Giảm phát thải khí mê-tan trong chăn nuôi bằng côn trùng, tảo biển

Trước áp lực giảm phát thải khí nhà kính, đặc biệt là khí mê-tan từ chăn nuôi, các giải pháp thay thế nguồn đạm truyền thống như đậu tương đang được nghiên cứu và triển khai. Việc sử dụng protein từ côn trùng, tảo biển cùng với các chế phẩm sinh học như probiotic, enzyme không chỉ tăng hiệu quả tiêu hóa mà còn mở ra cơ hội giảm phát thải bền vững cho ngành chăn nuôi Việt Nam.

Protein côn trùng – nguồn đạm xanh đầy tiềm năng

Trong nhiều năm qua, đậu tương được xem là nguồn protein chính trong khẩu phần ăn của gia súc, gia cầm. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng, việc phụ thuộc quá lớn vào loại thức ăn này có thể làm tăng lượng khí mê-tan phát sinh trong quá trình tiêu hóa, đặc biệt ở động vật nhai lại như bò, trâu. Khi hệ vi sinh vật trong dạ cỏ phân giải chất xơ và protein, một lượng lớn mê-tan được sinh ra và thoát ra môi trường.

Trong nhiều năm qua, đậu tương được xem là nguồn protein chính trong khẩu phần ăn của gia súc, gia cầm. (Nguồn ảnh: All about feed)

Trong bối cảnh Việt Nam cam kết giảm phát thải khí mê-tan 30% vào năm 2030 theo Tuyên bố Toàn cầu về khí mê-tan tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc (COP26), việc tìm kiếm nguồn thức ăn thay thế cho gia súc là cấp thiết. Đây vừa là yêu cầu để đảm bảo mục tiêu môi trường, vừa là hướng đi để nâng cao năng suất chăn nuôi bền vững.

Một trong những giải pháp được các chuyên gia nhấn mạnh là sử dụng protein từ côn trùng, đặc biệt là từ ruồi lính đen. Loài côn trùng này có khả năng phân hủy rác thải hữu cơ thành nguồn đạm giàu dinh dưỡng, đồng thời ít gây tác động môi trường.

Tại một số trang trại ở Đồng Nai, bột côn trùng đã được thử nghiệm bổ sung vào khẩu phần cho gà thịt và heo con. Kết quả cho thấy, vật nuôi tăng trưởng tốt, sức đề kháng cải thiện, trong khi lượng khí thải từ chất thải chăn nuôi giảm rõ rệt. Ngoài ra, chi phí sản xuất bột côn trùng cũng thấp hơn so với nhập khẩu đậu tương, giúp người nông dân giảm gánh nặng kinh tế.

Tảo biển và phụ gia sinh học – chìa khóa giảm khí mê-tan

Song song với côn trùng, tảo biển cũng được xem là một nguyên liệu thay thế giàu triển vọng. Một số loại tảo đỏ và tảo nâu chứa hợp chất có khả năng ức chế hoạt động của vi khuẩn sinh mê-tan trong dạ cỏ, từ đó giảm lượng khí phát thải ra môi trường. Ở Úc, nghiên cứu cho thấy, bổ sung 1 đến 2% bột tảo biển vào khẩu phần bò sữa có thể giảm tới 80% lượng mê-tan thải ra.

Ở Úc, nghiên cứu cho thấy, bổ sung 1 đến 2% bột tảo biển vào khẩu phần bò sữa có thể giảm tới 80% lượng mê-tan thải ra. (Nguồn ảnh: Folio3 Ag Tech)

Không chỉ vậy, việc bổ sung probiotic (vi sinh vật có lợi) và enzyme tiêu hóa cũng giúp gia súc hấp thụ tốt hơn dưỡng chất trong thức ăn, giảm lãng phí và hạn chế sự hình thành khí nhà kính. Khi vật nuôi tiêu hóa hiệu quả, phần chất thải hữu cơ giảm đi, đồng nghĩa với lượng khí mê-tan sinh ra cũng ít hơn.

Thực tiễn đã chứng minh, chăn nuôi không chỉ là nguồn cung cấp thực phẩm mà còn liên quan trực tiếp đến mục tiêu phát triển bền vững và an ninh môi trường. Đổi mới khẩu phần ăn bằng các giải pháp xanh là con đường tất yếu để ngành chăn nuôi Việt Nam không chỉ duy trì năng suất, mà còn giảm thiểu tác động tiêu cực tới khí hậu.

Để hiện thực hóa điều này, cần sự đồng hành từ cả Nhà nước, doanh nghiệp và người nông dân. Nhà nước ban hành chính sách hỗ trợ nghiên cứu và thử nghiệm; doanh nghiệp tham gia đầu tư công nghệ chế biến protein từ côn trùng, tảo biển; còn nông dân sẵn sàng áp dụng các mô hình chăn nuôi mới. Khi ba yếu tố này kết nối, mục tiêu giảm 30% lượng phát thải mê-tan vào năm 2030 mà Việt Nam đã cam kết với Quốc tế hoàn toàn có thể đạt được.

Nhật Nam