Giảm ùn tắc nhờ điều hành giao thông bằng AI

Thời gian gần đây, nhiều tuyến phố tại khu vực trung tâm Hà Nội đã được nâng cấp đồng bộ hệ thống đèn tín hiệu giao thông và lắp đặt camera giám sát tích hợp AI. Điểm dễ nhận thấy nhất là sự thay đổi trong cách hiển thị thời gian đếm lùi của đèn tín hiệu. Thay vì hiển thị toàn bộ chu kỳ đèn như trước đây, hệ thống mới chỉ hiển thị 8 giây trước khi chuyển pha. Sự điều chỉnh này nhằm hạn chế tâm lý tăng tốc, vượt đèn vàng, đồng thời cho phép hệ thống linh hoạt điều chỉnh chu kỳ theo lưu lượng phương tiện thực tế tại từng thời điểm. Thời gian ngắn sau khi triển khai, hệ thống đèn tín hiệu giao thông ứng dụng AI đã bước đầu cho thấy hiệu quả rõ rệt, đặc biệt trong việc giảm xung đột giao thông tại các nút giao lớn, góp phần cải thiện trật tự, an toàn giao thông trên địa bàn thành phố.

Đại úy Nguyễn Sĩ Đại, Đội Chỉ huy giao thông và điều khiển tín hiệu đèn giao thông, Phòng Cảnh sát giao thông, Công an TP Hà Nội cho biết: “Các camera AI hiện nay đều hoạt động ổn định, được kết nối bằng hệ thống đường truyền cáp quang. Dữ liệu hình ảnh được xử lý ngay tại camera thông qua máy tính nhúng, sau đó truyền về trung tâm để phân tích lưu lượng, nhận diện vi phạm và tính toán, điều chỉnh chu kỳ đèn phù hợp với tình hình thực tế, qua đó giảm ùn tắc giao thông”.

Cảnh sát giao thông làm việc tại Trung tâm Điều khiển giao thông thông minh. Ảnh: THU THỦY

Hiện nay, Trung tâm Điều khiển giao thông thông minh đã kết nối trực tiếp với hơn 180 tủ điều khiển đèn tín hiệu giao thông ứng dụng công nghệ AI. Trí tuệ nhân tạo cho phép hệ thống tự động thu thập, phân tích cơ sở dữ liệu về lưu lượng phương tiện theo thời gian thực, từ đó đưa ra phương án điều chỉnh chu kỳ đèn tối ưu cho từng nút giao, từng tuyến đường. Nhờ vậy, tốc độ lưu thông được cải thiện đáng kể, nhất là trong các khung giờ cao điểm sáng và chiều. Theo Trung tá Đào Việt Long, Phó trưởng phòng Cảnh sát giao thông, Công an TP Hà Nội, so với các hệ thống trước đây chủ yếu dựa trên cảm biến cố định và chu kỳ đèn cài đặt sẵn, hệ thống camera AI hiện nay cho phép đo đếm lưu lượng phương tiện chính xác hơn, điều chỉnh chu kỳ đèn theo diễn biến thực tế. Điển hình như tuyến đường Trần Hưng Đạo, sau khi ứng dụng AI vào điều khiển giao thông, tốc độ lưu thông đã được cải thiện hơn 31%, từ mức trung bình khoảng 17km/giờ lên 25-35km/giờ. Không chỉ mang lại hiệu quả về mặt kỹ thuật, hệ thống AI còn cho phép điều khiển đồng bộ nhiều nút đèn trên cùng một tuyến đường, tạo “làn sóng xanh” giúp phương tiện di chuyển liên tục, hạn chế tình trạng dừng, chạy liên tục gây ùn ứ cục bộ. Việc điều khiển tập trung cũng giúp lực lượng cảnh sát giao thông chủ động hơn trong công tác điều tiết, chỉ huy từ xa, đặc biệt là khi xảy ra tai nạn, sự cố hoặc trong các dịp lễ, tết, sự kiện chính trị-xã hội lớn.

Ghi nhận thực tế cho thấy, người dân Thủ đô bước đầu có những phản hồi tích cực đối với việc ứng dụng AI trong điều hành giao thông. Anh Nguyễn Văn Hùng-tài xế taxi tại khu vực nội đô Hà Nội chia sẻ: “Tôi thấy đèn tín hiệu bây giờ linh hoạt hơn, nhất là giờ cao điểm. Trước đây có những nút đèn chờ rất lâu dù đường vắng, còn giờ thì lưu thông thuận lợi hơn, ít phải dừng xe vô lý”. Cùng chung nhận định, chị Trần Thu Hà ở phường Bạch Mai, TP Hà Nội cho biết: “Ban đầu tôi hơi bỡ ngỡ vì đèn chỉ hiện 8 giây cuối, nhưng sau một thời gian thì thấy hợp lý. Xe cộ di chuyển trật tự hơn, ít cảnh phóng nhanh vượt ẩu. Nếu hệ thống này được nhân rộng, chắc chắn tình trạng ùn tắc sẽ giảm nhiều”. Theo các chuyên gia, việc ứng dụng AI trong quản lý giao thông là xu hướng tất yếu của các đô thị lớn trên thế giới. Tuy nhiên, để phát huy tối đa hiệu quả, cần tiếp tục hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, đồng bộ dữ liệu, đồng thời nâng cao ý thức chấp hành pháp luật giao thông của người dân. Công nghệ chỉ thực sự phát huy tác dụng khi được vận hành trong một môi trường giao thông văn minh, kỷ cương.

Dù mới ở giai đoạn đầu triển khai, nhưng việc ứng dụng AI vào điều hành giao thông đã cho thấy tiềm năng lớn trong việc giải quyết bài toán ùn tắc đô thị. Với quyết tâm của các cơ quan chức năng cùng sự đồng hành, ủng hộ của người dân, hệ thống giao thông thông minh được kỳ vọng sẽ góp phần xây dựng Thủ đô ngày càng văn minh, hiện đại, an toàn và đáng sống. Trung tâm Điều khiển giao thông thông minh đang từng bước khẳng định vai trò “bộ não số” trong quản lý giao thông đô thị, mở ra hướng đi mới cho việc ứng dụng khoa học-công nghệ phục vụ nhân dân, vì mục tiêu phát triển bền vững của Thủ đô và đất nước.