Giới quan sát nêu các kịch bản Ukraine thất bại trong cuộc xung đột với Nga

Tình thế cam go của Ukraine

Giữa bối cảnh sự hỗ trợ của phương Tây cho Ukraine đang chững lại, nỗ lực chiến đấu của Kiev trước các lực lượng của Moscow ngày càng trở nên tuyệt vọng. Quân đội Ukraine đang thiếu pháo cũng như đạn dược trầm trọng và ở một số nơi, họ đang bị áp đảo với tỷ lệ 10:1 khi phải vật lộn để ngăn chặn các cuộc tấn công gia tăng của Nga.

Tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ukraine - Tướng Oleksandr Syrskyi cho biết, tình hình mặt trận phía Đông đã "xấu đi đáng kể".

Ukraine khai hỏa lựu pháo tự hành Archer do Thụy Điển sản xuất về phía Nga ở khu vực Donetsk. Ảnh: Reuters

Rất hiếm khi một nhà lãnh đạo thời chiến tiết lộ chi tiết hoạt động của một cuộc tấn công tàn khốc nhưng Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 15/4 cho biết, nhà máy nhiệt điện quan trọng của Kiev ở Trypillia đã bị phá hủy vì "chúng tôi hết tên lửa".

"Có 11 tên lửa đang bay tới. Chúng tôi đã phá hủy 7 chiếc đầu tiên và 4 chiếc còn lại đã phá hủy Trypillia. Tại sao? Bởi vì chúng tôi không có tên lửa. Chúng tôi đã hết tên lửa để bảo vệ Trypillia", ông Zelensky nói.

Nhà máy điện hiện đã bị phá hủy này là cơ sở cung cấp điện lớn nhất ở vùng Kiev, cũng như các vùng Zhytomyr và Cherkasy lân cận. Các chuyên gia cho rằng, Ukraine hiện có thể đã mất 60% khả năng sản xuất năng lượng.

Hiện hệ thống phòng thủ tốt nhất mà Ukraine sở hữu là Patriot. Nước này có 3 hệ thống Patriot và 1 hệ thống khác đang được chuyển từ Đức sang. Chính phủ Ukraine cho biết họ cần ít nhất 6 hệ thống như vậy để bảo vệ các thành phố lớn. Tuy nhiên, các quan chức phòng không cho rằng Nga đang gây khó khăn lớn cho việc sử dụng tên lửa đất đối không Patriot. Moscow sở hữu các UAV trinh sát có thể tấn công trực tiếp vào hệ thống này.

"Có rất ít hệ thống phòng không có thể được sử dụng cho các vũ khí tầm ngắn và tầm trung. Đó là lý do tại sao các UAV trinh sát của Nga hoạt động khá tự do trên bầu trời của chúng tôi", một sĩ quan phòng không Ukraine cho hay.

Có một tia hy vọng cho Ukraine khi cuộc bỏ phiếu của Quốc hội Mỹ vào cuối tuần này sẽ giải phóng gói viện trợ trên. Tuy nhiên, nếu nó thất bại và các nước châu Âu không thể lấp đầy khoảng trống Washington để lại, các nhà phân tích cho rằng khả năng thất bại của Ukraine ngày càng tăng và có thể diễn ra dưới một số hình thức.

Thất bại hoàn toàn

Các chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Washington tin rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin đang theo đuổi "các mục tiêu tối đa ở Ukraine, theo đó dẫn đến "sự đầu hàng hoàn toàn của Kiev và phương Tây".

Họ cho rằng Moscow có thể sẽ cố gắng giành quyền kiểm soát toàn bộ Ukraine. Trong một bài đăng trên trang của Viện Các quân chủng Thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI), cựu Cố vấn trưởng của Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine - ông Oleksandr Danylyuk nói rằng việc khiến cho Ukraine thất bại hoàn toàn là mục tiêu chính của Nga. Nhà quan sát này nhận định, "rõ ràng nếu Ukraine mất đi sự ủng hộ từ phương Tây" thì Nga sẽ dễ dàng đạt được mục tiêu của mình.

"Bất chấp bi kịch rõ ràng của tình hình này đối với Ukraine, đối với phương Tây và đặc biệt là Mỹ, hậu quả của việc Ukraine bị đánh bại sẽ không kém phần thảm khốc", ông Oleksandr Danylyuk nói.

