Giám sát cáp quang dưới biển bằng công nghệ sóng âm

Ảnh minh họa

Công nghệ này hoạt động tương tự sonar (viết tắt của Sound Navigation and Ranging là công nghệ sử dụng sóng âm để phát hiện, đo khoảng cách và xác định vật thể dưới nước), theo dõi sự thay đổi của ánh sáng bên trong cáp quang để phát hiện rung động trong nước.

Những biến đổi nhỏ, như thay đổi nhiệt độ, tác động vật lý hay xáo trộn môi trường, đều ảnh hưởng đến lượng photon phản xạ trong sợi cáp. Nhờ đó, công nghệ này có thể xác định chính xác khi có vật thể chạm vào dây cáp hoặc khi một phần cáp bị đào bới, xê dịch bất thường.

Không chỉ dừng lại ở việc phát hiện tác động vật lý, công nghệ này còn có khả năng phân tích chuyển động và hoạt động diễn ra trong khu vực xung quanh. Hệ thống có thể “nghe” được tiếng neo tàu thả xuống, nhận diện kích thước, vị trí và thậm chí cả hướng di chuyển của tàu bè, giúp cảnh báo sớm những nguy cơ tiềm ẩn.

Ưu điểm lớn nhất của công nghệ này là khả năng tích hợp với hệ thống cáp hiện có mà không cần thay mới hoàn toàn. Chỉ cần một sợi cáp quang chưa sử dụng hoặc một kênh truyền tải trống, hệ thống có thể được kích hoạt mà không cần tốn hàng triệu đô la để lắp đặt cáp quang chuyên dụng. Nhà khai thác chỉ cần triển khai các thiết bị thu tín hiệu cách nhau khoảng 100 km (tương đương 62 dặm), giúp giảm đáng kể chi phí và thời gian triển khai.

Sau hàng loạt sự cố cáp quang bị cắt đứt tại Biển Baltic và khu vực xung quanh Đài Loan vào cuối năm 2024, đầu năm 2025, nhiều công ty và chính phủ đã bắt đầu quan tâm đến công nghệ giám sát cáp ngầm. Hiện nay, hơn 95% lưu lượng internet toàn cầu được truyền tải qua hệ thống cáp dưới biển. Việc gián đoạn cáp ngầm là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mất kết nối internet trên diện rộng, như đã từng xảy ra vào đầu năm 2024.

Tuy nhiên, phần lớn các hệ thống giám sát trước đây chỉ có thể phát hiện hành vi phá hoại sau khi thiệt hại đã xảy ra. Vì vậy, nhiều chuyên gia cho rằng cần lắp đặt cảm biến chuyên dụng xung quanh các tuyến cáp trọng yếu để hỗ trợ lực lượng bảo vệ có đủ thời gian phản ứng trước khi cáp bị cắt đứt. Giải pháp này có thể nâng cao đáng kể khả năng bảo vệ hạ tầng viễn thông quan trọng trước các mối đe dọa tiềm ẩn.

Bạch Dương