Giữ nguyên để phát triển - Bài cuối: Sáu nẻo quê, một nhịp bước

Chuyển đổi số là con đường phát triển hữu hiệu nhất ở các xã đảo. Ảnh: GIA KHÁNH

Xác định hành trình

Những ngày tháng 8 vừa qua, ở các địa phương, trên phông nền đỏ thắm, hàng chữ “Đại hội Đảng bộ xã lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030” nổi bật. Bức tranh của 6 xã đặc thù sau sáp nhập hiện ra rõ nét: Tuy có chút biệt lập về địa thế, nhưng sáng rõ chặng đường phát triển mới, vững vàng từ căn cốt.

Xã nào cũng có nhiều thuận lợi, ưu thế riêng để phát triển. Và chắc chắn, địa phương sẽ phát triển nếu biết kết hợp giữa “thiên thời, địa lợi” sẵn có gắn chặt với “nhân hòa”. Trong báo cáo chính trị, từng xã nêu rõ mục tiêu cụ thể cho giai đoạn 2025 - 2030, nhận được rất nhiều ý kiến đóng góp tâm huyết của cán bộ, đảng viên. Bà Nguyễn Thị Thùy Trang - Trưởng Phòng Kinh tế - Xã hội xã Mỹ Hòa Hưng khẳng định: “Xã có tiềm năng trở thành một điển hình cho du lịch văn hóa, sinh thái, cộng đồng tích hợp. Muốn phát triển bền vững phải bắt đầu từ ý thức: Du lịch không rác thải, du lịch xanh”.

Trong khi đó, xã Bình Giang chọn hướng đi “Lấy phát triển nông nghiệp làm trọng tâm, trụ đỡ của nền kinh tế; phát triển công nghiệp chế biến làm động lực thúc đẩy; phát triển thủy sản bền vững làm đột phá để nâng cao hiệu quả, sức cạnh tranh và bền vững của kinh tế địa phương”; quyết tâm trở thành xã nhóm 2 vào năm 2030. Xã Bình Sơn hướng đến vùng sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, nâng cao giá trị sản phẩm nông, lâm, thủy sản; giữ vững xã đạt chuẩn nông thôn mới.

3 xã đảo chú trọng “mạnh về biển”: Tiên Hải đẩy mạnh du lịch cộng đồng, ẩm thực và văn hóa địa phương, lấy người dân làm trung tâm. Sơn Hải tập trung ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, phấn đấu đạt xã nông thôn mới kiểu mẫu. Hòn Nghệ hướng đến phát triển du lịch biển, đảo gắn với bảo vệ chủ quyền và quốc phòng, an ninh theo hướng vừa là sinh kế vừa là trách nhiệm.

Vượt chướng ngại vật

Thế nhưng, muốn về đích, từng địa phương phải “vượt chướng ngại vật” thành công. Trên hết, đó là củng cố nguồn nhân lực. Theo ghi nhận của chúng tôi, dù không thay đổi đơn vị hành chính, nhưng hệ thống chính trị của các xã thay đổi hơn 80% để phù hợp mô hình mới. Bí thư Đảng ủy xã Bình Sơn Đỗ Hoài Thanh phân tích, về yếu tố con người, số lượng, khối lượng công việc nhiều hơn, thẩm quyền tăng, quy trình mới và giải quyết nhiều thủ tục hơn. Trong khi đó cán bộ, công chức còn lúng túng trong giai đoạn đầu do thay đổi cơ chế phối hợp, phân định trách nhiệm giữa xã với tỉnh theo mô hình mới, phần nào ảnh hưởng đến tiến độ, chất lượng, kết quả thực hiện nhiệm vụ.

“Cơ sở vật chất chưa đảm bảo do trưng dụng lại trụ sở làm việc cũ. Hiện, Phòng Kinh tế, Phòng Văn hóa - Xã hội phải tạm thời bố trí chung với Trung tâm Phục vụ hành chính công xã; thiếu trang thiết bị làm việc, một số thiết bị, máy móc cũ; thiếu nơi ở cho cán bộ xa nhà, bếp ăn tập thể. Nguồn kinh phí được phân bổ dựa trên cơ sở xã sáp nhập, xã giữ nguyên nên chưa đáp ứng yêu cầu phát triển của xã, nhất là nguồn kinh phí sự nghiệp như giáo dục, y tế, giao thông…”, ông Đỗ Hoài Thanh cho biết.

