Giao lưu, trình diễn thực hành di sản Kéo co

Tăngcường giao lưu quốc tế, gắn kết, hợp tác và chia sẻ

Chương trình do Sở VHTT Hà Nội, phối hợp cùng UBND Phường Long Biên và Hội Di sản Văn hóa Việt Nam tổ chức, nằm trong chuỗi sự kiện Festival Thăng Long - Hà Nội năm 2025; kỷ niệm 10 năm UNESCO ghi danh Nghi lễ và trò chơi Kéo co vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại;

Đồng thời là hoạt động chào mừng 20 năm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2025).

Kéo co ngồi- di sản độc đáo ở Long Biên, Hà Nội

Phát biểu khai mạc, chương trình giao lưu, trình diễn nghi lễ và trò chơi kéo co, ông Nguyễn Mạnh Hà - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Long Biên) khẳng định: Phát biểu khai mạc, chương trình giao lưu, trình diễn Nghi lễ và trò chơi Kéo co, ông Nguyễn Mạnh Hà - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Long Biên) nhấn mạnh:

Chương trình Giao lưu trình diễn di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại được UNESCO ghi danh - Nghi lễ, trò chơi Kéo co”, một sự kiện văn hóa đặc sắc, hội tụ truyền thống dân gian, tinh thần cộng đồng và tình hữu nghị hợp tác quốc tế.

Ông Nguyễn Mạnh Hà cho biết, di sản văn hóa, đặc biệt là di sản văn hóa phi vật thể luôn là nguồn tài nguyên vô giá, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi địa phương, mỗi quốc gia và mỗi dân tộc. Di sản không chỉ thể hiện truyền thống, bản sắc văn hóa mà còn là nền tảng cho sự phát triển bền vững hôm nay và mai sau.

Đây cũng là định hướng lớn được Thành phố Hà Nội xác lập tại Nghị quyết số 09-NQ/TU về phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó nhấn mạnh việc khai thác giá trị di sản để tạo động lực cho phát triển sáng tạo, du lịch văn hóa và tăng cường vị thế của Thủ đô trong khu vực cũng như trên thế giới.

“Kéo co” không chỉ là âm thanh của niềm vui, mà còn là tiếng vọng của ước vọng trị thủy, chống lũ, cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu

Thời gian qua, công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể của Hà Nội đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, khẳng định sự quan tâm sâu sắc của các cấp, các ngành, đồng thời cho thấy vai trò thiết thực của di sản trong phát triển công nghiệp văn hóa, tạo nền tảng cho sự phát triển ổn định và bền vững của Thủ đô.

Năm 2015, Nghi lễ và Trò chơi Kéo cođược UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Cùng với niềm tự hào của cả nước, đây cũng là niềm vinh dự đặc biệt của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân phường Long Biên - nơi gìn giữ hình thức kéo co ngồi tiêu biểu tại Đền Trấn Vũ.

Từ dấu mốc ấy, với sự quan tâm của thành phố và quận Long Biên trước đây, chính quyền và nhân dân phường Long Biên đã triển khai nhiều giải pháp hiệu quả để bảo tồn và phát huy giá trị di sản: phục dựng nghi thức Kéo co trong lễ hội truyền thống; đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá di sản qua hoạt động văn hóa, truyền thông;

Phối hợp nghiên cứu, lập hồ sơ khoa học; chú trọng giáo dục thế hệ trẻ; và đặc biệt là bảo vệ không gian văn hóa, cảnh quan di tích gắn với di sản như quần thể Đền Trấn Vũ - chùa Cự Linh - đình Ngọc Trì.

Đối với nhân dân Long Biên, Kéo co không chỉ là trò chơi dân gian, mà là nghi lễ tín ngưỡng thiêng liêng gắn với Đức Thánh Huyền Thiên Trấn Vũ và Đức Thánh Linh Lang Đại vương - những vị thần tượng trưng cho sức mạnh, lòng nhân ái và sự che chở của thiên nhiên.

Chương trình vừa là hoạt động trình diễn di sản, vừa là diễn đàn văn hóa mở để chia sẻ giữa các vùng miền trong nước và thúc đẩy kết nối văn hóa quốc tế

Mỗi mùa lễ hội, tiếng hô “Kéo co” không chỉ là âm thanh của niềm vui, mà còn là tiếng vọng của ước vọng trị thủy, chống lũ, cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Ông Nguyễn Mạnh Hà khẳng định: “Chương trình Giao lưu, trình diễn Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại - Nghi lễ, trò chơi Kéo co vừa là hoạt động trình diễn di sản, vừa là diễn đàn văn hóa mở để chia sẻ giữa các vùng miền trong nước và thúc đẩy kết nối văn hóa quốc tế.

Đây là dịp để chúng ta cảm nhận sự phong phú, đa dạng của văn hóa Việt Nam, đồng thời học hỏi những kinh nghiệm quý báu trong công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể từ bạn bè quốc tế.

Sự kiện có sự tham gia của các nghệ nhân và đại diện cộng đồng Kéo co đến từ nhiều địa phương trong cả nước. Đặc biệt, sự tham gia của đại diện và thành viên các cộng đồng Kéo co đến từ ba quốc gia Hàn Quốc, Campuchia và Philippines đã mang đến không khí giao lưu quốc tế gắn kết, thể hiện tinh thần hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm trong bảo tồn di sản.

