Gieo cây mới trên đất cũ

Mô hình trồng nho sữa Hàn Quốc với diện tích 2 ha ở xã Phú Điền đang mang lại triển vọng lớn cho nông nghiệp nơi đây

Mô hình nông nghiệp công nghệ cao

Cánh đồng rộng lớn ở thôn Phong Trạch, xã Phú Điền (Nam Sách) đang đổi thay từng ngày. Cánh đồng lúa đang dần bị thay thế bởi những mô hình nông nghiệp công nghệ cao, nhà màng, nhà lưới với cây trồng mới. Hiện HTX Nông nghiệp công nghệ cao và hữu cơ Phú Điền đang trồng 2 ha nho sữa Hàn Quốc theo hướng hữu cơ. Tính đến thời điểm hiện tại, đây cũng là mô hình trồng nho sữa theo chuẩn công nghệ Hàn Quốc lớn nhất ở Việt Nam.

Ông Phạm Đức Minh, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Nông nghiệp công nghệ cao và hữu cơ Phú Điền cho biết, trước khi đầu tư trồng 2.000 cây nho sữa ở xã Phú Điền, ông đã thử nghiệm và trồng thành công mô hình nho sữa tại tỉnh Vĩnh Phúc. Sau 3 năm trồng, nho sữa cho thu hoạch 25 chùm/cây, mỗi chùm trọng lượng đạt từ 0,6 - 1 kg, mẫu mã quả, độ ngọt tương đương với nho sữa được trồng tại Hàn Quốc. Nhờ thành công với mô hình trên nên HTX mới thuê đất để trồng nho sữa với quy mô lớn tại Hải Dương với chi phí đầu tư gần chục tỷ đồng. Sau 2 tháng, cây sinh trưởng tốt, bắt đầu vươn cành và sẽ cho thu hoạch vụ đầu tiên vào năm 2024. Mặc dù chi phí đầu tư ban đầu cao nhưng cây có tuổi thọ từ 20 – 25 năm, năng suất cũng tăng dần theo độ tuổi của cây.

Bí ngòi cũng đang dần trở thành cây trồng quen thuộc với nhiều nông dân trong tỉnh. Với niềm đam mê nông nghiệp, đặc biệt là các giống cây mới, chị Hoàng Thị Loan (ở xã Tiền Tiến, TP Hải Dương) đã đưa cây bí ngòi về đồng đất ở nhiều nơi trong tỉnh. Năm 2021, chị đấu thầu hơn 4 ha đất lúa bỏ hoang tại 3 xã Thanh Hải (Thanh Hà), Đồng Lạc (Nam Sách) và phường Ái Quốc (TP Hải Dương) để trồng bí ngòi. Chị Loan chia sẻ: “Tôi đã đi tham quan một số mô hình sản xuất trong và ngoài tỉnh. Đến Bắc Giang thấy mô hình trồng bí ngòi có hiệu quả, phù hợp với điều kiện tự nhiên của địa phương nên năm 2021 tôi đưa cây bí ngòi Hàn Quốc về trồng”. Cây lên khỏe, ít sâu bệnh, dễ chăm sóc, nhanh cho thu hoạch và có thể trồng gối vụ quanh năm. Chỉ sau trồng từ 35 - 40 ngày, bí bắt đầu cho thu hoạch. Thời gian thu hoạch kéo dài từ 30 - 40 ngày tùy thuộc kỹ thuật chăm sóc. Trung bình mỗi sào sẽ cho thu khoảng từ 1 - 1,2 tấn quả, giá bán dao động từ 7.000 – 14.000 đồng/kg, lúc cao điểm lên đến 20.000 – 25.000 đồng/kg. Mỗi năm gia đình chị Loan thu lãi từ 500 - 600 triệu đồng, cao gấp 4 - 5 lần so với trồng lúa.

Cánh đồng bí ngòi ở thôn Hảo Quan, xã Đồng Lạc (Nam Sách) cho hiệu quả kinh tế cao hơn so với trồng lúa

Làm từng bước

Năm 2022, mô hình trồng nho hạ đen của ông Nguyễn Mạnh Đoàn (ở thôn Cáy, xã Đoàn Thượng, Gia Lộc) đã thu hút sự quan tâm của không ít người dân trong tỉnh. Vườn nho được ông xây dựng từ năm 2021 trên diện tích 800 m2. Đây là mô hình trồng nho lớn nhất tỉnh khi ấy. Nho chín có vị ngọt sắc, không hạt, năng suất trung bình đạt khoảng 3 tạ/sào. Nho được bán tại vườn cho khách đến tham quan trải nghiệm với giá 120.000 đồng/kg. Từ thành công ban đầu của mô hình này, một số vườn nho hạ đen trong tỉnh đã được hình thành nhưng chỉ ở quy mô nhỏ bởi người trồng chưa thể đánh giá hết được thành công cũng như rủi ro khi trồng giống mới.

Theo ông Phạm Đức Minh, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Nông nghiệp công nghệ cao và hữu cơ Phú Điền, nhiều mô hình nho sữa đã được trồng ở một số tỉnh, thành phố trong cả nước nhưng không cho hiệu quả kinh tế cao. Đây là giống cây trồng mới với chi phí đầu tư cực lớn nên để an toàn, HTX đã kết nối với một doanh nghiệp của Hàn Quốc chuyển giao cây giống chuẩn và các biện pháp khoa học – kỹ thuật để chăm sóc. Ngoài ra, phải có thị trường tiêu thụ rộng lớn bởi khi đến thời vụ thu hoạch, nho sữa sẽ cho sản lượng rất cao và tập trung ở một thời điểm. Hiện HTX đã ký kết hợp đồng tiêu thụ với hệ thống cửa hàng thực phẩm sạch Bác Tôm, Sói Biển… "Với những mô hình nông nghiệp mới thì người trồng cần phải chuẩn bị sẵn sàng 3 yếu tố gồm: vật tư chuẩn, kỹ thuật chuẩn và phải được đầu tư bài bản mới có thể thành công”, ông Minh nói.

Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng, nhiều mô hình nông nghiệp với giống cây trồng mới đã được hình thành như nho sữa Hàn Quốc, nho hạ đen, bí ngòi, măng tây… Các giống cây mới mở ra triển vọng để phát triển nông nghiệp địa phương, góp phần đa dạng hóa cây trồng, tăng thu nhập cho nông dân. Dù vậy, các cây trồng hiện mới chỉ dừng ở những mô hình nông nghiệp nhỏ lẻ, nhiều mô hình vẫn đang trong quá trình thử nghiệm, chưa được trồng đại trà nên chưa thể đánh giá hết hiệu quả kinh tế. Các cây trồng này đòi hỏi kỹ thuật trồng khắt khe hơn, chi phí đầu tư lớn trong khi đó thị trường tiêu thụ lại hạn hẹp nên rủi ro khi trồng là rất lớn.

Theo các chuyên gia nông nghiệp, với các giống cây trồng mới, việc mở rộng diện tích phải bài bản, không phát triển ồ ạt mà thực hiện từng bước. Đặc biệt, phải nghiên cứu kỹ thị trường trước khi mở rộng diện tích, tránh những rủi ro không đáng có.

TRẦN HIỀN