Gỡ khó vật liệu xây dựng

Sở Xây dựng làm việc với Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến sản xuất vật liệu xây dựng.

Nhiều doanh nghiệp hội viên của HHDN tỉnh thời gian qua đã phản ánh về những bất cập trong quá trình đầu tư, sản xuất và đưa vào sử dụng các vật liệu xây dựng mới. Khó khăn xoay quanh việc thiếu định mức kỹ thuật, đơn giá chưa sát thực tế, thiếu cơ chế ưu đãi tài chính và đặc biệt là sự chưa đồng bộ trong việc áp dụng tại các dự án đầu tư xây dựng.

Từ phản ánh khó khăn vướng mắc của hội viên, HHDN tỉnh đã chủ động tổ chức buổi làm việc với Sở Xây dựng, nêu nội dung kiến nghị, đề xuất giải pháp tháo gỡ. Ông Bùi Đức Giang, Chủ tịch HHDN tỉnh cho biết: “Sở Xây dựng luôn thể hiện tinh thần đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp trong giai đoạn khó khăn. Trên cơ sở ý kiến tiếp nhận từ hội viên, Hiệp hội đề nghị Sở Xây dựng quan tâm tháo gỡ các bất cập liên quan đến đơn giá nhân công, giá cát tự nhiên, định mức kỹ thuật cho vật liệu mới như: Cát nghiền và gạch không nung. Đây là những yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp triển khai dự án thuận lợi và mạnh dạn đầu tư công nghệ mới”.

Cát nghiền nhân tạo là một giải pháp thay thế hiệu quả trong bối cảnh nguồn cát tự nhiên ngày càng khan hiếm và bị siết chặt khai thác. Tuy nhiên, các doanh nghiệp sản xuất cát nghiền hiện nay vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Theo đại diện Công ty TNHH Minh Quý Điện Biên - đơn vị đang sản xuất cát nghiền tại địa phương cho biết: “Chúng tôi phải đầu tư hệ thống rửa cát, lọc nước, xử lý bùn thải rất tốn kém. Nguồn nước phải bơm từ xa, mỗi ngày tiêu tốn chi phí lớn. Trong khi đó, đơn giá do Sở Xây dựng ban hành chưa sát với thực tế khiến chúng tôi gặp khó khăn trong việc cạnh tranh và duy trì hoạt động. Mặc dù đã nhiều lần kiến nghị xây dựng đơn giá mới nhưng đến nay vẫn chưa được phê duyệt”. Tương tự, lĩnh vực sản xuất gạch không nung cũng đang trong quá trình chuyển đổi và thích nghi. Dù đây là loại vật liệu được Chính phủ khuyến khích sử dụng để bảo vệ môi trường, giảm khai thác đất sét, song nhiều doanh nghiệp phản ánh việc thiếu quy trình hướng dẫn thi công cụ thể và quy chuẩn kiểm định chất lượng khiến thị trường tiêu thụ gạch không nung chưa ổn định. Ngoài ra, chi phí đầu tư công nghệ cao, vốn vay khó tiếp cận và sản phẩm tồn kho kéo dài cũng là những trở ngại lớn.

Đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh và lãnh đạo UBND huyện Tuần Giáo khảo sát địa điểm sản xuất vật liệu xây dựng trên địa bàn.

Để hỗ trợ doanh nghiệp, HHDN tỉnh kiến nghị Sở Xây dựng nghiên cứu điều chỉnh đơn giá cát nghiền nhân tạo sát với chi phí thực tế, đồng thời đề xuất Bộ Xây dựng cho phép áp dụng định mức địa phương để hợp pháp hóa vật liệu mới trong xây dựng. Hiệp hội cũng đề nghị ban hành các hướng dẫn kỹ thuật cụ thể cho gạch không nung, tổ chức tập huấn cho đội ngũ kỹ thuật, xây dựng quy trình kiểm tra chất lượng từ sản xuất đến thi công nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng.

