Gỡ khó cho giáo dục trải nghiệm và hướng nghiệp

Tiết trải nghiệm hướng nghiệp của học sinh lớp 10 Trường THPT chuyên Trần Phú.

Nhiều giáo viên Hải Phòng cho rằng, để dạy tốt môn học bên cạnh sự tháo gỡ của ngành, cần có thời gian để vừa dạy vừa rút kinh nghiệm.

Học trò chủ động

Đầu tháng 2, Trường THPT chuyên Trần Phú đã phát động cuộc thi “Hành động vì môi trường” tới học sinh toàn khối 10. Chủ đề cuộc thi cũng là chủ đề 6 của Môn Giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp lớp 10. Sau 3 tuần thực hiện, học sinh 19 lớp đã viết báo cáo dự án về Ban giám khảo. Sau khi chấm theo các tiêu chí, thầy cô chọn ra 3 dự án xuất sắc vào vòng chung khảo. Đó là dự án của các lớp 10: Nga, Pháp, Xã hội.

Mới đây, trong tiết chuyên đề cấp thành phố môn Giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp, học sinh 3 lớp này đã báo cáo dự án thông qua cuộc thi Đại sứ môi trường với những phần thi: Trình diễn trang phục tái chế, Thông điệp từ Đại sứ. Không chỉ tự tin thể hiện, trình diễn và thuyết trình hiểu biết về môi trường xung quanh các em còn đưa ra được giải pháp bảo vệ môi trường. Đặc biệt có học sinh “đầu tư” cho phần thuyết trình bằng song ngữ.

Là giáo viên dạy bộ môn, kiêm vai trò Ban giám khảo, cô Đỗ Thị Nhàn, Trường THPT chuyên Trần Phú đánh giá cao những thông điệp bảo vệ môi trường mà học sinh truyền tải. Sự xuất sắc của các em trong cuộc thi đã mang tới hứng thú cho nhiều học sinh khác khi tham dự hoạt động tương tự.

Cô Nguyễn Thị Ngà - Phó Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Trần Phú chia sẻ, việc triển khai bộ môn Giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp lớp 10 tại trường có những khó khăn, bỡ ngỡ. Tuy vậy, giáo viên sau thời gian bám theo các văn bản hướng dẫn của ngành, Sở… để “tập tành” cũng dần quen.

Cô Ngà cũng cho biết, trong bộ sách Cánh Diều, môn học này có 9 chủ đề, nhà trường đã đưa đều trong 9 tháng của năm học. Mỗi chủ đề chia thành 12 tiết học với 3 loại hình hoạt động: Chủ đề, sinh hoạt lớp, sinh hoạt dưới cờ. Trường cũng chia theo tỷ lệ lần lượt là 6:4:2.

Cụ thể, với 12 tiết của chủ đề 6 “Hành động vì môi trường”, sẽ thực hiện vào tháng 2 và đưa vào các sáng thứ 2 với 3 tiết/tuần. Như vậy 1 tháng đủ 12 tiết. Theo đó, học sinh được trải nghiệm thực tế tại Đồ Sơn, Kiến Thụy, Kiến An để nắm thực trạng môi trường ở các điểm khác nhau trên địa bàn thành phố; sau đó làm báo cáo dự án. “Đây là môn học mới nên nhà trường vừa làm vừa tích lũy kinh nghiệm…”, cô Ngà nói.

Ảnh minh họa/ INT

Hiểu đúng bản chất môn học

Cô Nguyễn Thị Xuân Thảo, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Trãi cho hay, từ đầu năm học, trường đã phân công giáo viên phù hợp tham gia giảng dạy bộ môn. Các tiết hoạt động theo chủ đề, trường đều cử giáo viên bộ môn (Sinh học, Công nghệ, Địa lý, Lịch sử, Ngữ văn…) tham gia.

Trường còn nghiên cứu, bố trí thời khóa biểu linh động cho môn học với 3 - 4 tiết/tuần. Trung bình tuần 3 tiết thì sẽ có 2 tiết giáo viên chủ nhiệm và 1 tiết chuyên đề; hàng tháng có 2 tiết sinh hoạt dưới cờ do đoàn thanh niên phụ trách cùng sự tham gia của giáo viên bộ môn và chủ nhiệm. Trong hoạt động trải nghiệm, học sinh được nói và làm nên rất hứng thú cùng môn học.

