Giao dịch 'tê liệt' khi giá cà phê tiếp tục rơi tự do

Ngày 8/5, giá cà phê nội địa tiếp tục điều chỉnh giảm về mức 95.000 – 96.200 đồng/kg, bình quân 95.700 đồng/kg, giảm hơn 4.000 đồng/kg so với ngày hôm trước. So với mức đỉnh vào 26/4 với giá 134.000 đồng/kg, cà phê đã rớt gần 40.000 đồng/kg.

Giao dịch trong nước tạm ngưng

Trao đổi với VnBusiness, ông Lê Đức Huy - Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu 2-9 Đắk Lắk (Simexco DakLak), cho biết thời gian gần đây, doanh nghiệp không giao dịch mua cà phê trong nước vì giá biến động quá mạnh. “Chúng tôi đã có nguồn nguyên liệu đủ cung ứng cho các hợp đồng xuất khẩu từ nay cho đến cuối năm - thời điểm bắt đầu vụ cà phê mới” - ông thông tin.

Giá cà phê quay đầu giảm mạnh trong những ngày vừa qua.

Theo ông Huy, giá cà phê xuống thấp nếu nông dân còn trữ hàng sẽ buồn nhưng với mức giá gần 100 ngàn đồng/kg so với các năm trước vẫn rất cao.

Vị Tổng giám đốc nêu quan điểm, bản chất cà phê là hàng hóa, chịu tác động bởi quy luật đầu cơ ngoài quy luật cung cầu. Vì vậy, ai đầu cơ sẽ rất lo ngại khi giá biến động mạnh.

Nguyên nhân khiến giá cà phê “rơi tự do” được ông Huy lý giải là do quy luật cung cầu, trước đó giá cao kéo theo đầu cơ, giữ giá và không bán hàng ra ngoài dẫn tới thiếu cục bộ đẩy giá tăng mạnh, tuy nhiên khi mùa vụ của nước khác vào, khách hàng chuyển sang mua của họ và mua chậm hàng từ Việt Nam, dẫn tới cầu giảm, giá sẽ giảm.

Về phía đơn vị sản xuất, ông Trần Đình Trọng, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ Công Bằng Eatu, cho hay lượng cà phê trong dân đã được bán hết nên không chịu tác động khi giá cà phê giảm sốc. Hiện, giao dịch trên thị trường gần như “tê liệt”. Trong giai đoạn này, không thấy ai bán, ai mua, mọi giao dịch tạm ngưng, bởi ai cũng có tâm lý không biết mua trữ hay mua bán, rất rủi ro.

So với mức giá đỉnh cao hơn 130 triệu đồng/tấn, nay ai trữ có thể mất số tiền không nhỏ. “Nhiều khi tôi nghĩ giai đoạn này đầu cơ cà phê rủi ro như mua vàng”, ông Trọng nói với VnBusiness.

Với người nông dân, ông Trọng cho biết vụ cà phê vừa qua đã rất thành công khi giá lên, nông dân thu lời tốt dù sản lượng có sụt giảm. Giá cao sẽ giúp người nông dân có động lực chăm sóc tốt hơn cho vườn cà phê của mình, cũng như tính tới phương án mở rộng diện tích.

Xuất khẩu cà phê đã thu về 2,5 tỷ USD

Theo ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam, có nhiều nguyên nhân cơ bản khiến giá cà phê giảm mạnh. Trong đó, hiện tượng El Nino tại các vùng trồng trên thế giới là Brazil và Việt Nam về cơ bản đã kết thúc. Brazil nước xuất khẩu cà phê lớn nhất đã bước vào thu hoạch từ tháng 5. Trong đó, có giống cà phê Conilon - tương tự Robusta của Việt Nam dự báo có sản lượng tăng mạnh. Trước đây, mỗi năm Brazil xuất khẩu từ 2-3 triệu bao (mỗi bao 60 kg) Conilon nhưng năm nay có thể tăng lên 9-10 triệu bao (tương đương 540.000 - 600.000 tấn).

Cùng với đó, đợt tăng giá cà phê vừa qua có sự tham gia của các nhà đầu cơ, các quỹ đầu tư lớn, dẫn đến tình trạng dư mua và tồn kho cao. Giờ là thời điểm họ bán ra để thu tiền về nên giá cà phê giảm là tất yếu. Và nguyên nhân cuối cùng do, Tổ chức Cà phê thế giới (ICO) vừa công bố báo cáo cho thấy xuất khẩu cà phê toàn cầu tháng 3 tăng 8,1% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế 6 tháng đầu vụ cà phê 2023-2024, xuất khẩu cà phê tăng 10,4%.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, trong quý I/2024, Việt Nam xuất khẩu cà phê đạt 587,82 nghìn tấn, trị giá 1,92 tỷ USD, tăng 58,6% về lượng và tăng 73% so với quý IV/2023; so với quý I/2023 tăng 6,3% về lượng và tăng 56,9% về trị giá.

Theo ước tính, 4 tháng đầu năm 2024, Việt Nam xuất khẩu cà phê đạt 756 nghìn tấn, trị giá 2,57 tỷ USD, tăng 5,4% về lượng và tăng 57,9% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái. Dự báo xuất khẩu cà phê của Việt Nam trong các tháng còn lại của quý II/2024 sẽ tăng do nhu cầu thế giới tăng.

Hiện, ngành cà phê Việt Nam được hưởng lợi nhờ giá xuất khẩu có xu hướng tăng mạnh. Ước tính, giá xuất khẩu bình quân cà phê của Việt Nam trong tháng 4/2024 đạt mức 3.791 USD/tấn, tăng 6,6% so với tháng trước và tăng 55,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính chung 4 tháng đầu năm 2024, giá xuất khẩu bình quân cà phê của Việt Nam ước đạt mức 3.402 USD/tấn, tăng 49,7% so với cùng kỳ năm 2023.

Tuy vậy, Hiệp hội Cà phê và Ca Cao Việt Nam cho hay, thời gian qua, giá cà phê tăng nhanh và quá cao tạo nhiều thách thức cho các doanh nghiệp: Giá thu mua cà phê đã tăng gấp gần 3 lần so đầu vụ cà phê trước yêu cầu các doanh nghiệp phải huy động nguồn vốn lớn. Tuy nhiên hạn mức tín dụng của các ngân hàng dành cho doanh nghiệp không tăng.

Tốc độ tăng nhanh của giá gắn liền với rủi ro cao đối với các doanh nghiệp thu mua hàng để xuất khẩu thông qua các đại lý, thương lái.

Lê Thúy