Giữ nét truyền thống ngày xuân

Gia đình bà Nguyễn Thị Thành, xóm Mỵ, xã Yên Mông (TP Hòa Bình) duy trì truyền thống gói bánh chưng vào mỗi dịp Tết đến xuân về.

Vào những ngày cuối cùng của năm, nhiều gia đình vẫn giữ truyền thống gói bánh và trông nồi bánh chưng đến tận đêm giao thừa. Không khí gói bánh ngày Tết, người già dạy trẻ nhỏ, người biết dạy người mới tập gói toát lên sự ấm cúng, hân hoan, tràn đầy hạnh phúc của mỗi gia đình.

Nguyên liệu để làm ra chiếc bánh gồm gạo nếp, thịt và đỗ, còn vỏ ngoài được gói bằng lá dong. Ngày nay, bánh chưng không chỉ được gói theo hình vuông truyền thống mà nhiều nơi gói cả loại bánh có hình trụ. Có hai cách gói, một là dùng khuôn, hai là dùng tay. Dù dùng cách nào thì công đoạn đầu tiên cũng là trải lá ra một khoảng rộng, đổ gạo vào, sau đó cho một nắm đỗ chín hoặc nửa bát đỗ sống lên, gắp 1 - 2 miếng thịt đặt lên giữa đỗ, tiếp tục cho số lượng đỗ giống như ban đầu đè lên miếng thịt, cuối cùng là đổ gạo nếp lên và gói lá vào. Số bánh gói xong sẽ được xếp vào nồi lớn và bắc lên bếp đun. Thời gian luộc bánh khoảng từ 10 -12 giờ, tùy vào từng loại gạo và kích cỡ bánh.

Học gói bánh chưng là một công việc lý thú đối với trẻ nhỏ mỗi dịp Tết. Bà Nguyễn Thị Thành, xóm Mỵ, xã Yên Mông (TP. Hòa Bình) chia sẻ: "Gia đình tôi có 5 người con đều đã trưởng thành và ở riêng. Nhưng Tết Nguyên đán năm nào cũng vậy, cứ thành lệ vào những ngày cuối năm, các con, các cháu lại tập trung đông đủ để gói bánh. Cũng là việc gói bánh hằng năm nhưng mỗi năm lại cho tôi một cảm nhận khác, các con thêm trưởng thành, các cháu đã lớn hơn và gói bánh giỏi hơn, không khí gia đình đầm ấm, vui vẻ. Các cháu nhỏ thì thích lắm, nhìn chăm chú rồi tập gói theo các bà, các mẹ. Mặc dù cái được cái không nhưng ít nhiều, các cháu cũng biết được giá trị của việc lao động và hưởng thành quả từ chính đôi tay của mình. Qua việc gói bánh, còn thể hiện ý nghĩa về sự đùm bọc, che chở lẫn nhau trong cuộc sống, để sau khi bánh chín, sẽ có trong đó hương vị của tình người”.

Là người đã nhiều năm xa nhà, Nguyễn Quốc Đạt, thị trấn Kỳ Sơn (Kỳ Sơn) - nay là phường Kỳ Sơn (TP Hòa Bình) cho biết: "Tôi làm việc tại Hà Nội, do công việc bận nên ít khi về nhà. Tuy nhiên, dù bận mấy, mỗi dịp Tết, tôi đều bố trí công việc để trở về bên gia đình cùng quây quần gói bánh và trông nồi bánh chưng chờ thời khắc giao thừa. Vừa được tự tay gói bánh chưng cho ông bà, cha mẹ, vừa trò chuyện, hỏi thăm sức khỏe mọi người, nghe mọi người tóm lại thành quả một năm qua. Có lẽ đó là lúc vui vẻ hạnh phúc nhất.

Cuộc sống hiện đại, tuy có bận rộn hơn, sung túc hơn nhưng những nét đẹp truyền thống văn hóa vẫn luôn được ông bà, cha mẹ truyền lại cho con cháu. Không khí những ngày giáp Tết thật thân quen, vẫn các bà, các chị tất bất nào rửa lá dong, nào ngâm gạo, đãi đỗ, cảnh trẻ con háo hức ngồi xem bố mẹ gói bánh, cảnh cả gia đình ngồi trông nồi bánh chưng qua đêm... Dù ngoài trời sương lạnh giá nhưng vẫn không át được không khí ấm nồng trong Tết sum vầy - niềm hạnh phúc lớn nhất trong năm của gia đình Việt.

Thanh Sơn