cách chăm sóc thủ công để quyết định chi hàng tỷ đồng đầu tư hệ thống tưới nước và cung cấp dinh dưỡng cho cây theo công nghệ Israel. HTX cũng “mạnh tay” mời các chuyên gia Israel sang tận nơi chuyển giao quy trình kỹ thuật...
Ông dí dỏm: “Quản lý, chăm sóc 30 ha cây ăn quả, nhiều lúc cũng “khỏe ru” bởi phầm mềm đã được lập trình sẵn, chỉ cần thao tác trên smartphone, toàn bộ cây cối đều được cấp nước, cấp dinh dưỡng theo chế độ chuẩn. Ứng dụng công nghệ tưới tiên tiến đã giải phóng được sức lao động. Nếu như diện tích này, áp dụng tưới thủ công thì phải cần khoảng 30 lao động làm việc trong nhiều giờ liền ”.
HTX đã đầu tư trên 3 tỷ đồng mua sắm các loại máy móc phục vụ sản xuất.
Cơ giới hóa nông nghiệp cũng là điều mà Giám đốc HTX Nông nghiệp Gia Phúc luôn trăn trở. Để giải phóng tối đa sức lao động, nâng cao hiệu suất công việc, ông Hải quyết định đầu tư hệ thống máy móc đồng bộ như: máy cày, máy bừa, máy xúc, máy làm cỏ, máy xới đất… với tổng kinh phí hơn 3 tỷ đồng. Đành rằng phải mất thời gian và chi phí để đào tạo lao động “làm quen”, song, lợi ích lâu dài thì đã rõ.
Cơ giới hóa, ứng dụng khoa học công nghệ, ông chủ HTX Nông nghiệp Gia Phúc đã biến vùng đất hoang hóa ngày nào thành “vựa” cây ăn quả. Điều mà ông luôn trăn trở và tuân theo là “nói không” với hóa chất, “nói không” với phân bón vô cơ để từng bước hình thành và thay đổi ý thức hệ về nông nghiệp hiện đại – nông nghiệp sạch.
Cho cây “ăn” đậu nành, trái cây, “ăn” cá, cám gạo, men rượu… là những việc làm đã quá quen thuộc tại HTX Nông nghiệp Gia Phúc. “Lâu nay, đa phần người nông dân vẫn lạm dụng phân bón hóa học để chăm sóc cây ăn quả. Việc làm này mang lại lợi ích tức thời, đẩy cây phát triển nhanh, song vô hình trung sẽ làm cho đất ngày càng chai sạn, cây cối sẽ cằn cỗi và điều quan trọng là không cho sản phẩm sạch đúng nghĩa.
Nuôi giun quế để sản xuất phân hữu cơ, cho cây “ăn” đậu nành, trái cây, “ăn” cá, cám gạo, men rượu… là những việc làm đã quá quen thuộc tại HTX Nông nghiệp Gia Phúc.
“Làm nông nghiệp, điều tôi mong muốn đầu tiên là tính bền vững và muốn người tiêu dùng được sử dụng sản phẩm an toàn. Bởi vậy, sản xuất theo hướng hữu cơ – organic là đích đến của HTX. Chúng tôi đã đầu tư hạ tầng, kỹ thuật nuôi giun quế để phục vụ sản xuất. Theo quy trình khép kín, phân từ trại lợn về sẽ cho giun quế ăn để sản xuất phân hữu cơ. Ngoài ra, HTX còn sử dụng cá, đậu nành, cám gạo, trái cây, men rượu… ủ với men vi sinh để bón bổ sung cho cây hoặc tạo thành chế phẩm sinh học, diệt trừ sâu bệnh, nấm mốc” – ông Hải chia sẻ.
Bón phân hữu cơ 30 ngày cây mới có thể hấp thụ chất dinh dưỡng (điều này khác xa với phân vô cơ), song mỗi năm, chúng tôi chỉ phải bón 2 lần và rất hiệu quả. Phân hữu cơ sẽ tạo sự phát triển bền vững cho cây, cải tạo đất, làm sạch đất, sạch nước và bảo vệ môi trường.
Kho phân hữu cơ 1.000 m2 của HTX Nông nghiệp Gia Phúc, quy mô ủ 1.000 tấn/năm.
Quá trình này khá gian nan khi chi phí và công sức bỏ ra ban đầu lớn hơn nhiều so với bón phân vô cơ, song người đứng đầu HTX vẫn luôn kiên định với mục tiêu đã đặt ra. Bởi vậy, HTX đã xây dựng kho phân hữu cơ 1.000 m2, quy mô ủ 1.000 tấn phân/năm để chủ động nguồn phân bón quanh năm.
Cây ăn quả được trồng thuận theo tự nhiên, “nói không” với hóa chất mặc dù tỷ lệ quả rụng cao hơn.
Thực hành sản xuất hữu cơ đã khó, việc theo đuổi để sản phẩm được công nhận sản phẩm hữu cơ là cả một hành trình bền bỉ mà nếu không kiên nhẫn có thể bỏ cuộc bất cứ lúc nào. Người đứng đầu HTX Nông nghiệp Gia Phúc đã xác định được “đường ray” và trong khó khăn tuyệt nhiên vẫn cố gắng “bám víu” để không trật “lằn ray” đó.
“Để có được chứng nhận hữu cơ, phải có thời gian “giải độc” môi trường khá dài. Điều may mắn là chất đất tại vùng Khe Lang chưa tiếp xúc nhiều với phân hóa học. Bởi vậy, chỉ trong hơn 2 năm, chúng tôi đã “giải độc” thành công cho đất và luôn "trung thành” tuyệt đối với phân bón hữu cơ.