Thầy Nguyễn Đức Quyết - Phó Hiệu trưởng Trường THPT Thăng Long cũng cho biết, trường chọn sách giáo khoa bộ “Kết nối tri thức với cuộc sống” để giảng dạy môn học này. Vì mới triển khai, giáo viên bỡ ngỡ nên trường tùy thuộc vào điều kiện thực tế để thực hiện. Trong chỉ đạo chuyên môn, trường yêu cầu giáo viên cố gắng bằng nhiều hình thức, phương pháp để học sinh được trải nghiệm, nói, làm…

Thầy Quyết minh chứng cho cách triển khai: Khi dạy về thực trạng môi trường, thầy cô không cho học sinh đi thực tế ở địa phương khác mà hướng dẫn tìm hiểu ngay trong khu dân cư, địa phương sinh sống. Các em sẽ tìm hình ảnh về rác thải, môi trường tự nhiên trong quá trình học tập tại nhà, trên đường đi học và thông tin trên mạng xã hội để xây dựng phần thuyết trình về thực trạng môi trường. Phần thực hành phân loại rác, học sinh sẽ tiến hành ngay tại khuôn viên nhà trường.

“Ở trường, nhiều học sinh khi ăn mì tôm có thói quen đổ thẳng vào thùng rác, khiến thùng rác han, bẩn. Từ thực tế này, tôi lấy luôn làm đề tài và yêu cầu học sinh cho giải pháp. Lập tức học sinh nghĩ đến việc mua xô nhựa để bên cạnh thùng rác để phân loại rác. Chủ đề tuy nhỏ nhưng ít nhất đã dạy cho các em ý thức phân loại rác, dạy cách bảo vệ môi trường… từ những hành động, việc làm sát với đời sống hàng ngày”, thầy Quyết nói.

Cô Nguyễn Thị Thùy Dương, Trường THPT Vĩnh Bảo trăn trở, trường tổ chức dạy 5 chủ đề của môn học. Từ chủ đề đầu tiên giáo viên triển khai còn bỡ ngỡ, nhưng đến chủ đề 2 thêm chút kinh nghiệm thì việc dạy học đã hiệu quả hơn. Nhà trường triển khai học sinh tìm hiểu về giá trị bản thân chỉ qua tờ giấy A4. Trong 2 phút và với tờ giấy trắng các em sẽ sáng tạo ra những sản phẩm từ bàn tay, trí tuệ của mình. Dựa trên sản phẩm, thầy cô sẽ nhận xét, phân tích, định hướng để học trò thấy được giá trị thực tế và ý nghĩa.

Ông Đỗ Văn Lợi - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Hải Phòng chia sẻ: Mục tiêu của chương trình là giúp học sinh phát triển phẩm chất, năng lực vì vậy môn học Giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp 10 rất thiết thực, ý nghĩa. Căn cứ theo chương trình và các chủ đề hoạt động, đầu năm học, các trường phải xây dựng kế hoạch nhà trường để tổ chức hoạt động. Từ đó phân công cán bộ quản lý, giáo viên phụ trách phù hợp với năng lực chuyên môn, nhiệm vụ…

Tuy nhiên, theo ông Lợi, khi triển khai môn học với khối 10, các nhà trường chưa có kinh nghiệm, phần lớn hoạt động còn lúng túng. Vì vậy, để tháo gỡ khó khăn, Sở GD&ĐT Hải Phòng đã tăng cường chỉ đạo các nhà trường xây dựng kế hoạch bám sát chương trình GDPT 2018; Tùy theo mỗi nhà trường khi chọn đầu SGK giảng dạy sẽ tổ chức cho phù hợp.

Bên cạnh đó, Sở chỉ đạo các trường tổ chức một số chuyên đề để giáo viên bộ môn từ các trường cùng dự và rút kinh nghiệm. Thông qua hoạt động sinh hoạt chuyên môn, Sở nắm bắt việc tổ chức, thực hiện ở các nhà trường ra sao, đúng hướng chưa? Từ đó đưa ra những chỉ đạo, hướng dẫn phù hợp hơn để tháo gỡ khó khăn cho các nhà trường trong quá trình triển khai môn học mới.

Bà Phạm Thị Thu Hà, Trưởng phòng GDTH, Sở GD&ĐT Hải Phòng cho rằng: Với môn trải nghiệm, hướng nghiệp khối 10 không nhất thiết phải cho học sinh trải nghiệm ngoài nhà trường. Trải nghiệm cần hiểu đúng, học sinh phải được làm, nói lên, viết ra những việc, suy nghĩ của bản thân. Quá trình thực hiện bộ môn mới không thể đúng ngay, phải qua thời gian, quá trình giảng dạy để thầy cô nhìn nhận, rút kinh nghiệm và hoàn thiện theo đúng tinh thần chỉ đạo của Sở, Bộ.

Nguyễn Dịu