Giảm nghèo bền vững mang lại cuộc sống mới cho đồng bào Cơ Tu ở vùng cao Nam Giang

Việc quan tâm giảm nghèo bền vững, hình thành mô hình kinh tế vườn và trang trại, chuyển dịch cây trồng và vật nuôi phù hợp, tập trung phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số… đang mang lại cuộc sống mới cho đồng bào Cơ Tu ở xã vùng cao Nam Giang (Tp. Đà Nẵng) - là xã mới sau sáp nhập 2 xã cũ là Chà Vàl và Zuôih thuộc huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam trước đây.

Trên cơ sở sáp nhập 2 xã cũ là Chà Vàl và Zuôih của huyện Nam Giang trước đây, xã Nam Giang mới hiện có dân số gần 5.000 người, chủ yếu là đồng bào Cơ Tu. Và việc phát triển các mô hình sinh kế nhằm giảm nghèo cho bà con nơi đây đang được chú trọng.

Chuyển dịch cây trồng, vật nuôi phù hợp

Mới đây, chính quyền xã Nam Giang đưa ra mục tiêu phấn đấu đạt tổng sản lượng lương thực có hạt khoảng 7.726 tấn/năm; đạt 8.581ha cây lương thực; mỗi năm trồng từ 40ha cây gỗ lớn. Hàng năm giảm bình quân 35-40 hộ nghèo, đến năm 2030, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 18,38%...

Xã Nam Giang đang nhân rộng các mô hình kinh tế vườn và trang trại để cải thiện sinh kế cho bà cơ Cơ Tu.

Xã Nam Giang đang nhân rộng các mô hình kinh tế vườn và trang trại để cải thiện sinh kế cho bà cơ Cơ Tu.

Để giúp đồng bào Cơ Tu thoát nghèo, bà Zơrâm Thị Nhung, Bí thư Đảng bộ xã Nam Giang, cho biết xã Nam Giang tiếp tục xác định các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp cụ thể phát triển địa phương. Trong đó, ngoài tập trung khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế và huy động các nguồn lực đầu tư kết cấu hạ tầng, xã đẩy mạnh chuyển dịch cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện về đất đai, khí hậu.

Bên cạnh đó, theo bà Nhung, xã sẽ đầu tư, xây dựng thương hiệu một số sản phẩm OCOP, ứng dụng có hiệu quả các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất và từng bước thực hiện tốt công tác giảm nghèo, gắn với tăng thu nhập cho bà con địa phương.

Ngoài những mục tiêu, hướng đi như trên, cần ghi nhận những nỗ lực để giảm nghèo cho đồng bào Cơ Tu ở địa bàn 2 xã cũ hiện thuộc xã Nam Giang là Chà Vàl và Zuôih. Nhất là trong chỉ vài năm trở lại đây, ở địa phương đã hình thành 109 mô hình kinh tế vườn, trang trại.

Điển hình như mô hình nuôi cá diêu hồng đem lại giá trị kinh tế cao của anh Arâl Dom người Cơ Tu tại thôn Pring thuộc địa bàn xã Chà Vàl (cũ). Thời gian đầu, tận dụng lợi thế lòng hồ thủy điện Đắc Pring, anh thả 4.500 cá giống đầu tiên nuôi trong lồng bè. Cá phát triển tốt, đợt thu hoạch đầu tiên chỉ sau hơn 6 tháng nuôi thử nghiệm, anh xuất bán hơn 2 tấn cá.

Mỗi ký cá diêu hồng được bán tại chỗ với giá 50 - 70 nghìn đồng, giúp anh Dom có thêm động lực mở rộng mô hình nuôi cá lồng bè đầu tiên của thanh niên địa phương. Sau đó, anh tiếp tục đầu tư thêm một số lồng bè và thả nuôi hàng ngàn con giống cá diêu hồng.

Nhân rộng những mô hình hay

Biết được mô hình nuôi cá diêu hồng này, người dân địa phương thường tìm đến anh Dom để đặt hàng. Anh Dom luôn tận tình chia sẻ quá trình nuôi cá của mình cho người có nhu cầu nên thỉnh thoảng mô hình của anh đón nhiều thanh niên địa phương đến học tập kinh nghiệm, tham quan.

Mô hình nuôi cá diêu hồng đem lại giá trị kinh tế cao của anh Arâl Dom.

Trước khi thực hiện mô hình nuôi cá lồng bè, anh Dom còn có thời gian khá dài đầu tư nuôi gà và heo cỏ địa phương. Hàng trăm con gà thả vườn được duy trì nuôi, trở thành nguồn thực phẩm sạch cung ứng cho thị trường tại chỗ.

Sau thành công của Arâl Dom, bên cạnh khuyến khích duy trì mô hình chăn nuôi kết hợp trồng dược liệu dưới tán rừng, chính quyền địa phương đã tính đến việc nhân rộng mô hình nuôi cá lồng bè, hướng đến tạo sản phẩm sạch cung ứng cho thị trường.

Để các mô hình phát triển thì ở địa bàn xã Chà Vàl (cũ) và Zuôih (cũ) đã tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản, gắn với phòng chống dịch bệnh cho gần 1.000 lượt người, giúp bà con Cơ Tu nâng cao kiến thức và chủ động hơn trong lao động sản xuất.