Hàng chục lần lấy mẫu đất, mẫu nước, mẫu cây, mẫu sản phẩm vào TP Hồ Chí Minh xét nghiệm cũng là bấy nhiêu lần chúng tôi được hun đúc thêm ý chí, quyết tâm để “chạm” tới khái niệm sản phẩm nông nghiệp hữu cơ. Những nỗ lực bền bỉ đó đã cho kết quả bước đầu khi 7 sản phẩm của HTX gồm: cam giòn, cam chanh, cam Xã Đoài, bưởi da xanh, bưởi Phúc Trạch, táo, ổi đã được Công ty CP chứng nhận và kiểm nghiệm FAO chứng nhận các sản phẩm được sản xuất phù hợp TCVN về nông nghiệp hữu cơ vào tháng 9/2022 trên diện tích 25 ha” – ông Hải không giấu nổi niềm vui.
Sản phẩm cam giòn và bưởi da xanh là 2 trong 7 sản phẩm được chứng nhận các sản phẩm được sản xuất phù hợp TCVN về nông nghiệp hữu cơ.
Đây là HTX đầu tiên ở Hà Tĩnh “chạm” tới danh hiệu đáng tự hào này. Ngoài thị trường trong tỉnh, sản phẩm nông nghiệp hữu cơ của HTX đã phân phối tại nhiều tỉnh thành và vào hệ thống siêu thị BigC.
Theo bà Dương Thị Ngân – Giám đốc Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ Hà Tĩnh (Sở KH&CN), hiện nay, nông nghiệp hữu cơ đang là xu hướng hướng đến an toàn thực phẩm nhưng để chứng nhận được cơ sở nông nghiệp hữu cơ rất khó khăn vì quy trình rất chặt chẽ. Trong quá trình sản xuất, HTX Nông nghiệp Gia Phúc đã luôn tuân thủ các quy trình kỹ thuật trong canh tác hữu cơ.
Sản phẩm nông nghiệp hữu cơ của HTX đã phân phối tại nhiều tỉnh thành và vào hệ thống siêu thị BigC.
Theo đó, 100% phân bón hữu cơ, gắn với các chế phẩm sinh học trong ủ phân, hạn chế sâu bệnh bằng phương pháp tự nhiên, tuân thủ quy trình ngặt nghèo theo quy định và đã được chứng nhận hữu cơ. Khi cây ăn quả được chăm sóc bằng phương pháp hữu cơ, không chỉ môi trường được bảo vệ mà sản lượng cây trồng cũng tăng theo thời gian và điều quan trọng là sức khỏe người tiêu dùng luôn được bảo vệ. Đây là “tấm vé” để HTX tiến xa hơn trong thị trường.
Với địa hình đẹp, kết cấu đồi núi gắn với đồng ruộng và lòng hồ, Giám đốc HTX Nông nghiệp Gia Phúc đang theo đuổi ý tưởng phát triển nông nghiệp gắn với du lịch trải nghiệm sinh thái. Gần 1,5 km đường giao thông dẫn quanh trang trại đã được bê tông hóa. “Khi đến đây, du khách sẽ trải nghiệm sự giao hòa, gần gũi với thiên nhiên, tự tay hái trái cây chín mọng, trải nghiệm bắt cá, nướng gà đầy thú vị. Chúng tôi chỉ mong muốn Nhà nước có cơ chế đầu tư thêm hạ tầng viễn thông tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh của các mô hình kinh tế cũng như du khách có điều kiện trải nghiệm check – in hoàn hảo hơn” – ông Lê Vạn Hải kiến nghị.
Tính riêng trong năm 2022, HTX là nơi dừng chân của một số tổ chức, cá nhân, các trường học ở TP Hà Tĩnh tới tham quan, trải nghiệm. Trong tương lai, một trang trại lý tưởng với hướng làm nông nghiệp sạch, tiên tiến như HTX Nông nghiệp Gia Phúc sẽ là lực hút kéo du khách đến nhiều hơn với mảnh đất Can Lộc.
Học sinh trường Ischool Hà Tĩnh tham quan trải nghiệm tại HTX Nông nghiệp Gia Phúc.
Ông Nguyễn Ngọc Hùng - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh phấn khởi: “Lâu nay, nói đến kinh tế tập thể, HTX Hà Tĩnh, trong nếp nghĩ của nhiều người còn là sự trì trệ của mô hình HTX kiểu cũ. Bởi vậy sự hình thành và phát triển của HTX Nông nghiệp Gia Phúc đã góp phần thay đổi cách nhìn đối với kinh tế tập thể thời nay.
Đây thực sự là mô hình HTX kiểu mới đúng nghĩa, hội đủ các yếu tố về nhân lực, nguồn lực, đón đầu ứng dụng khoa học công nghệ, cơ giới hóa sản xuất. Không phải ngẫu nhiên mà Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Việt Nam và Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Hà Tĩnh đã “rót” trên 21 tỷ đồng để HTX Nông nghiệp Gia Phúc xây dựng mô hình. Nếu HTX kiên định với nông nghiệp hữu cơ, chuẩn hóa sản phẩm, xây dựng kho lạnh bảo quản và liên doanh, liên kết gắn sản xuất với chế biến và hướng đi thị trường xuất khẩu là nền tảng vững chắc để phát triển”.