Tổn thất lãnh thổ

Một số nhà quan sát khác thì cho rằng mục tiêu của Nga hạn chế hơn và nước này đang lên kế hoạch phát động một cuộc tấn công lớn vào mùa hè nhằm xuyên thủng các phòng tuyến của Ukraine và chiếm giữ một thành phố hoặc khu vực quan trọng nào đó.

Nhà phân tích Bryden Spurling tại RAND Corporation nhận định với Business Insider rằng, một vấn đề với Ukraine là không rõ cuộc tấn công có thể đến từ đâu.

"Khó khăn của Ukraine khi thiếu nguồn cung và lực lượng đã mang đến cho Nga nhiều cơ hội hơn để lựa chọn thời gian và địa điểm tấn công dọc theo một mặt trận dài".

Trong khi việc Ukraine tập trung phản công vào năm ngoái ở phía Nam đã quá rõ ràng, cho phép Nga xây dựng các công sự rộng lớn để bảo vệ các vị trí của mình thì cuộc tấn công của Nga có thể xảy ra ở bất kỳ điểm nào dọc tiền tuyến trải dài cả nghìn km.

Nga có thể tìm cách kiểm soát Kharkiv - thành phố lớn thứ hai Ukraine chỉ cách biên giới Nga gần 30km; hay thành phố Zaporizhzhia ở phía Nam hoặc đảm bảo quyền kiểm soát khu vực Donetsk ở phía Đông - hiện đang là tâm điểm của một số cuộc giao tranh đẫm máu.

George Beebe, cựu Giám đốc phân tích về Nga tại CIA gần đây nhận định với Business Insider rằng Nga đang tìm cách gia tăng và củng cố các thành quả về lãnh thổ.

"Chiến thắng của Nga ở Ukraine có lẽ bao gồm việc giành được các vùng lãnh thổ ở phía Đông sông Dnieper, tạo ra một dải đất "không người" ngăn cách lãnh thổ do Nga kiểm soát với phần còn lại của Ukraine và xây dựng các công sự phòng thủ rộng lớn để đảm bảo rằng sự chia cắt này sẽ khó có thể đảo ngược trước các cuộc tấn công mới của Ukraine", chuyên gia George Beebe đánh giá.

Tuy nhiên, câu hỏi về thời điểm và những điều kiện đàm phán để chấm dứt xung đột có thể vẫn chưa rõ ràng.

Nhà phân tích Spurling cho rằng, chiến thắng của Nga rất có thể sẽ diễn ra dưới hình thức Ukraine phải nhượng lại số lượng lớn lãnh thổ mà Moscow đã giành được. Dù vậy, không có dấu hiệu nào cho thấy Ukraine sẽ đồng ý với một thỏa thuận như vậy.

"Bất chấp những thách thức mà họ hiện đang phải đối mặt, Ukraine tỏ ra không mấy hào hứng với một giải pháp như vâỵ̣", chuyên gia này đánh giá.

Nga sẽ tiến xa hơn?

Một số nhà phân tích cảnh báo Moscow có thể sẽ tiến hành dàn xếp với Kiev suy yếu và bị đánh bại để tái xây dựng lực lượng và tiến hành một cuộc tấn công mới vào Ukraine, sau đó là các đồng minh của nước này ở phương Tây.

Tuy nhiên, các nhà phân tích khác thì lại hoài nghi về kế hoạch trên và tin rằng quân đội Nga đã chịu thiệt hại nặng nề trong cuộc xung đột đến mức họ sẽ không thể phát động một chiến dịch quy mô mới trước NATO được củng cố về mọi mặt.

Nhưng đối với chuyên gia Beebe, thậm chí cả khi viện trợ của Mỹ được giải phóng thì khoản ngân sách đó vẫn không đủ để lật ngược tình thế và tạo điều kiện cho Ukraine đẩy lùi các lực lượng của Nga.

Điều này ngụ ý rằng Ukraine, trong bất kỳ kịch bản nào đều sẽ phải nhượng lại lãnh thổ dù là chính thức hoặc không chính thức.

Kiều Anh/VOV.VN Tổng hợp