Gỡ khó trong giải ngân vốn đầu tư công

Tuyến Metro Bến Thành - Suối Tiên sử dụng nguồn vốn ODA cấp phát từ Trung ương cần sớm được các bộ, ngành tháo gỡ vướng mắc trong bố trí vốn để dự án được triển khai nhanh hơn.

Do tác động của dịch Covid-19, thời gian qua, TP Hồ Chí Minh đã gặp nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế, trong đó có việc triển khai một số dự án trọng điểm, giải ngân vốn đầu tư công,… Kịp thời tháo gỡ, giải quyết những khó khăn này sẽ góp phần đưa thành phố trở lại đà phát triển, đúng với vai trò, vị thế vốn có của thành phố.

Phát triển chưa đạt kỳ vọng

Theo UBND thành phố, trong sáu tháng đầu năm 2020, thành phố chỉ đạt mức tăng trưởng 1,02%. Nguyên nhân là do trong những tháng đầu năm, đại dịch Covid-19 đã tác động mạnh mẽ lên nhiều lĩnh vực kinh tế, trong đó có ngành dịch vụ (chiếm 60% GDP của thành phố). Về vốn đầu tư công, năm 2020, UBND thành phố đã giao và phân bố chi tiết kế hoạch với tổng số vốn là gần 42 nghìn tỷ đồng; trong đó, vốn ngân sách thành phố là gần 34 nghìn tỷ đồng, vốn ngân sách trung ương là hơn 7.700 tỷ đồng. Đến giữa tháng 7, khối lượng giải ngân đạt 18.836 tỷ đồng, tương đương 45,18% kế hoạch vốn đã giao, cao hơn về giá trị tuyệt đối lẫn tỷ lệ giải ngân so với cùng kỳ. Nếu tính theo khối lượng hoàn thành đang thực hiện các thủ tục thanh quyết toán (1.470 tỷ đồng) thì tỷ lệ giải ngân đạt 48,7% kế hoạch vốn đã giao. Thành phố cũng xác định giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của năm, đồng thời là nhân tố quan trọng giúp phục hồi nền kinh tế trong điều kiện bình thường mới.

Thực hiện tốt nhiệm vụ quan trọng này, thành phố đề ra sáu giải pháp trọng tâm, tập trung chỉ đạo thường xuyên công tác giải ngân vốn đầu tư công để hướng đến hoàn thành mục tiêu đến cuối năm nay sẽ đạt hơn 95% số vốn đầu tư công được giải ngân. Cụ thể, thành phố thực hiện nghiêm Kết luận số 77-KL/TW ngày 5-6-2020 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 84/NQ-CP ngày 29-5-2020 của Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công và bảo đảm trật tự an toàn xã hội trong bối cảnh đại dịch Covid-19; nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu, cơ quan chủ quản, chủ đầu tư trong việc giải ngân; trường hợp tỷ lệ giải ngân không đạt yêu cầu đề ra thì không xét thi đua hoàn thành nhiệm vụ năm 2020 và không chi thu nhập tăng thêm theo Nghị quyết số 54/2017/QH 14 của Quốc hội cho người đứng đầu, chủ đầu tư dự án liên quan. Thành phố cũng tổ chức sơ kết đợt hai thi đua cao điểm 200 ngày chào mừng đại hội đảng bộ các cấp, trong đó điểm nhấn là các công trình, dự án đầu tư công hoàn thành chào mừng đại hội đảng các cấp; đẩy mạnh thực hiện dự án, chủ động tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong từng khâu thực hiện nhằm bảo đảm tiến độ thi công dự án. Thành phố tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các dự án có thu hồi đất. Ngoài ra, để bảo đảm công tác giải ngân đạt hiệu quả, thành phố tổ chức định kỳ hoặc đột xuất kiểm tra tình hình thực hiện công tác giải ngân, quyết toán dự án; công khai danh sách các cơ quan, đơn vị chậm giải ngân.