Bên cạnh đó, việc tạo ra các mô hình sinh kế ổn định thông qua các HTX, tổ hợp tác nhằm cải thiện đời sống cho bà con dân tộc thiểu số (trong đó có đồng bào Cơ Tu ở xã Nam Giang) cũng là mối quan tâm xuyên suốt của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam. Chính vì vậy, các đơn vị trực thuộc cơ quan này đã phối hợp với Liên minh HTX Tp. Đà Nẵng cũng như Liên minh HTX tỉnh Quảng Nam trước đây đã tổ chức tuyên truyền đã lồng ghép nhiều chương trình, dự án phát triển sản xuất nông nghiệp, thương mại. Đặc biệt là chuyển giao kỹ thuật trồng trọt, chuyển đổi cây trồng, con vật nuôi và tuyên truyền nhân rộng mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị gắn với tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp thông qua vai trò của các HTX, tổ hợp tác.

Nhờ vậy, từ cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo của xã Chà Vàl (cũ) và Zuôih (cũ) đã giảm còn 49,4% (trong khi năm 2021 là hơn 72%). Ông Doãn Bing, Phó chủ tịch UBND xã Nam Giang, cho biết những năm qua, việc chuyển đổi cơ cấu cấu cây trồng, con vật nuôi ở địa phương được triển khai, thực hiện sâu rộng và được nhân dân hưởng ứng tích cực.

Và chỉ trong thời gian ngắn, địa phương đã chuyển đổi từ đất trồng lúa kém hiệu quả sang đất trồng keo, đồng thời triển khai và cấp phát con giống bò lai con, heo con cho người dân thụ hưởng, góp phần nâng cao thu nhập, giảm dần tỷ lệ hộ nghèo một cách bền vững.

Những bước ngoặt đổi thay được khai mở bằng nhiều mô hình kinh tế mới trong cộng đồng người Cơ Tu, đã góp phần hình thành nền sản xuất hàng hóa của xã Nam Giang theo hướng bền vững.

Thay đổi rõ nét từ “vùng đất khó”

Đơn cử như tại địa bàn xã Zuôih (cũ), với 99% là đồng bào dân tộc Cơ Tu sinh sống, được sự trợ giúp từ nhiều phía để có điều kiện sản xuất, lựa chọn phát triển các mô hình làm ăn hiệu quả từ nông sản. Qua đó giúp nhiều hộ dân cải thiện cuộc sống, vươn lên thoát nghèo bền vững.

Nhiều hộ dân Cơ Tu ở xã Nam Giang cải thiện cuộc sống, vươn lên thoát nghèo bền vữngnhờ mô hình chăn nuôi phù hợp.

Xưa kia, đây là một “vùng đất khó”, cuộc sống của đồng bào dân tộc Cơ Tu nghèo nàn, lạc hậu. Nhưng vài năm trở lại đây, mọi chuyện đã thay đổi rõ nét, do được hướng dẫn, nắm bắt đặc điểm khí hậu, thổ nhưỡng đa dạng, người dân đã bắt đầu biết xen canh tăng vụ, trồng các loại cây có giá trị kinh tế, chấm dứt tình trạng độc canh cây lúa.

Nhất là khi triển khai chương trình OCOP, với đặc điểm khí hậu, thổ nhưỡng đa dạng, bà con người Cơ Tu ở xã Zuôih (cũ) có điều kiện phát triển nhiều sản phẩm nông nghiệp và các loại cây trồng địa phương, chất lượng cao như: Chuối mốc, mít, cam, đậu... và các loại dược liệu như: Sâm ba kích tím, đinh lăng, mật nhân, mật ong rừng… Những sản phẩm này đang trở thành sản phẩm chủ lực trong việc xóa đói, giảm nghèo, cải thiện đời sống của nhiều hộ nghèo.

Từ lúc chuyển sang trồng cây ba kích tím, thu nhập của nhiều hộ đồng bào Cơ Tu đã cải thiện đáng kể. Chị Alăng Hy, người Cơ Tu ở thôn Pà Đhí, xã Nam Giang, chia sẻ: “Gia đình tôi thu hoạch cây ba kích tím cung cấp cho chợ đầu mối. Họ lấy rất nhiều nên có thời điểm, gia đình không đủ hàng để bán”.

Ngoài ra, nếu tính trên địa bàn xã Zuôih (cũ) có tất cả 397 nhóm hộ gia đình người Cơ Tu đăng ký tham gia phát triển kinh tế theo mô hình nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sạch. Từ đó đem lại hiệu quả, tạo ra các nông sản hữu cơ, sạch, an toàn và sản xuất theo chuỗi giá trị, được nhân rộng trong sản xuất.

Từ những thành quả đạt được trong thời gian qua ở địa bàn 2 xã cũ là Zuôih và Chà Vàl, hiện nay xã mới Nam Giang đang nỗ lực xây dựng nhãn hiệu, nhãn hiệu tập thể, chỉ dẫn địa lý... cho các loại nông sản đặc trưng của xã. Khi có thương hiệu, giá trị sản phẩm sẽ được nâng cao hơn, giúp đồng bào Cơ Tu có thu nhập ổn định và yên tâm gắn bó sản xuất những mặt hàng nông sản đặc sản truyền thống của địa phương.

Thanh Loan

Nguồn Vnbusiness: https://vnbusiness.vn//kinh-doanh-xanh/giam-ngheo-ben-vung-mang-lai-cuoc-song-moi-cho-dong-bao-co-tu-o-vung-cao-nam-giang-1109137.html