Giữ lửa đam mê đờn ca tài tử

Ông Nguyễn Hữu Năng và bà Bùi Kim Lợi biểu diễn đờn ca tài tử tại Bảo tàng tỉnh. Ảnh: L.Na

1. Nên duyên vợ chồng từ đam mê âm nhạc và tình yêu với nghệ thuật ĐCTT, ông Nguyễn Hữu Năng, bà Bùi Kim Lợi là những tài tử không chỉ có khả năng ca, diễn mà còn sáng tác các bài bản mới của Câu lạc bộ ĐCTT tỉnh Đồng Nai. Ông Hữu Năng cho biết, ông bà sinh ra trong gia đình không có ai theo nghiệp đờn ca hay sáng tác. Bởi yêu ca hát và có chất giọng bẩm sinh, từ thời trẻ ông, bà tích cực tham gia phong trào văn nghệ quần chúng của địa phương.

“Tuổi thơ của chúng tôi gắn liền với chiếc radio và những bài vọng cổ, càng nghe càng mê. Lớn lên, chúng tôi tham gia nhiều hoạt động quần chúng, gặp gỡ, luyện tập và biểu diễn cùng nhau rồi hiểu nhau, chúng tôi về chung một nhà. Có thời gian, tôi làm Chủ nhiệm Câu lạc bộ ÐCTT TP.Biên Hòa. Ở tuổi 68 này, vợ chồng tôi có nhiều thời gian rảnh để tham gia ca hát, truyền dạy cho các bạn trẻ những bài bản tài tử nhằm gìn giữ và phát huy loại hình nghệ thuật độc đáo này” - ông Hữu Năng chia sẻ.

Ngoài biểu diễn, ông Hữu Năng còn sáng tác hơn 50 bài bản tài tử với chủ đề về Bác Hồ, tình yêu quê hương đất nước, Biên Hòa - Đồng Nai, đổi thay nông thôn mới… Nhiều bài được thu, phát thường xuyên trên Ðài PT-TH Ðồng Nai, VTV1 - Ðài Truyền hình Việt Nam đã truyền tải được tình cảm, cảm xúc mà tác giả gửi gắm qua mỗi tác phẩm. Đặc biệt, khi công nghệ thông tin ngày càng phát triển, ông Hữu Năng đã thực hiện nhiều video, phát trên kênh YouTube, nhận được nhiều phản hồi và lượt theo dõi của những người yêu đờn ca trong và ngoài nước.

2. Thùy Diễm và Thu Hồng là một trong những cặp chị em ruột tham gia Câu lạc bộ ĐCTT tỉnh Đồng Nai. Thùy Diễm và Thu Hồng có giọng ca ngọt ngào, truyền cảm, từng giành nhiều giải thưởng cao trong các liên hoan ĐCTT ở tỉnh và khu vực. Năm nay, họ được lựa chọn để tham dự Liên hoan ĐCTT quốc gia lần thứ III-2020 tại Cần Thơ vào tháng 4 sắp tới.

Thùy Diễm và Thu Hồng sinh ra và lớn lên ở tỉnh Bạc Liêu - một trong những cái nôi của ÐCTT Nam bộ. Từ nhỏ, chị em Diễm, Hồng đã được thừa hưởng và hun đúc trọn vẹn niềm đam mê ĐCTT từ những người thân yêu trong gia đình. Tuy nhiên vì điều kiện khó khăn, sau tốt nghiệp THPT họ phải lên Đồng Nai làm công nhân tại Công ty Pouchen Việt Nam (phường Hóa An, TP.Biên Hòa). Cơ duyên đã giúp cho họ gặp gỡ và trở thành học trò của nghệ nhân dân gian Phạm Lơ (Chủ nhiệm Câu lạc bộ ĐCTT tỉnh Đồng Nai).

Thu Hồng cho biết: “Hơn 10 năm trước, tôi cùng chị gái lên Đồng Nai làm công nhân. Cuộc sống ở phòng trọ rất buồn. Vì thế, chúng tôi đã tìm tới các điểm biểu diễn văn nghệ tham gia và có duyên đến với lớp học ÐCTT của thầy Phạm Lơ. Mặc dù ban ngày đi làm, ban đêm đi tập luyện và nhiều lúc đi biểu diễn phục vụ bà con rất mệt, nhưng vui lắm. Mỗi chuyến đi, chị em tôi được hòa mình vào âm nhạc, cùng nhau đàn, hát… Từ đó rèn thêm sự tự tin, góp phần lan tỏa ÐCTT đến mọi người”.

3. Nghệ nhân dân gian Phạm Lơ cho biết, ông rất vui khi bên cạnh lớp nghệ nhân lớn tuổi giàu kinh nghiệm, Câu lạc bộ ĐCTT tỉnh Đồng Nai có một lực lượng đông là học sinh, người lao động trong các nhà máy, xí nghiệp cũng hào hứng tham gia. Họ là bạn bè, vợ chồng, anh chị em… biểu diễn rất ăn ý dù không mang màu sắc biểu diễn chuyên nghiệp, không có sân khấu hoành tráng hay những cảnh trí bắt mắt. Tuy nhiên, bằng tình yêu với ĐCTT, các tài tử đã và đang rất nỗ lực rèn tiếng đờn, lời ca, giữ lửa cho bộ môn nghệ thuật truyền thống độc đáo của Nam bộ.

Với các tài tử, điều giản dị mà thiêng liêng trong hồi tưởng của họ là được biểu diễn những khúc nhạc yêu thích, được nghĩ đến nghề, nghĩ về nghiệp tổ, về nghệ thuật truyền thống của ông cha. Bàn tay kéo đờn, gõ nhịp, giọng ca cất lên từ lòng say mê, từ cốt cách hào hoa, an nhiên để rồi lan tỏa những đau đáu trong sâu thẳm suy nghĩ của lớp người sau…

Từ ngày 1 đến 5-4 tại Cần Thơ sẽ diễn ra Liên hoan ĐCTT quốc gia lần thứ III-2020. Liên hoan có sự tham gia của 21 tỉnh, thành khu vực phía Nam với nhiều hoạt động: hội thi nghệ thuật ĐCTT; cuộc thi viết lời mới cho 20 bài bản tổ; không gian ĐCTT. Hiện tại, Đồng Nai đã lựa chọn tài tử đờn, tài tử ca từ các câu lạc bộ ĐCTT trong tỉnh và tổ chức luyện tập để tham dự liên hoan.

Ly Na