Phần lớn cán bộ lãnh đạo các xã đảo đều từ đất liền ra đảo nhận nhiệm vụ. Từ tháng 7/2025, 11 cán bộ được luân chuyển, điều động về xã đảo Hòn Nghệ. Thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, toàn xã cần 57 biên chế khối Đảng lẫn chính quyền, nhưng hiện mới chỉ có 27 nhân sự, tức là hụt hơn 50% theo biên chế. “Mọi người đang nỗ lực hết khả năng để hoàn thành khối lượng công việc được giao. Chúng tôi mong tỉnh có cơ chế cho phép địa phương tuyển dụng nguồn nhân lực tại chỗ, những người đủ trình độ và năng lực công tác. Có như thế mới giải quyết được bài toán nhân sự lâu dài, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới”, ông Tạ Minh Tài - Bí thư Đảng ủy xã Hòn Nghệ đề xuất.

Với vị trí địa lý còn hạn chế, việc phát triển kinh tế - xã hội của địa phương sẽ gặp nhiều khó khăn, do đó các xã mong muốn tỉnh sớm quy hoạch, đầu tư xây mới trụ sở làm việc; phương án nhà công vụ; tăng cường đầu tư kết cấu hạ tầng, giao thông nông thôn phục vụ phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao… Đặc biệt, quan tâm hỗ trợ địa phương tìm kiếm nhà đầu tư có năng lực, đặc biệt trong lĩnh vực du lịch.

Trước mắt, các địa phương phát huy tinh thần tự lực, tự cường, khắc phục mọi khó khăn để thực hiện nhiệm vụ, huy động nguồn lực trong xã hội, nguồn lực từ Nhân dân để đầu tư kết cấu hạ tầng phục vụ nhiệm vụ phát triển xã; đi đôi với tranh thủ sự lãnh đạo, giúp đỡ của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh, sự hỗ trợ của các ban, ngành cấp tỉnh để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, bất cập.

Thay đổi tư duy

Về thăm Mỹ Hòa Hưng tháng 8/2025, đồng chí Trần Thị Thanh Hương - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh kỳ vọng: “Mỹ Hòa Hưng là một trong số ít địa phương không phải thực hiện việc sắp xếp địa giới hành chính. Có thể xem đây là thuận lợi để lãnh đạo xã cùng Nhân dân nhìn lại thời gian qua chúng ta làm được những gì, cần phải khắc phục những gì để có bước đột phá mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn, để phát triển xứng tầm quê hương Chủ tịch Tôn Đức Thắng kính yêu”.

Tại đại hội đảng bộ các xã lần thứ I vạch ra phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp cho nhiệm kỳ 5 năm tới, các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đều nhấn mạnh từng xã cần nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò, tiềm năng và cơ hội trong bối cảnh tỉnh và khu vực đang mở rộng không gian phát triển, từ đó đổi mới tư duy, mở rộng tầm nhìn, xác định rõ các nhiệm vụ trọng tâm, đột phá để xã phát triển xứng tầm. Không có một công thức chung nào cho mọi địa phương, nhưng điều kiện tiên quyết là tôn trọng thực tế, phát triển dựa trên đặc thù, kết nối vùng để khắc phục hạn chế. Đối với 6 xã giữ nguyên, cải cách hành chính và chuyển đổi số cần được đặt lên hàng đầu.

4 tháng chưa phải là dài, còn quá sớm để đánh giá 6 xã này có thể phát triển ra sao trong bối cảnh phát triển chung của 102 xã, phường, đặc khu trong tỉnh. Tuy nhiên, “không sáp nhập” không có nghĩa là “đứng yên”, “đứng ngoài cuộc”. Giữ nguyên là để bảo tồn, để vun bồi, để có điểm tựa bền vững cho hành trình phát triển mới. Nếu biết liên kết, 6 xã ấy sẽ không còn “riêng một góc trời” mà sẽ trở thành những mắt xích quan trọng trong mạng lưới phát triển vùng, góp phần tạo nên diện mạo mới cho An Giang giai đoạn chuyển mình.

GIA KHÁNH