Glocom bẩm sinh ở trẻ em có chữa được không?

Bé sơ sinh nghi mắc glocom bẩm sinh sau 10 giờ chào đời

Một trường hợp hiếm gặp được phát hiện tại Trung tâm Y tế huyện Thanh Sơn (Phú Thọ) khi bé sơ sinh chỉ mới 10 giờ tuổi đã có dấu hiệu bất thường ở mắt, nghi mắc glocom bẩm sinh.

Bệnh nhi là trẻ nam, sinh thường tại xã Thắng Sơn (huyện Thanh Sơn, Phú Thọ). Ngay sau sinh, gia đình nhận thấy mắt trái bé có biểu hiện phù nề, đồng tử giãn và méo hình; mắt phải nhãn cầu co rút vào trong, khó quan sát.

Qua thăm khám, bác sĩ chuyên khoa mắt xác định đây là ca nghi glocom bẩm sinh – bệnh lý nhãn khoa rất hiếm gặp với tỷ lệ khoảng 1/25.000 trẻ sơ sinh. Bệnh nhi đã được chỉ định chuyển tuyến gấp để theo dõi và can thiệp sớm nhằm bảo tồn thị lực.

Nguyên nhân gây bệnh glocom bẩm sinh

Nguyên nhân gây bệnh glocom bẩm sinh cho đến nay vẫn chưa thực sự được lý giải rõ ràng. Trẻ em có thể bị di truyền do tiền sử gia đình có người đã bị bệnh glocom.

Phân loại glocom bẩm sinh

Glocom bẩm sinh được phân ra làm 2 thể bệnh khác nhau là: Glocom bẩm sinh thể nguyên phát và glocom bẩm sinh thể thứ phát, cụ thể:

- Bệnh glocom bẩm sinh thể nguyên phát

Thể nguyên phát phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ em do những bất thường trong cấu trúc của góc tiền phòng tạo nên. Khi trẻ bị bệnh, hệ thống lọc trong mắt không phát triển được như bình thường. Dung dịch nước trong mắt không chảy ra ngoài đúng cách, bị tắc nghẽn khiến áp lực nội nhãn tăng. Đa số tăng nhãn áp bẩm sinh thể nguyên phát do di truyền.

- Bệnh glocom bẩm sinh thể thứ phát

Thể thứ phát là tăng nhãn áp ở trẻ em được phát hiện cùng với những bất thường ở các phần khác của mắt.

Dị thường Axenfeld hoặc Reiger: Bệnh nhi gặp phải vấn đề với hệ thống lọc, đa phần là những bất thường trong sự phát triển của mống mắt, hiếm gặp ở những bộ phận khác của giác mạc. Bệnh nhân gặp dị thường này phải đi khám, kiểm tra mắt thường xuyên, suốt đời.

Dị thường Peter: Loại nhãn áp này được phát hiện cùng với sự bất thường trong ống kính và giác mạc mắt. Bệnh thường kèm theo nhiều biến chứng khác và có nguy cơ trở nặng. Khi gặp trường hợp này bác sĩ thường chỉ định phẫu thuật cho bệnh nhi.

Bé sợ ánh sáng và chảy nước mắt nhiều là dấu hiệu thường gặp của glocom bẩm sinh. Ảnh minh họa

Biến chứng của bệnh đục thủy tinh thể bẩm sinh: Tăng nhãn áp là biến chứng khá phổ biến hình thành sau phẫu thuật đục thủy tinh thể ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Hiện nay vẫn chưa tìm ra nguyên nhân phát triển của biến chứng này sau phẫu thuật.

Biến chứng của bệnh viêm mắt: Glocom cũng có thể xảy ra ở những trẻ bị viêm mắt do bất cứ lý do nào cấu thành lên như viêm khớp, viêm tai… Bởi vì hệ thống lọc của mắt có thể bị cản trở bởi các tế bào viêm.

Tật không có mống mắt: Mống mắt ở trẻ kém phát triển, bị khuyết một phần hoặc không có mống mắt kèm theo bệnh lý đục giác mạc, giác mạc nhỏ hay mống mắt và giác mạc dính vào nhau.

Hội chứng Sturge Weber: Tăng nhãn áp ở trẻ em cũng có thể là biến chứng của hội chứng Sturge Weber. Bệnh nhân mắc hội chứng này hay có vết bớt mạch máu trên mặt, hoặc trên trán. Trẻ em bị Sturge Weber phải thường xuyên đi khám mắt, kiểm tra định kỳ để nắm được sự phát triển của bệnh lý glocom để có phương án điều trị thích hợp.

Bệnh glocom bẩm sinh có chữa được không?

Hiện nay, bệnh glocom bẩm sinh được điều trị bằng phương pháp phẫu thuật là chính, ngoài ra còn phương pháp điều trị nội khoa nữa. Mục đích điều trị chỉ là giảm áp lực trong mắt bé bằng cách điều tiết chất lỏng trong mắt ổn định, mắt tạo ra chất lỏng để duy trì các hoạt động nhưng vẫn cho phép đủ chất lỏng thoát ra bên bên ngoài.

Dù là phương pháp điều trị nào cũng chỉ giúp bảo vệ được chức năng thị giác ở trẻ, ngăn ngừa các biến chứng ở bệnh glocom dẫn đến mù lòa, Chứ hiện tại chưa có phương pháp nào có thể điều trị dứt điểm bệnh lý này.

Điều trị nội khoa glocom

Điều trị này hiện chưa ghi nhận kết quả, mọi điều trị nội khoa phát sinh cũng chỉ là bước đầu chuẩn bị cho phương pháp phẫu thuật mà thôi. Các thuốc co đồng tử không được ghi nhận có tác dụng với bệnh lý này.

Phẫu thuật điều trị ngoại khoa

Ở bệnh lý glocom bẩm sinh, cách duy nhất được công nhận mang lại hiệu quả cao là phẫu thuật. Trẻ em được tiến hành phẫu thuật càng sớm sẽ mang lại hiệu quả càng cao. Mục đích của phẫu thuật là tạo điều kiện giúp thủy dịch trong mắt lưu thông tốt hơn, đảm bảo chức năng thị giác, ngăn chặn nguy cơ mù lòa.

Tóm lại: Glocom bẩm sinh là tình trạng tăng áp lực nội nhãn do rối loạn phát triển hệ thống dẫn lưu thủy dịch của mắt, gây tổn thương thần kinh thị giác. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh có thể dẫn tới mất thị lực vĩnh viễn. Vì vậy, khi nghi ngờ cần tới cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.

BS. Nguyễn Minh Châu