Giám sát chuyên đề về thực hiện Luật Quy hoạch: Không để điều chỉnh quy hoạch tùy tiện

Sẽ đánh giá toàn diện, khách quan việc triển khai thực hiện Luật Quy hoạch

Báo cáo tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Phó trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát cho biết, cuộc giám sát sẽ đánh giá toàn diện, khách quan việc triển khai thực hiện Luật Quy hoạch, Nghị quyết của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các luật, pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều có liên quan đến quy hoạch của Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương và các cơ quan có liên quan.

Kết thúc hoạt động giám sát, Đoàn có báo cáo đánh giá cụ thể về việc sử dụng nguồn lực cho công tác quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia thời kỳ 2021-2030; lựa chọn tư vấn lập quy hoạch và chất lượng của công tác tư vấn quy hoạch; việc tuân thủ các quy định về căn cứ, yêu cầu, nội dung quy hoạch của từng cấp/loại quy hoạch theo hệ thống quy hoạch quốc gia; tác động đối với công tác quản lý nhà nước, đầu tư, kinh doanh của doanh nghiệp và người dân...

Đồng thời, báo cáo giám sát sẽ đánh giá việc quản lý các quy hoạch xây dựng và quy hoạch sử dụng đất cấp huyện (quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành) là những quy hoạch có ảnh hưởng lớn đến quản lý đầu tư công, hoạt động đầu tư, kinh doanh của doanh nghiệp và của người dân.

Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành nội dung làm việc. Ảnh: VPQH

Bên cạnh đó là phát hiện những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân (làm rõ những tồn tại, hạn chế là do quy định pháp luật hay do tổ chức thực hiện); làm rõ trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân người đứng đầu trong việc chậm tiến độ lập quy hoạch, lãng phí nguồn lực, chất lượng quy hoạch, tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội, hoạt động đầu tư, kinh doanh và việc xử lý trách nhiệm đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan...

Về không gian, đoàn sẽ giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch theo quy định của Luật Quy hoạch và quản lý quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất cấp huyện theo quy định pháp luật liên quan trên phạm vi cả nước.

Thời gian giám sát là từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành (từ 1-1-2019, riêng các quy định về lập, thẩm định quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh có hiệu lực thi hành từ ngày 1-3-2018).

Chú trọng giám sát việc sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh các quy hoạch hiện có

Phát biểu thảo luận tại phiên họp, đánh giá hồ sơ chuẩn bị công phu, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh yêu cầu việc giám sát phải cho ra những kết quả cụ thể, thiết thực; công tác giám sát phải vừa toàn diện, vừa có trọng tâm, trọng điểm. Tinh thần là bảo đảm nguyên tắc “4 mắt” - ai làm gì cũng phải có người khác giám sát và "phải nghe nhiều tai, nhiều kênh, có tính chất độc lập với nhau thì mới có thể “gạn đục khơi trong được” chứ không nghe một chiều".

Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh yêu cầu đối với Đoàn giám sát là chú trọng giám sát việc sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh các quy hoạch hiện có trong giai đoạn giao thoa pháp luật cũ và mới về quy hoạch, khi Luật Quy hoạch mới ban hành và thực hiện Nghị quyết số 751/2019/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích một số điều của Luật Quy hoạch. Trong giai đoạn này, có nhiều trường hợp tùy tiện điều chỉnh quy hoạch; điều chỉnh quy hoạch không đúng.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: VPQH

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội đã chỉ ra một số nguyên nhân hạn chế, tồn tại của việc thực hiện Luật Quy hoạch. Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, từ khi có Luật Quy hoạch đến nay, việc ban hành, tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật hướng dẫn rất chậm, tác động nhiều đến phát triển.

“Giám sát làm rõ cho được lý do vì sao chậm”, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh và đề nghị giám sát cũng cần chỉ ra những bất cập của khung khổ pháp luật nếu có để kịp thời sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh. Kết thúc giám sát cần có kiến nghị hình thức xử lý thích đáng với các tổ chức cá nhân sai phạm, chậm trễ, cản trở công tác thi hành pháp luật.

Kết luận nội dung này, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí dự thảo kế hoạch và đề cương chi tiết, đồng thời đề nghị đoàn giám sát tiếp thu các ý kiến đóng góp hôm nay để tiếp tục hoàn thiện và trình ký ban hành.

Đồng thời, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương lưu ý Đoàn giám sát cần tính toán thời gian thực hiện giám sát hợp lý, phù hợp và tránh chồng chéo với các hội nghị, sự kiện lớn của Trung ương và của địa phương, bộ, ngành. Đoàn giám sát cần rà soát kỹ và xác định kế hoạch, đề cương báo cáo chi tiết cho các chủ thể, đối tượng giám sát phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, nhất là khối địa phương.

THẢO NGUYÊN