Giáo dục Thái Nguyên: Dấu ấn nghị lực và đổi mới

Có 9 nghị quyết về giáo dục được ban hành tại Kỳ họp thứ Năm (Kỳ họp chuyên đề) HĐND tỉnh ngay trước thềm năm học mới 2025-2026.

Kết thúc năm học 2024-2025, toàn tỉnh có 975 cơ sở giáo dục với trên 14.280 nhóm/lớp và gần 30 nghìn cán bộ, giáo viên, nhân viên. Trong năm, Thái Nguyên thực hiện sáp nhập 22 trường thành 11, giảm 41 điểm trường lẻ, còn 694 điểm trường, bước đi quan trọng nhằm tinh gọn mạng lưới, tập trung nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất hiệu quả hơn.

Bước sang năm học 2025-2026, sau sáp nhập địa giới hành chính, toàn tỉnh có 969 trường với hơn 14.230 lớp và trên 421 nghìn học sinh. Bức tranh giáo dục trở nên đa dạng: đô thị phát triển nhanh, nông thôn rộng lớn, miền núi chiếm hơn một nửa diện tích; số học sinh dân tộc thiểu số tăng và chênh lệch vùng miền bộc lộ rõ nét hơn.

Đặc biệt, lần đầu tiên các trường mầm non, tiểu học, THCS được quản lý trực tiếp bởi chính quyền cấp xã. Một thay đổi tưởng như mang tính tổ chức nhưng lại tác động sâu rộng đến từng lớp học. Thực tế cho thấy, khi chính quyền địa phương đến gần hơn, việc nắm bắt thực trạng cơ sở vật chất, sĩ số lớp, nhu cầu của giáo viên và học sinh trở nên kịp thời, sát thực tế hơn. Tuy nhiên, mô hình mới cũng đòi hỏi chính quyền cơ sở nâng cao năng lực quản lý.

Trong bối cảnh địa bàn và dân cư thay đổi mạnh sau sáp nhập, hệ thống chính sách trở thành nền tảng bảo đảm vận hành thống nhất toàn tỉnh. Năm 2025 là năm của những quyết sách quan trọng, khi hầu hết các kỳ họp HĐND tỉnh đều dành ưu tiên cho giáo dục.

Ngay trước thềm năm học mới, tại Kỳ họp chuyên đề thứ Năm, HĐND tỉnh đã ban hành 9 nghị quyết với tổng kinh phí 147,5 tỷ đồng, tập trung vào các nhóm chính sách cấp thiết như: tăng cường tiếng Việt cho trẻ em dân tộc thiểu số trước khi vào lớp 1; hỗ trợ tiền ăn trưa cho trẻ nhà trẻ và học sinh nội trú; kinh phí khen thưởng học sinh giỏi và bồi dưỡng giáo viên đội tuyển. Các nghị quyết thể hiện triết lý phát triển đồng bộ giữa đô thị - nông thôn - miền núi, thu hẹp khoảng cách tiếp cận dịch vụ giáo dục giữa các vùng.

Ở những địa bàn khó khăn, các chính sách đã tạo chuyển biến rõ rệt. Cô giáo Lâm Thị Minh Huyền (Trường Tiểu học Thần Sa), cho biết: Các em dân tộc thiểu số thường rụt rè khi mới vào lớp 1, nhưng nhờ các hoạt động học qua chơi, học ngoài trời và sự hỗ trợ 350 nghìn đồng/em, giáo viên có thêm động lực để kèm cặp. Niềm vui lớn nhất là khi thấy các con tự tin đọc được những chữ đầu tiên.

Song song với giáo dục đại trà, tỉnh chú trọng phát triển giáo dục mũi nhọn và năng lực hội nhập. Năm 2025, Thái Nguyên ban hành Nghị quyết 20/2025/NQ-HĐND về hỗ trợ tiếng Anh, nâng mức hỗ trợ lệ phí thi IELTS từ 5.0 trở lên và tiếp tục hỗ trợ giáo viên dạy tiếng Anh tự chọn lớp 1, lớp 2.

Chính sách hỗ trợ dạy tăng cường tiếng Việt cho trẻ em dân tộc thiểu số trước khi vào lớp 1 đã tạo động lực ở những vùng khó khăn.

Từ tăng cường tiếng Việt cho trẻ vùng dân tộc thiểu số đến nâng cao ngoại ngữ cho học sinh đô thị; từ chăm lo bữa ăn trẻ nhà trẻ đến khuyến khích học sinh giỏi, những chính sách giáo dục năm 2025 đã tạo nên một bức tranh toàn diện và nhân văn, khẳng định tinh thần: phát triển nhưng không để ai bị bỏ lại phía sau.

Năm 2025 cũng ghi dấu thử thách chưa từng có khi bão số 11 (Matmo) gây thiệt hại nặng nề cho các cơ sở giáo dục. Nhiều trường bị ngập sâu, thiết bị hư hỏng, hàng nghìn học sinh phải tạm dừng học.

Thế nhưng trong gian khó, tinh thần đoàn kết của ngành giáo dục lại tỏa sáng: giáo viên tự dọn bùn đất, lực lượng công an, quân đội và phụ huynh chung tay khắc phục cơ sở vật chất; các trường lân cận chia sẻ bàn ghế, sách vở; tỉnh huy động nguồn lực để sửa chữa, bảo đảm an toàn cho học sinh. Chỉ sau ít ngày, hầu hết các trường đã trở lại dạy và học bình thường. Đó là minh chứng cho bản lĩnh của một ngành biết đứng dậy sau thử thách, biến khó khăn thành động lực.

Năm 2025 khép lại với những dấu mốc đáng nhớ, mỗi dấu ấn đều góp phần tạo nên bức tranh giáo dục Thái Nguyên của sự kiên trì, đổi mới và khát vọng nâng cao chất lượng, thu hẹp chênh lệch vùng miền, đưa tri thức đến với mọi học sinh…

Năm học 2025-2026 mở ra với nhiều mục tiêu quan trọng: củng cố mạng lưới trường lớp; phát triển hệ thống trường dân tộc nội trú, hướng tới mục tiêu 8% học sinh dân tộc thiểu số được học nội trú vào năm 2030; nâng tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia lên khoảng 80% và phòng học kiên cố trên 90%. Đây không chỉ là những chỉ tiêu mà là cam kết cho sự phát triển bền vững của giáo dục vùng khó.

Quỳnh Hoa