'Giữ lửa' cho ca Huế

Các học viên tham gia lớp tập huấn ca Huế

Nối nghề ca Huế cho giáo viên âm nhạc

Những ngày cuối tuần, hàng chục giáo viên âm nhạc đến từ nhiều trường THCS trên địa bàn TP. Huế lại tề tựu về Trường Trung cấp Văn hóa nghệ thuật Huế để cùng đắm chìm trong các làn điệu ca Huế. Thông qua các nghệ nhân, giảng viên lão làng trong việc truyền bá ca Huế, những giáo viên tham gia khóa tập huấn như được truyền cảm hứng với bộ môn nghệ thuật được ghi danh vào di sản văn hóa phi vật thể. Bắt đầu với phần học lý thuyết được dẫn dắt bởi nhà thơ Võ Quê - Chủ nhiệm CLB Ca Huế thính phòng, các học viên được giới thiệu khái quát về ca Huế một cách bài bản, đầy đủ.

Có lẽ phần được nhiều người háo hức hơn cả chính là thực hành với những bài bản, làn điệu ca Huế. Thông qua những nghệ nhân lão luyện trong nghề, các học viên lần lượt được thực hành với những làn điệu dân ca Huế bao gồm các điệu Lý Tình tang, Hoài nam, Ngựa ô, Đoản xuân, Tiểu khúc, hay các điệu Hò Mái xắp, Giã gạo, Hò khoan cho đến các bản ca Huế như Lưu thủy, Lộng điệp, Liên hoàn, Hồ quảng, Xuân phong… Cứ như thế, một tiết học, mỗi làn điệu hay bản ca Huế ngoài được chép rõ ràng trên bảng, các học viên sẽ được nghệ nhân hướng dẫn hát theo giai điệu được phát ra từ hệ thống âm thanh. Mỗi khúc đoạn hòa cùng nhịp gõ tạo nên tiết học vui nhộn, thú vị.

Lần đầu tiên tham gia lớp tập huấn, thầy giáo Hoàng Văn Duy (Trường THCS Vinh Thanh) - người đã có nhiều năm dạy âm nhạc, vẫn không khỏi bỡ ngỡ… với ca Huế. Dù được nghe nhiều về ca Huế nhưng khi tiếp xúc trực tiếp, được hướng dẫn hát, anh vẫn ngập ngừng. Nhưng rồi với chuyên môn sẵn có cùng với sự chỉ bày tận tình, thầy Duy nhanh chóng nắm được những kỹ năng cơ bản của ca Huế.

“Khó nhất với mình khi hát ca Huế đó là cách nhả chữ và lấy hơi. Trải qua vài tuần tập luyện cũng thành thục”, thầy Duy chia sẻ và nói thêm, sau một thời gian rèn luyện đã thể hiện được rất nhiều bản và tâm đắc nhất 2 bản Lưu thủy và Lý Đoản xuân.

Góp phần lan tỏa tinh hoa

Cũng như thầy Duy, nhiều giáo viên khác trong quá trình tham gia khóa tập huấn được thực hành cá nhân, ghép nhóm. Ngoài ra, còn giao lưu với các nghệ nhân, nghệ sĩ của CLB Ca Huế thính phòng ở không gian văn hóa 23 - 25 Lê Lợi (phường Thuận Hóa), như một trải nghiệm, gom góp kinh nghiệm trong hành trình lan tỏa ca Huế.

“Sau khi hoàn thành khóa tập huấn, khi trở về, mình hy vọng sẽ tổ chức được CLB ca Huế ngay trong trường học để truyền tải lại những gì được học cho các em học sinh. Ngoài ra, thông qua các tiết dạy liên quan đến chương trình giáo dục địa phương, bản thân mong đưa những làn điệu, bài bản ca Huế đến với các em, từ đó khơi gợi được niềm đam mê, tình yêu nghệ thuật truyền thống của quê hương”, thầy Duy hy vọng.

Theo Sở Văn hóa và Thể thao TP. Huế, sau khi ca Huế được đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể, thành phố đã xây dựng, ban hành đề án bảo vệ và phát huy giá trị di sản nghệ thuật ca Huế. Điểm nhấn của đề án này chính là chương trình đưa di sản ca Huế vào trường học đã được triển khai xuyên suốt nhiều năm qua.

Đến thời điểm này, có hơn 110 giáo viên âm nhạc của các trường THCS trên toàn thành phố được tham gia và cấp giấy chứng nhận. Những giáo viên này sau đó đã đưa ca Huế vào dạy lồng ghép trong chương trình âm nhạc để giới thiệu, truyền dạy cho các em học sinh.

Ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở Văn hóa và thể thao TP. Huế nói rằng, Huế từng là kinh đô của đất nước qua nhiều thế kỷ, là vùng đất của thi - ca - nhạc - họa, nơi hội tụ và lan tỏa những tinh hoa văn hóa dân tộc. Các loại hình nghệ thuật truyền thống nơi đây đã bồi đắp và làm nên bản sắc riêng biệt, trong đó ca Huế là một viên ngọc sáng, kết tinh từ cả dòng chảy nghệ thuật cung đình lẫn dân gian.

Theo ông Hải, để tiếp nối công cuộc bảo vệ và phát triển di sản, Sở đã xây dựng chương trình đưa ca Huế vào trường học thông qua tập huấn hát ca Huế cho giáo viên âm nhạc bậc THCS và dạy hát ca Huế cho học sinh theo hình thức Câu lạc bộ Ca Huế tại một số trường THCS. “Chương trình không chỉ dừng lại ở việc truyền dạy kỹ năng ca hát, mà còn khơi mở cho học sinh khả năng cảm thụ, để các em nhận ra chiều sâu nhân văn trong từng bài bản, biết trân trọng và yêu quý di sản cha ông. Qua đó, nuôi dưỡng niềm đam mê với âm nhạc truyền thống, giúp các em mạnh dạn thực hành biểu diễn, đồng thời hình thành ý thức, trách nhiệm trong việc bảo vệ và phát huy giá trị của ca Huế”, ông Hải chia sẻ.

Nhật Minh