Giáo dục hướng nghiệp từ cấp THCS: Đa dạng lựa chọn cho tương lai

Giáo dục hướng nghiệp từ cấp THCS để giúp học sinh xác định nghề nghiệp phù hợp trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 và hội nhập quốc tế.

Ông Trần Anh Tuấn - Phó Chủ tịch thường trực Hội Giáo dục nghề nghiệp TPHCM tư vấn hướng nghiệp cho học sinh Trường THPT Đồng Phú (Bình Phước).

Ông Trần Anh Tuấn - Phó Chủ tịch thường trực Hội Giáo dục nghề nghiệp TPHCM tư vấn hướng nghiệp cho học sinh Trường THPT Đồng Phú (Bình Phước).

Việc lựa chọn học nghề thay vì theo học THPT công lập đang trở thành hướng đi thực tế và hiệu quả, giúp học sinh sẵn sàng gia nhập thị trường lao động.

Lựa chọn thực tế và khả thi

Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 không chỉ tạo ra thay đổi lớn trong mọi lĩnh vực mà còn ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhu cầu nguồn nhân lực trong tương lai. Những công việc truyền thống đang dần bị thay thế bởi công nghệ, vì thế, kỹ năng nghề nghiệp trở thành yếu tố quyết định để tồn tại trong thị trường lao động toàn cầu. Vì vậy, giáo dục hướng nghiệp cho học sinh cần kịp thời, giúp các em hiểu rõ sự thay đổi của xã hội và có chuẩn bị tốt nhất cho tương lai.

Theo ông Tạ Đình Nguyên - Trưởng phòng Đào tạo Trường Trung cấp Bách Nghệ TPHCM, hiện nay, học nghề trở thành lựa chọn thực tế và khả thi đối với nhiều học sinh sau khi hoàn thành chương trình THCS. Học sinh có thể học nghề tại các trường trung cấp ngay sau khi tốt nghiệp cấp THCS, với thời gian đào tạo khoảng 2 năm, tương đương thời gian học lớp 11 của chương trình THPT. Sau đó, các em tiếp tục học thêm 1 năm để lấy bằng văn hóa THPT nếu có nhu cầu.

Học nghề không chỉ giúp học sinh trang bị kỹ năng thực tế mà còn đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động. Các doanh nghiệp đang tìm kiếm nguồn nhân lực có tay nghề và tỷ lệ tuyển dụng lao động có tay nghề chiếm đến 70%. Vì vậy, học nghề tại các trường trung cấp giúp học sinh có cơ hội nghề nghiệp tốt ngay sau khi tốt nghiệp, tiết kiệm thời gian, chi phí so với việc theo học các trường đại học.

Nhiều ngành nghề “hot” như: Công nghệ thông tin, thiết kế đồ họa, bảo trì ô tô, chăm sóc sắc đẹp hay kỹ thuật xây dựng đang thiếu hụt nguồn nhân lực. Học sinh học nghề sẽ có cơ hội tiếp cận và làm việc trong những ngành này với mức thu nhập ổn định, cơ hội thăng tiến cao.

 Học sinh các trường THCS, THPT tại TPHCM tham gia chương trình hướng nghiệp tại trường.

Học sinh các trường THCS, THPT tại TPHCM tham gia chương trình hướng nghiệp tại trường.

Cần giáo dục hướng nghiệp sớm

Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, đặc biệt trong lĩnh vực như công nghệ thông tin, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo và ngành nghề “hot” khác, học sinh cần được trang bị kỹ năng đặc thù và tư duy phù hợp để đáp ứng nhu cầu xã hội trong bối cảnh mới. Vì thế, ngoài học văn hóa, giáo dục nghề nghiệp từ cấp THCS sẽ giúp các em có cái nhìn rõ ràng và đầy đủ về con đường tương lai, từ đó đưa ra quyết định sáng suốt, phù hợp bản thân.

Theo các chuyên gia giáo dục, hướng nghiệp từ cấp THCS là việc làm quan trọng. Các em cần được trang bị kiến thức về ngành, nghề đang phát triển, yêu cầu kỹ năng trong công việc, từ đó lựa chọn ngành nghề phù hợp với sở thích, năng lực bản thân. Các trường học cần chú trọng nâng cao nhận thức của học sinh về sự thay đổi trong cơ cấu công việc và thị trường lao động, đặc biệt trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và hội nhập quốc tế.

