Giám sát phải dám nói thẳng, nói thật, không sách nhiễu, không gây phiền hà

Hội nghị triển khai thực hiện Chương trình giám sát của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2022.

Các thành viên cũng như Trưởng, Phó Đoàn giám sát phải có bản lĩnh, dám nói thẳng, nói thật, tránh tình trạng phát hiện từ dưới cơ sở bằng “con voi”, nhưng gọt giũa dần khi lên đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội thì chẳng còn gì nữa.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã lưu ý như trên khi phát biểu kết thúc hội nghị triển khai thực hiện Chương trình giám sát của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2022, sáng 4/11.

Theo kế hoạch, năm 2022, Quốc hội sẽ tiến hành giám sát tối cao 2 chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành” và “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021” .

Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành giám sát 2 chuyên đề “Việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo từ ngày 1/7/2016 đến ngày 1/7/2021” và “Việc thực hiện các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019-2021” .

Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, lần đầu tiên, các Đoàn giám sát có sự tham gia của lãnh đạo một số cơ quan như: Ban Tổ chức Trung ương, Kiểm toán Nhà nước, các chuyên gia là lãnh đạo các bộ, ngành và đặc biệt là sử dụng tối đa, có hiệu quả các kết quả, kết luận thanh tra, kiểm tra, kiểm toán.

Các đoàn đại biểu Quốc hội phải tổ chức giám sát đối với cả 4 chuyên đề; đồng thời, huy động sự phối hợp tham gia giám sát của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, các tổ chức chính trị, xã hội và chịu trách nhiệm bước đầu về kết quả giám sát, tính xác thực của báo cáo tại địa phương.

Tại hội nghị đã có nhiều ý kiến tham gia thảo luận của một số bộ ngành, đoàn đại biểu Quốc hội, nêu nhiều kiến nghị trong tổ chức thực hiện giám sát các chuyên đề nói trên.

Phát biểu kết luận, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ đây là hội nghị trực tuyến toàn quốc đầu tiên trong nhiệm kỳ này để triển khai công tác giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

"Có lẽ từ trước đến nay chúng ta mới tổ chức một hội nghị toàn quốc như thế này để thống nhất nhận thức, thống nhất hành động từ Trung ương đến địa phương, từ cơ quan này với cơ quan khác, bảo đảm phối hợp “dọc - ngang - trên - dưới - trong - ngoài”. Thống nhất được nhận thức và hành động thì chúng ta mới có thể tổ chức giám sát đạt được kết quả như mong muốn với những mục tiêu, yêu cầu nhiệm vụ đặt ra nói chung trong quy định pháp luật về công tác giám sát của Quốc hội, cũng như trong 4 chuyên đề giám sát cụ thể của năm 2022", ông Huệ phát biểu.

Nhấn mạnh vấn đề quan trọng là tổ chức thực hiện, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, trách nhiệm đầu tiên, trực tiếp là của các Đoàn giám sát.

Ông cũng nói thêm rằng, trước đây, có tình trạng một đồng chí Phó chủ nhiệm Ủy ban có thể tham gia 2 - 3 Đoàn giám sát, nhưng lần này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội dứt khoát một đồng chí chỉ tham gia duy nhất một Đoàn để tập trung thực hiện nhiệm vụ, không có chuyện “đánh trống, ghi tên”.

Đã là thành viên Đoàn giám sát thì từng cá nhân phải làm đến nơi, đến chốn, phát huy tinh thần trách nhiệm, tham gia đầy đủ các hoạt động theo yêu cầu của Luật cũng như yêu cầu của Đoàn giám sát; lắng nghe ý kiến của chuyên gia, các nhà khoa học, ý kiến của nhân dân, phải nghe bằng nhiều kênh, nhiều tai, trung thực, khách quan

Đồng thời cũng phải tôn trọng đối tượng giám sát, không sách nhiễu, không gây phiền hà, không “cua cậy càng, cá cậy vây”. Không phải chúng ta là giám sát tối cao thì muốn làm gì cũng được, không được gây ra những phiền toái, ảnh hưởng hoạt động bình thường của các cơ quan, các đối tượng giám sát.

Lưu ý tiếp theo từ lãnh đạo Quốc hội là các thành viên cũng như Trưởng, Phó Đoàn giám sát phải có bản lĩnh, dám nói thẳng, nói thật, tránh tình trạng phát hiện từ dưới cơ sở bằng “con voi”, nhưng gọt giũa dần khi lên đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội thì chẳng còn gì nữa.

Phải tuyệt đối tránh những việc như thế, Chủ tịch Quốc hội đặc biệt lưu ý.

Theo ông Vương Đình Huệ, Quốc hội giám sát trên tinh thần hết sức xây dựng. Giữa “xây” và “chống”, thì xây vẫn là căn bản, lâu dài; chống là quyết liệt, triệt để. "Phải phát huy được những mô hình tốt những cách làm hay, gương người tốt, việc tốt để nhân rộng ra. Đó mới là giám sát chứ không phải là chỉ nhăm nhăm tìm ra những khuyết điểm, sai phạm để nói đâu. Phải đánh giá cân bằng, khách quan để tiếp tục hoàn thiện thể chế, hệ thống pháp luật, tiếp tục đẩy mạnh khâu tổ chức thực hiện để mọi việc tốt hơn, góp phần cho phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng đất nước. Đó là mục tiêu của giám sát", Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị các cơ quan truyền thông, báo chí, kể cả các cơ quan báo chí của Quốc hội và các cơ quan báo chí ở Trung ương và địa phương tham gia sâu rộng vào quá trình giám sát của Quốc hội,, cung cấp thông tin liên quan đến các chủ đề giám sát.

Nguyễn Lê