Gỡ rào cản trong dạy học trực tuyến ở vùng khó khăn
Để bảo đảm kiến thức cho học sinh trong thời gian nghỉ học kéo dài, nhiều trường học đã tổ chức hiệu quả các nội dung ôn tập, học tập văn hóa cho học sinh theo mô hình lớp học điện tử. Tuy nhiên, việc triển khai hoạt động dạy học từ xa qua internet và truyền hình đang là thách thức không nhỏ ở những vùng khó khăn, đòi hỏi những nỗ lực rất lớn và biện pháp linh hoạt của ngành giáo dục.
Đa dạng hình thức ở những vùng khó
Thực hiện phương châm “tạm dừng đến trường, không dừng việc học” của ngành Giáo dục tỉnh Điện Biên, đến nay đã có khoảng 73% học sinh bậc trung học phổ thông (THPT) được học từ xa, qua internet, trên truyền hình hoặc giao bài tập trực tiếp.
Ông Cù Huy Hoàng, Phó giám đốc Sở Giáo dục-Đào tạo (GD-ĐT) Điện Biên cho biết, đây là nỗ lực rất lớn của ngành, bởi Điện Biên là tỉnh miền núi với 40% hộ nghèo, rất nhiều bản làng vùng sâu, vùng xa chưa có mạng internet, sóng điện thoại chưa tới nơi.
Để triển khai được việc dạy học từ xa, ngành Giáo dục Điện Biên đã tổ chức rà soát tới từng học sinh để nắm được khả năng tiếp cận việc học của các em. Với những trường hợp học sinh không thể học qua internet hay truyền hình, các trường học sẽ phối hợp chặt chẽ với phụ huynh để chuyển tải nội dung, phát phiếu học tập trực tiếp đến các em.
Còn tỉnh Thanh Hóa với đặc thù có hơn 2.000 cơ sở giáo dục, 11 huyện miền núi, thời gian qua, tỉnh đã có rất nhiều giải pháp để triển khai dạy học từ xa đạt hiệu quả. Ông Vàng Văn Thi, Phó giám đốc Sở GD-ĐT Thanh Hóa cho biết, ngay từ cuối tháng 2, đầu tháng 3, ngành Giáo dục tỉnh Thanh Hóa đã triển khai việc ôn tập và củng cố kiến thức cho học sinh qua hình thức trực tuyến.
Đối với việc dạy học qua truyền hình, ngay sau khi có hướng dẫn của Bộ, tỉnh Thanh Hóa thành lập nhóm giáo viên, tổ chức bài giảng và cho 2 khối lớp 9 và 12 trên Đài Truyền hình Thanh Hóa.
“Đối với các khối khác, ở những nơi có điều kiện ngành Giáo dục triển khai dạy học trực tuyến, phối hợp với phụ huynh tăng cường quản lý hỗ trợ học sinh tự học, kể cả bậc mầm non cũng có hướng dẫn cho phụ huynh cách chăm sóc trẻ”, ông Thi chia sẻ.
Là tỉnh có nhiều địa bàn khó khăn, song thời điểm này 100% các trường học thuộc tỉnh Quảng Nam đã triển khai dạy học trực tuyến. Tuy nhiên, theo ông Hà Thanh Quốc, Giám đốc Sở GD-ĐT Quảng Nam, tùy vào vùng miền mà việc học trực tuyến đạt hiệu quả khác nhau. Tại các địa bàn thuận lợi, số học sinh tham gia học trực tuyến bình quân đạt hơn 80%.
Giám đốc Sở GD-ĐT Quảng Nam thì cho rằng, học trực tuyến hiệu quả ở mức độ nào là do nhà trường, giáo viên, phụ huynh và học sinh. Những nơi nào Ban giám hiệu nhà trường, giáo viên phối hợp chặt chẽ với phụ huynh, phụ huynh lo việc học cho con, nơi đó sẽ hiệu quả.
Vẫn biết là còn khó khăn nhưng nếu nhìn khó khăn mà nhận xét dạy học trực tuyến không hiệu quả là không công bằng, ông Hà Thanh Quốc bày tỏ.
Huy động mọi nguồn lực
Tại tỉnh Đắk Lắk, ngay từ đầu mùa dịch, ngành Giáo dục địa phương đã triển khai dạy học qua internet và từ ngày 1-4 triển khai dạy qua truyền hình với 3 môn Toán, Văn, Tiếng Anh.
