Gian nan cuộc chiến chống 'cát tặc' ở đồng bằng sông Cửu Long

Mật phục nửa đêm bắt "cát tặc"

Tại các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Tiền Giang… có trữ lượng cát sông lớn. Vì lợi nhuận cao, "cát tặc" dùng nhiều thủ đoạn tinh vi để hút trộm cát, nhất là vào thời điểm ban đêm.

Cảnh sát bắt giữ sà lan hút trộm cát trên sông Cổ Chiên vào 29/9. (Ảnh: CACC).

Đơn cử, khoảng 22h50 ngày 29/9, tổ tuần tra thuộc Công an xã An Phước (huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long) phối hợp bắt quả tang 1 sà lan sắt không biển kiểm soát, do Đặng Văn Ngoan (SN 1977, ngụ xã An Phước, huyện Mang Thít) và Nguyễn Hoàn Tâm (SN 1976, ngụ xã Vĩnh Bình, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre) đang khai thác cát trái phép trên sông Cổ Chiên. Thời điểm bị bắt quả tang, sà lan trên đã hút 14,7m3 cát.

Cùng thời điểm này, tổ tuần tra bắt quả tang 1 sà lan khác không biển kiểm soát, do Nguyễn Thanh Tú (SN 1987, ngụ xã Mỹ Phước, huyện Mang Thít) và Nguyễn Minh Nhẫn (SN 1979, ngụ xã Vĩnh Bình, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre) đang khai thác cát sông trái phép. Tại thời điểm lập biên bản, sà lan đã hút 10,8m3 cát.

Theo cơ quan chức năng, các đối tượng khai thác cát trái phép hoạt động ngày càng tinh vi, thường lựa chọn những vùng giáp ranh. "Cát tặc" thường chọn thời gian ban đêm, khu vực hẻo lánh ít phương tiện thủy qua lại để khai thác trái phép.

Để tránh bị phát hiện, chúng thuê người cảnh giới và liên tục thay đổi thời gian, gây khó khăn cho cơ quan chức năng. Như vụ thuê "người nhái" lặn đáy sông Tiền dò nguồn cát để khai thác cát trái phép mới đây bị lực lượng công an mật phục bắt giữ.

Các đối tượng trong vụ thuê “người nhái” lặn đáy sông Tiền dò nguồn cát để khai thác cát trái phép bị bắt giữ. (Ảnh: CACC)/

Cụ thể, tối 3/5, Đội Cảnh sát kinh tế Công an huyện Cái Bè (tỉnh Tiền Giang) tiến hành mật phục, tuần tra trên tuyến sông Tiền (đoạn gần cầu Mỹ Thuận; qua thủy phận huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang) thì phát hiện ghe gỗ có lắp đặt hệ thống máy hút đang khai thác cát trái phép từ lòng sông Tiền lên sà lan (không biển kiểm soát) đang neo đậu cạnh bên.

Thời điểm bắt quả tang, trên ghe gỗ có 4 đối tượng, gồm: Nguyễn Văn Sáng (SN 1994), Nguyễn Văn Thiện (SN 1975), Trần Minh Tây (SN 1991) và Nguyễn Xuân Lãm (SN 1989, cùng ngụ tỉnh Đồng Nai).

Còn trên sà lan có đối tượng Lưu Trung Hiếu (SN 1988) và Nguyễn Hữu Nghĩa (SN 2002, cùng ngụ tỉnh Tiền Giang).

Qua kiểm tra, các đối tượng không xuất trình được các giấy tờ liên quan đến hoạt động khai thác cát do cơ quan có thẩm quyền cấp. Tổ công tác tiến hành đo đạc, trên sà lan chứa hơn 37m3 cát. Các đối tượng thừa nhận hành vi khai thác cát trái phép.

Theo Công an huyện Cái Bè (tỉnh Tiền Giang), nhóm "cát tặc" hoạt động rất tinh vi, trước khi tiến hành khai thác cát trái phép, các đối tượng điều 2 phương tiện lưu thông trên sông Tiền, trong đó ghe gỗ lắp đặt hệ thống máy hút với 2 vòi hút.

Các đối tượng phân công 2 người đeo mặt nạ, ngậm ống thở ô-xy như "người nhái" rồi ôm theo vòi hút từ ghe gỗ bắt đầu lặn xuống đáy sông Tiền để dò tìm nguồn cát, sau đó khai thác cát trái phép. Phía trên ghe gỗ, cát đối tượng cho hệ thống máy hút hoạt động, hút cát trái phép để bơm chuyền sang sà lan đang neo đậu bên cạnh chờ cho đến khi đầy ghe cát.

Lực lượng chức năng làm nhiệm vụ chống “cát tặc” trên tuyến sông Tiền. (Ảnh: CACC).

Xử lý nghiêm vấn nạn khai thác cát trái phép

Ngày 9/12, thông tin với Người Đưa Tin, Thượng tá Hồ Văn Út Anh, Phó trưởng Công an huyện Vũng Liêm (tỉnh Vĩnh Long) cho biết, thời gian qua, lực lượng công an huyện tăng cường tuần tra, kiểm soát và xử lý quyết liệt nạn hút trộm cát sông.

"Cát tặc" sử dụng nhiều phương thức tinh vi để đối phó việc lực chức năng khi tuần tra, như: cho người cảnh giới, thay đổi địa bàn khai thác cát trái phép,… Lực lượng trinh sát đã phải áp dụng các biện pháp nghiệp vụ để truy bắt các đối tượng này.

Công an huyện Vũng Liêm (tỉnh Vĩnh Long) đã tạm giữ phương tiện hút trộm cát trên tuyến sông Cổ Chiên, thuộc thủy phận ấp Rạch Sâu, xã Quới Thiện. (Ảnh: CACC).

Nhóm đối tượng khai thác cát trái phép trên sông Tiền bị bắt giữ. (Ảnh: CACC).

Cũng liên quan đến vấn đề này, theo lãnh đạo Công an tỉnh Tiền Giang, việc truy bắt "cát tặc" cũng gặp phải không ít khó khăn, từ việc chế tài xử lý, với việc xử lý hành chính thì chưa đủ răn đe, phòng ngừa nạn trộm cát trên sông.

Chưa kể, các chủ phương tiện còn trang bị cả ống nhòm để quan sát lực lượng chức năng tuần tra từ xa. Khi lực lượng chức năng xuất hiện, các phương tiện khai thác cát nhanh chóng chạy sang phần sông thuộc các tỉnh khác, hoặc tẩu tán tang vật.

Ngoài ra, phương tiện hút trộm cát của các đối tượng được thiết kế bộ phận giảm thanh để giảm tiếng ồn trong lúc vận hành hút cát, gây khó khăn trong việc phát hiện.

Tinh vi hơn, chúng cắt cử người canh gác và chỉ hoạt động vào đêm tối, hút cát tại những địa bàn giáp ranh các tỉnh, gây khó khăn trong việc truy bắt. Vì vậy, lực lượng công an phải liên tục tăng cường kiểm tra, đặc biệt là khoảng thời gian ban đêm.

Song Ngọc