Các đội sôi nổi tranh tài

Lan tỏa giá trị di sản

Tại chương trình giao lưu, Hội Di sản văn hóa Việt Nam công bố quyết định thành lập và ra mắt Câu lạc bộ Mạng lưới Cộng đồng Di sản Kéo co Việt Nam, gồm các cộng đồng tiêu biểu thực hành di sản trên khắp mọi miền đất nước:

Cộng đồng Kéo co ngồi ở đền Trấn Vũ, phường Long Biên, thành phố Hà Nội; Cộng đồng Kéo song ở Hương Canh, xã Bình Nguyên, tỉnh Phú Thọ; Cộng đồng Kéo co ở Hữu Chấp, phường Kinh Bắc, tỉnh Bắc Ninh; Cộng đồng Kéo mỏ ở Xuân Lai, xã Đa Phúc, TP Hà Nội;

Cộng đồng Kéo song ở Hòa Loan, xã Vinh Thành, tỉnh Phú Thọ; Cộng đồng Kéo mỏ ở Ngải Khê, xã Chuyên Mỹ, thành phố Hà Nội; Cộng đồng Kéo co của người Tày ở xã Bảo Nhai, tỉnh Lào Cai; Cộng đồng Kéo co của người Giáy ở Sa Pa, tỉnh Lào Cai; Cộng đồng Kéo cõi ở phường Vị Khê, tỉnh Ninh Bình; Cộng đồng Kéo dây ở làng Trà Đoài, xã Kiến Xương, tỉnh Hưng Yên.

Tại chương trình Giao lưu trình diễn Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại được UNESCO ghi danh - Nghi lễ, trò chơi Kéo co, công chúng trong và ngoài nước được tìm hiểu và chứng kiến Nghi lễ và trò chơi Kéo co củalàng Gijisi (Hàn Quốc) vàtám cộng đồng kéo co tại Việt Nam gồm: Kéo co ngồi đền Trấn Vũ (phường Long Biên, thành phố Hà Nội; Kéo mỏ Xuân Lai (xã Đa Phúc, thành phố Hà Nội); Kéo mỏ Ngải Khê (xã Chuyên Mỹ, thành phố Hà Nội);

Kéo song Hương Canh (xã Bình Nguyên, tỉnh Phú Thọ); Kéo co Hữu Chấp (phường Kinh Bắc, tỉnh Bắc Ninh); Kéo co của người Tày, thôn Trung Đô (xã Bảo Nhai, tỉnh Lào Cai); Kéo co Hòa Loan (xã Vinh Thành, tỉnh Phú Thọ); Kéo cõi thôn Phú Hào (phường Vị Khê, tỉnh Ninh Bình).

Quang cảnh chương trình giao lưu, trình diễn "Nghi lễ và trò chơi Kéo co"

Cách đây tròn mười năm, vào ngày 2.12.2015, tại phiên họp của Ủy ban Liên Chính phủ về Bảo vệ Di sản Văn hóa Phi vật thể của UNESCO tại Namibia, Nghi lễ và trò chơi Kéo co của Việt Nam, Campuchia, Hàn Quốc và Philippines đã được vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Đây không chỉ là niềm tự hào chung của các quốc gia trong hồ sơ đa quốc gia, mà còn là nguồn khích lệ to lớn đối với các cộng đồng thực hành di sản tại Việt Nam nói riêng.

Sau 10 năm được ghi danh, các cộng đồng thực hành di sản Nghi lễ và trò chơi Kéo co tại Hà Nội cũng như cộng đồng thực hành Kéo co tại các tỉnh Bắc Ninh, Phú Thọ, Lào Cai, Hưng Yên, Ninh Bình... không ngừng bảo vệ, phát huy và lan tỏa giá trị di sản.

Di sản được tổ chức thực hành, giới thiệu, quảng bá thường xuyên trong cộng đồng; hoạt động truyền dạy cho thế hệ trẻ được quan tâm, chú trọng; nhiều địa phương đã chủ động kết nối, giao lưu giữa các cộng đồng kéo co trong nước tạo nên mạng lưới di sản sống.

Chương trình biểu diễn của đoàn Hàn Quốc tại sự kiện

Đặc biệt, Việt Nam đã nhận diện và ghi nhận thêm bốn cộng đồng mới đang thực hành di sản Nghi lễ và trò chơi Kéo co, góp phần làm phong phú thêm bức tranh di sản quốc gia.

Cùng với đó, sự kết nối quốc tế giữa Việt Nam với Hàn Quốc, Campuchia, Philippines đã mở ra một không gian giao lưu văn hóa rộng mở, kết nối giữa các cộng đồng, tôn vinh, đa dạng bản sắc văn hóa, củng cố tình hữu nghị giữa các dân tộc, vun đắp hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững trong khu vực.

Chương trình Giao lưu trình diễn di sản văn hóa phi vật thể nghi lễ, trò chơi Kéo co lần này không chỉ là sự kiện văn hóa, mà còn là dấu mốc quan trọng trong hành trình kết nối, bảo tồn và phát huy giá trị của di sản kéo co - di sản của sức mạnh, tinh thần và niềm tin cộng đồng.

HÀ AN, ảnh: THANH TÙNG