Giảm phát thải Các - Bon trong nông nghiệp: Hướng đi xanh cho nông nghiệp Lâm Đồng

Nông dân đồng bào Chăm triển khai mô hình "canh tác lúa thông minh giảm phát thải"

Khi hạt lúa cùng giảm phát thải

Vụ mùa năm 2024 đánh dấu bước ngoặt quan trọng của bà con xã Bắc Bình khi lần đầu tiên triển khai mô hình “canh tác lúa thông minh giảm phát thải”, kết hợp cơ giới hóa đồng bộ trong sản xuất.

Mô hình có sự tham gia của 11 hộ nông dân đồng bào Chăm, canh tác trên diện tích 3,4 ha, trong đó có gia đình ông Văn Hồng Xuân, một trong những hộ tiên phong áp dụng quy trình “1 phải, 6 giảm”.

Cụ thể: 1 phải là phải sử dụng giống lúa xác nhận; 6 giảm gồm giảm lượng giống gieo, giảm phân bón, giảm thuốc bảo vệ thực vật, giảm nước tưới, giảm thất thoát sau thu hoạch và giảm phát thải các-bon.

Ông Văn Hồng Xuân là một trong những hộ dân triển khai mô hình này

Nhờ áp dụng kỹ thuật “ngập khô xen kẽ” (5 lần ướt, 5 lần khô) cùng hệ thống giám sát mực nước qua vệ tinh, mô hình đã giúp giảm 5% chi phí sản xuất, đồng thời tăng năng suất và chất lượng lúa gạo, mang lại lợi nhuận tăng hơn 30% so với phương pháp canh tác truyền thống.

Đặc biệt, chỉ trong vụ đầu tiên, 3,4 ha ruộng lúa đã giúp giảm 12,11 tấn khí các-bon tương đương 3,6 tấn/ha. Lượng phát thải giảm được quy đổi thành tín chỉ các-bon, giúp nông dân tăng thêm gần 2 triệu đồng/ha.

Tín chỉ các - bon là gì?

Tín chỉ carbon là chứng nhận có thể giao dịch thương mại và thể hiện quyền phát thải một lượng khí CO2 hoặc một lượng khí nhà kính khác quy đổi sang CO2 tương đương. Một tín chỉ tương đương với 1 tấn CO2 hoặc 1 tấn CO2 quy đổi tương đương.

Ông Văn Hồng Xuân chia sẻ: “Canh tác lúa thông minh giảm phát thải không chỉ bảo vệ môi trường và sức khỏe, mà còn mang lại lợi ích kinh tế rõ ràng cho người dân chỉ có được, không có mất”.

Từ hiệu quả thực tế, mô hình sẽ được mở rộng lên hơn 13 ha với 20 hộ dân tham gia, đồng thời Trung tâm Khuyến nông của tỉnh cũng sẽ triển khai nhân rộng thêm 40 ha tại các địa phương trọng điểm trồng lúa trong tỉnh.

“Cánh đồng không dấu chân” - mô hình canh tác xanh ở Lâm Đồng

Hiện phía Đông Nam của tỉnh có khoảng 350 ha lúa đạt chứng nhận VietGAP hoặc tương đương, và hơn 4.600 ha canh tác theo hướng hữu cơ. Trong thời gian tới, nơi đây sẽ tiếp tục phát triển vùng lúa thương phẩm chất lượng cao, từng bước hình thành chuỗi giá trị lúa gạo đặc sản mang thương hiệu của địa phương, với lợi nhuận tăng thêm 10–15% so với canh tác thông thường.

Những mùa vàng mang lại niềm vui cho người dân

Ánh đèn Led trên vườn thanh long

Song song với cây lúa, thanh long là cây trồng chủ lực và được xem là “cây xóa nghèo” của Lâm Đồng, với hơn 27.800 ha và sản lượng gần 600.000 tấn/năm. Tuy nhiên, việc chong đèn kích thích ra hoa trái vụ, một khâu quan trọng trong sản xuất lại tiêu tốn lượng điện năng khổng lồ, gây phát thải khí các - bon đáng kể.

Những vườn thanh long trên địa bàn tỉnh

Trước đây, để chong đèn cho 1.000 trụ thanh long, nông dân phải tiêu thụ 8.500-9.000 kWh điện, tương đương 17-19 triệu đồng tiền điện. Việc chuyển sang đèn compact giúp giảm khoảng 1/3 lượng điện tiêu thụ.

Song hiệu quả vượt trội chỉ thực sự đạt được khi Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) hỗ trợ triển khai đèn LED công suất 9W thông qua dự án “Thúc đẩy sự tham gia của tư nhân trong đầu tư phát thải các-bon thấp và ứng phó với biến đổi khí hậu trong nông nghiệp”. Nhờ sử dụng đèn LED, mỗi ha thanh long chỉ tiêu thụ khoảng 1.300 kWh điện, giảm 55% so với đèn compact, giúp nông dân tiết kiệm chi phí, đồng thời giảm đáng kể lượng phát thải khí các-bon ra môi trường.

Sử dụng bóng đèn Led năng suất và chất lượng thanh long tương đương như khi sử dụng đèn compact, nhưng điện năng tiêu thụ giảm 50%.

Đây là bước chuyển đổi quan trọng trong sử dụng năng lượng sạch cho nông nghiệp, vừa giảm áp lực lên hệ thống điện, vừa khẳng định hình ảnh thanh long Lâm Đồng là nông sản xanh, thân thiện môi trường.

Chong đèn bằng bóng LED giúp thanh long Lâm Đồng chinh phục các thị trường khó tính như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu

Theo các nhà khoa học, biến đổi khí hậu đang diễn biến phức tạp, đe dọa sự phát triển bền vững và ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống con người. Một trong những nguyên nhân chính là phát thải từ sản xuất nông nghiệp, do sử dụng phân bón, năng lượng và thuốc bảo vệ thực vật ở mức cao.

Những hoạt động này tạo ra khí nhà kính, góp phần làm Trái đất nóng lên. Việc chuyển đổi sang bóng đèn LED tiết kiệm năng lượng đã giúp giảm đáng kể lượng khí thải, đồng thời nâng cao giá trị nông sản, mở ra cơ hội xuất khẩu lớn hơn cho nông dân.

Có thể nói, từ mô hình “1 phải, 6 giảm” trong canh tác lúa đến việc ứng dụng đèn LED tiết kiệm điện trong sản xuất thanh long, Lâm Đồng đang chứng minh rằng: giảm phát thải vẫn có thể tăng năng suất, tăng lợi nhuận và nâng tầm thương hiệu nông sản.

Những “cánh đồng không dấu chân” và “vườn thanh long xanh” hôm nay chính là biểu tượng của một nền nông nghiệp thông minh - xanh - phát thải thấp, mở ra con đường phát triển bền vững, hiện đại và hội nhập cho nông dân Lâm Đồng, cũng như cho nông nghiệp Việt Nam trong tương lai.

Thanh Nhàn