Ông Phạm Đăng Khoa, Giám đốc Sở GD-ĐT Đắk Lắk cho biết, ở Đắk Lắk có nhiều học sinh sinh sống ở vùng sâu, vùng xa nên ngoài dạy học qua internet, trên truyền hình, các giáo viên còn đến tận nơi giao bài trực tiếp cho học sinh, nhất là với cấp tiểu học.
“Các giáo viên rất nỗ lực, tinh thần trách nhiệm cao. Ngoài ra còn có sự phối hợp của cán bộ đoàn, phụ huynh để hỗ trợ học sinh học tập trong thời gian ở nhà. Tuy nhiên, Đắk Lắk đang vào mùa phát nương làm rẫy, các em học sinh phải tham gia lao động cùng gia đình, do đó việc triển khai học từ xa gặp không ít khó khăn”, ông Phạm Đăng Khoa cho biết.
Thời gian qua, tỉnh Đắk Lắk đã triển khai giai đoạn 1 dạy học trên truyền hình, giai đoạn 2 sẽ mở rộng dạy thêm các môn thi THPT quốc gia đối với lớp 12 và 3 môn đối với lớp 9.
Bởi vậy, Giám đốc Sở GD-ĐT Đắk Lắk mong muốn Bộ GD-ĐT tiếp tục có những hỗ trợ địa phương về hệ thống cơ sở hạ tầng, hệ thống học liệu, nhất là các bài giảng mới để triển khai dạy học qua internet, truyền hình.
Ông Thái Văn Thành, Giám đốc Sở GD-ĐT Nghệ An chia sẻ, để triển khai dạy học trực tuyến đạt được hiệu quả như duy trì việc học, phần nào đó tạo được cho học sinh ý thức học tập, và thực hiện được mục tiêu “Tạm dừng đến trường, không dừng việc học”, tỉnh Nghệ An đã huy động tất cả các nguồn lực địa phương để tổ chức dạy học qua internet, truyền hình.
“Đến nay, ở cấp THPT đã có gần 80%, THCS 70% tham gia học tập theo các hình thức này”, ông Thành thông tin.
Đánh giá cao kết quả bước đầu, đáp ứng được yêu cầu hiện nay trong tình hình dịch bệnh, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Hữu Độ cho rằng: Các địa phương, nhất là địa phương khó khăn đã thể hiện quyết tâm rất lớn, tiếp cận nhanh với yêu cầu mới. 70-80% học sinh bậc THPT ở các địa phương khó khăn được học trực tuyến, học qua truyền hình là con số cho thấy nỗ lực lớn của các địa phương, cơ sở giáo dục, giáo viên và học sinh.
Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ đưa ra 5 yếu tố quyết định thành công trong dạy học trực tuyến, trong đó trước hết là cơ sở hạ tầng, từ máy tính, phần mềm, đến đường truyền.
“Về vấn đề này, Bộ GD-ĐT đã làm việc với các doanh nghiệp, tập đoàn viễn thông để có hỗ trợ địa phương. Các địa phương cần rà soát, phân loại học sinh để đưa ra những phương án dạy và học phù hợp, học sinh nào được học trực tuyến đều đặn, chưa đều hoặc chưa được học thì phải có phương án án dạy bù khi các em quay lại trường học”, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT nêu giải pháp .
Theo Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ, sự quyết liệt trong quản lý, theo dõi, động viên, ghi nhận trong thời điểm khó khăn đóng vai trò rất quan trọng, tạo động lực cho học sinh, giáo viên.
Tiếp đến là đội ngũ giáo viên trong triển khai dạy học trực tuyến. Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ đề nghị các địa phương tăng cường bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên và cho biết Bộ GD-ĐT sẵn sàng giới thiệu và hỗ trợ đội ngũ chuyên gia để bồi dường trực tuyến cho giáo viên các địa phương.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ nhấn mạnh, khi tất cả các yếu tố đã sẵn sàng mà không có sự quyết tâm, động lực học tập và sự chia sẻ, quan tâm của của phụ huynh thì quá trình triển khai dạy học trực tuyến, dạy học qua truyền hình không thể thành công.