Sau khi lắng nghe, tiếp thu các ý kiến từ HHDN tỉnh, ông Bùi Văn Luyện, Giám đốc Sở Xây dựng thống nhất tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về đơn giá, định mức, cát nghiền, gạch không nung trên địa bàn tỉnh. Theo đó, việc sử dụng gạch không nung trong xây dựng, Sở thống nhất quy định: Các công trình xây dựng dân dụng từ cấp II trở lên, các công trình mang yếu tố tâm linh, lịch sử có thể tiếp tục sử dụng gạch tuynel; các công trình còn lại bắt buộc áp dụng gạch không nung. Để đảm bảo việc thực hiện đồng bộ và hiệu quả, Sở giao Phòng Kinh tế và Bất động sản phối hợp với các đơn vị liên quan tham mưu ban hành văn bản hướng dẫn kỹ thuật thi công gạch không nung, hoàn thành trước ngày 10/6/2025. Các văn bản này sẽ được gửi đến các chủ đầu tư, Ban quản lý dự án và HHDN nhằm phổ biến và hướng dẫn triển khai tại các công trình thực tế. Sở Xây dựng cũng sẽ thành lập Đoàn kiểm tra chất lượng gạch không nung tại các cơ sở sản xuất đã đăng ký giá với Sở, đảm bảo đánh giá khách quan và minh bạch, làm cơ sở công bố giá và chất lượng sản phẩm.

Việc kiểm tra sẽ được tổ chức trong tháng 7/2025. Liên quan đến cát nghiền nhân tạo, Sở Xây dựng nhấn mạnh sẽ đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện và công bố bộ định mức, đơn giá cho loại vật liệu này. Cụ thể, bộ định mức sẽ được hoàn thành trong quý III và công bố vào đầu quý IV năm nay. Bộ định mức sẽ tập trung vào các công trình xây dựng phổ biến, dễ áp dụng để doanh nghiệp có thể triển khai ngay, tiết kiệm chi phí và đảm bảo tính khả thi. Để thực hiện nhiệm vụ này, Sở giao Trung tâm Kiểm định chất lượng xây dựng thực hiện thí nghiệm mẫu, trong khi Phòng Kế hoạch - Tài chính được giao tham mưu kinh phí thực hiện. Kinh phí sẽ được huy động từ ngân sách nhà nước và một phần đóng góp từ Hiệp hội Doanh nghiệp nhằm tiết giảm chi phí thuê đơn vị tư vấn lập định mức, ước tính tiết kiệm khoảng 30%.

Ông Bùi Văn Luyện khẳng định: “Chúng tôi xác định rõ việc phát triển vật liệu xây dựng mới, thân thiện môi trường là xu hướng không thể đảo ngược. Vì vậy, Sở Xây dựng sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp, chủ động rà soát các quy định, ban hành hướng dẫn cụ thể để giúp doanh nghiệp yên tâm đầu tư, mở rộng quy mô sản xuất và từng bước hiện đại hóa ngành xây dựng địa phương”.

Việc tháo gỡ các khó khăn liên quan đến vật liệu xây dựng sẽ giúp các doanh nghiệp thuận lợi hơn trong quá trình thi công các công trình, dự án.

Những nỗ lực tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về vật liệu xây dựng không chỉ góp phần khơi thông chuỗi cung ứng mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp duy trì hoạt động, thích ứng linh hoạt với bối cảnh mới và từng bước phục hồi bền vững. Sự phối hợp tích cực giữa cơ quan quản lý Nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp kỳ vọng mang lại chuyển biến tích cực trong lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng. Các giải pháp cụ thể về định mức, đơn giá, tiêu chuẩn kỹ thuật và kiểm soát chất lượng không chỉ giúp tháo gỡ khó khăn trước mắt mà còn tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững lâu dài. Qua đó giúp doanh nghiệp ổn định sản xuất, thúc đẩy phát triển vật liệu xanh, góp phần hiện đại hóa ngành xây dựng theo hướng bền vững và thân thiện môi trường.

Phạm Quang