Đồng bộ các giải pháp để phát triển

Theo Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Thành Phong, mặc dù thành phố đã triển khai nhiều giải pháp quyết liệt, tuy nhiên trong quá trình thực hiện, thành phố cũng gặp phải một số khó khăn, vướng mắc. Trong đó, nhóm dự án sử dụng nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài (Dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1 Bến Thành - Suối Tiên, Dự án xây dựng tuyến tàu điện ngầm số 2 Bến Thành - Tham Lương). Ngoài ra, nhóm dự án đầu tư đang thực hiện theo phương thức đối tác công tư, thành phố cũng chưa có phương án xử lý đối với những khó khăn như: việc sử dụng quỹ đất đã bồi thường, giải phóng mặt bằng, trụ sở làm việc để thanh toán cho các dự án BT; việc sử dụng nguồn vốn chi thường xuyên để thanh toán cho các dự án đầu tư theo loại hợp đồng BLT/BTL; dự án đường vành đai 3, đường vành đai 4; việc bổ sung công trình xây dựng bốn cầu, nạo vét rạch, đào hồ trung tâm và các kênh mới vào dự án BT xây dựng hạ tầng khu dân cư phía bắc và hoàn thiện đường trục bắc - nam trong khu đô thị mới Thủ Thiêm; dự án Quảng trường trung tâm và công viên bờ sông trong khu đô thị mới Thủ Thiêm. Đối với thực hiện Luật Đầu tư công năm 2019, thành phố cũng đang vướng trong việc xử lý nhu cầu vốn chuyển tiếp sang giai đoạn 2021 - 2025 theo khoản 2, Điều 89 của luật này; thành phố cũng cần sớm được thông báo về tổng mức vốn đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025 hoặc có hướng dẫn cụ thể về lập kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 - 2025, xây dựng kế hoạch năm 2021 theo khoản 4, Điều 33 để TP Hồ Chí Minh có cơ sở thực hiện; hướng dẫn cụ thể quy trình thực hiện các thủ tục đầu tư, triển khai dự án xây dựng cao tốc TP Hồ Chí Minh - Mộc Bài, trong đó bao gồm cả việc xác định cơ quan có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, cơ quan phê duyệt dự án, hoặc các nội dung ủy quyền cần thiết.

Tại buổi làm việc mới đây với đoàn công tác của Chính phủ do Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì, thành phố đã trình bày những khó khăn và đề xuất, kiến nghị Chính phủ với mong muốn sớm được giải quyết để tạo cơ chế cho sự phát triển của thành phố. Theo UBND thành phố Hồ Chí Minh, thành phố có vị thế và vai trò đối với cả nước cho nên Chính phủ và các bộ, ngành cần sớm có biện pháp tháo gỡ, tạo cơ chế để thành phố nâng cao tính năng động, sáng tạo, tập trung sức lực, huy động hệ thống chính trị vào cuộc để đạt kết quả cụ thể trong giải quyết các vấn đề khó khăn như giải phóng mặt bằng, giải ngân vốn đầu tư công…

Từ những kiến nghị của thành phố tại buổi làm việc, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: Để thành phố tăng trưởng thì thành phố cần giải phóng mọi nguồn lực cho đầu tư phát triển. Trong đó, phải giữ ổn định để hệ thống doanh nghiệp phát triển. Nếu hệ thống doanh nghiệp bị tác động sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến xã hội, kéo theo đó là việc làm của người lao động. Thủ tướng cơ bản đồng ý với các nhóm ý kiến đề xuất, kiến nghị của thành phố, đồng thời yêu cầu các bộ, ngành sớm có phản hồi kèm các giải pháp để tháo gỡ những khó khăn của thành phố. Thủ tướng yêu cầu, trong thời gian còn lại của năm 2020, thành phố phải đẩy mạnh kích cầu tiêu dùng, phải hướng mạnh mẽ vào lĩnh vực dịch vụ, nhất là dịch vụ bất động sản, tài chính ngân hàng, chứng khoán, du lịch, vì dịch vụ này chiếm hơn 60% GDP của thành phố. Thủ tướng cũng lưu ý về sự phát triển mô hình kinh tế ban đêm ở thành phố, bởi theo tính toán kinh tế ban đêm sẽ đóng góp từ 5 - 8% GDP cho thành phố. Thành phố cần phát huy tinh thần năng động, sáng tạo, tự chủ, tự chịu trách nhiệm; tạo sự đồng thuận của cả hệ thống chính trị, tập trung nguồn lực kịp thời xử lý những bất cập phát sinh để đưa tốc độ tăng trưởng của thành phố đạt mức cao hơn vào những tháng cuối năm.

Bài và ảnh: QUANG QUÝ