Giữ hồn Chăm qua từng nét chữ

Đồng bào Chăm vốn có nền văn học phát triển, chữ viết chính là minh chứng cho trình độ văn minh của người Chăm từ xa xưa. Giữ gìn, phát huy chữ viết là trách nhiệm của cộng đồng người Chăm hôm nay và mai sau. Đó cũng là cách để bảo tồn giá trị văn hóa của dân tộc, khẳng định sự sống động của văn hóa Chăm trong dòng chảy thời gian.

Trong khuôn khổ lễ hội Katê năm 2025, sáng 21-10, tại khu vực Di tích quốc gia đặc biệt tháp Pô Klong Garai (phường Đô Vinh) diễn hội thi viết chữ Chăm với chủ đề “Sáng nét chữ - Giữ hồn Chăm”, thu hút 120 thí sinh là các học sinh tiểu học, THCS đến từ các trường học có thực hiện chương trình dạy chữ Chăm cho học sinh. Với lứa tuổi THCS, mỗi thí sinh có nhiệm vụ chép lại một khổ thơ hoặc một bài ca dao bằng chữ Chăm. Còn học sinh tiểu học, yêu cầu đặt ra là chép lại nội dung một câu văn do ban tổ chức đưa ra.

Học sinh Hán Ngọc Chi Dao (Trường Tiểu học Như Bình, xã Phước Hữu) chia sẻ: “Thường ngày, cháu vẫn tập viết chữ Chăm. Nên khi tham gia hội thi này, cháu cảm thấy rất tự tin. Thế nhưng, khi xem các bạn thi cùng, cháu thấy các bạn đều viết rất đẹp. Cháu sẽ cố gắng tập viết chữ Chăm nhiều hơn để hội thi lần sau sẽ viết đẹp hơn”.

Cô Thọ Thị Bảy - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Mỹ Nghiệp - Chung Mỹ (xã Ninh Phước) cho biết: "Các học sinh người Chăm rất thích học chữ mẹ đẻ của dân tộc mình. Trong nhiều năm qua, việc dạy chữ Chăm được nhà trường thực hiện theo quy định. Qua đó, đã có nhiều thế hệ học sinh biết viết và sử dụng chữ Chăm. Việc tổ chức các cuộc thi viết chữ Chăm như thế này là rất cần thiết để học sinh và thanh thiếu niên người Chăm có sân chơi thể hiện tình yêu với chữ viết của dân tộc mình. Điều này càng có ý nghĩa khi được tổ chức vào mỗi dịp lễ quan trọng của đồng bào Chăm".

Các thí sinh tham gia hội thi viết chữ Chăm “Sáng nét chữ - Giữ hồn Chăm”.

Hội thi viết chữ Chăm “Sáng nét chữ - Giữ hồn Chăm” là hoạt động nhằm hiện thực hóa Đề án Bảo tồn và phát huy giá trị lễ hội Katê của đồng bào Chăm giai đoạn 2025 - 2030. Trong lần đầu tiên được tổ chức, hội thi đã tạo sân chơi lành mạnh, bổ ích để các học sinh rèn luyện, thể hiện khả năng viết chữ Chăm. Qua đó, góp phần giáo dục sự quý trọng, gìn giữ vẻ đẹp tiếng nói, chữ viết của dân tộc mình. Hội thi thu hút đông đảo thí sinh đăng ký tham gia thể hiện sự quan tâm của các đơn vị, trường học, giáo viên, phụ huynh đối với việc gìn giữ, phát triển văn hóa dân tộc Chăm.

Ông Nguyễn Tấn An - Phó Trưởng phòng Quản lý Văn hóa và Gia đình - Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết: “Trong lần đầu tổ chức hội thi, chúng tôi chọn chủ đề “Sáng nét chữ - Giữ hồn Chăm” để góp phần tôn vinh và bảo tồn chữ viết Chăm. Qua đó, mong muốn phát triển kỹ năng viết chữ và nâng cao nhận thức về giá trị di sản văn hóa cho thế hệ trẻ. “Sáng nét chữ” là tập trung vào việc rèn luyện kỹ năng viết chữ Chăm, làm cho các nét chữ trở nên đẹp, chính xác hơn; còn “Giữ hồn Chăm” là bảo tồn những giá trị văn hóa cốt lõi đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ bằng chữ viết. Và hơn hết, đây còn là một thông điệp, hành động thiết thực, khẳng định sự sống động của văn hóa Chăm trong dòng chảy thời gian”.

Các thí sinh tham gia hội thi viết chữ Chăm “Sáng nét chữ - Giữ hồn Chăm”.

Qua hội thi, Ban tổ chức nhận thấy đa số các thí sinh đã chứng tỏ năng lực viết chữ Chăm vững vàng; một số thí sinh thể hiện kỹ năng viết chữ Chăm rất tốt. Điều đó cho thấy sự chuẩn bị chu đáo, nghiêm túc của các thí sinh và giáo viên khi đến với hội thi. Tuy nhiên, vì là lần đầu tổ chức nên hội thi còn một số hạn chế như: Việc lựa chọn đề thi chưa phù hợp với năng lực học sinh; thời gian phát động hội thi khá gấp gáp, dẫn đến việc các cơ sở giáo dục bị động trong công tác chuẩn bị; hoạt động truyền thông, quảng bá cho hội thi chưa được như kỳ vọng…

Với những gì đã diễn ra, thiết nghĩ, Trung tâm Văn hóa tỉnh - đơn vị trực tiếp thực hiện sự kiện cần có sự đánh giá, rút kinh nghiệm, khắc phục những hạn chế, phát huy các ưu điểm đã đạt được để hội thi lần sau được thành công hơn. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch sự phối hợp chặt chẽ với Sở Giáo dục và Đào tạo trong việc xây dựng hội thi thành hoạt động định kỳ vào mỗi dịp lễ hội Katê. Từ đó, góp phần tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng, thể hiện được hiệu quả rõ nét của việc bảo tồn và phát huy bền vững di sản văn hóa dân tộc Chăm trên địa bàn Khánh Hòa.

GIANG ĐÌNH