Giáo dục hướng nghiệp cũng giúp học sinh hiểu rõ hơn nhu cầu nhân lực trong tương lai. Các em cần được hỗ trợ tìm hiểu ngành nghề tiềm năng, xác định rõ mục tiêu nghề nghiệp và lựa chọn con đường học tập phù hợp. Học sinh cũng cần hiểu rằng việc chọn nghề là trách nhiệm của bản thân, sự hỗ trợ từ gia đình, nhà trường chỉ mang tính chất tư vấn, định hướng. Quyết định học gì, làm gì trong tương lai là sự lựa chọn cá nhân, dựa trên năng lực, sở thích và định hướng dài hạn.

Theo ông Lưu Văn Toàn - Trưởng phòng Tuyển sinh Trường Cao đẳng Công nghệ Sài Gòn, phân luồng sau cấp THCS không chỉ giúp học sinh chọn lựa được con đường học tập mà còn có thể đánh giá đúng năng lực, hoàn cảnh bản thân. Khi học sinh được phân luồng hợp lý sẽ có nhiều cơ hội để phát triển đúng khả năng, thay vì bị ép buộc vào lộ trình học tập không thích hợp.

Việc lựa chọn hướng đi đúng đắn với yêu cầu xã hội và nền kinh tế là điều quan trọng, giúp học sinh học tập hiệu quả và chuẩn bị tốt nhất. Điều này cũng góp phần điều chỉnh cơ cấu trình độ, ngành nghề đào tạo nhân lực, đáp ứng nhu cầu chuyển dịch cơ cấu lao động và phù hợp sự phát triển của nền kinh tế trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Vì vậy, giáo dục hướng nghiệp từ cấp THCS vô cùng quan trọng giúp học sinh tìm thấy con đường học tập, nghề nghiệp tốt nhất.

Ông Trần Anh Tuấn - Phó Chủ tịch thường trực Hội giáo dục Nghề nghiệp TPHCM, chia sẻ: Hiện tỷ lệ học sinh đỗ vào lớp 10 các trường công lập chỉ chiếm khoảng 65% - 70%, nên tạo ra áp lực không nhỏ cho phụ huynh và học sinh. Song không phải em nào cũng cần vào trường THPT công lập, vì có nhiều con đường khác để phát triển bản thân, sự nghiệp.

Học sinh sau khi tốt nghiệp THCS có thể lựa chọn học tại các trường trung cấp, cao đẳng hoặc cơ sở giáo dục nghề nghiệp khác. Các em có thể vừa học văn hóa, vừa học nghề và sau khi tốt nghiệp có cơ hội tìm kiếm việc làm lập tức.

Theo ông Tuấn, lựa chọn con đường học tập phù hợp với năng lực và sở thích sẽ giúp học sinh có thể phát triển tốt hơn. Học nghề tại các trường trung cấp, cao đẳng còn mang lại nhiều lợi ích như tiết kiệm thời gian, giảm chi phí học tập, nhiều cơ hội có việc làm sau khi tốt nghiệp. Các chương trình đào tạo nghề giúp người học có kỹ năng thực tế, sẵn sàng gia nhập thị trường lao động.

“Chọn trường đại học, cao đẳng hay trung cấp đều có ưu nhược điểm riêng. Gia đình và các em cần nắm rõ chính sách, điều kiện học tập và khả năng bản thân để đưa ra lựa chọn chính xác. Học nghề trung cấp hoặc cao đẳng mang lại nhiều lợi ích như rút ngắn thời gian, tiết kiệm chi phí (học phí được Nhà nước hỗ trợ), điều kiện tuyển sinh”, ông Trần Anh Tuấn cho hay.

Lâm Ngọc

Nguồn GD&TĐ: https://giaoducthoidai.vn/giao-duc-huong-nghiep-tu-cap-thcs-da-dang-lua-chon-cho-tuong-lai-post714291.html