Gỡ vướng đất đai: 'Chìa khóa' thu ngân sách đạt mục tiêu đề ra

Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Hà trao quyết định giao chủ đầu tư các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh. Ảnh: Hoàng Lộc

Để hoàn thành mục tiêu này, tỉnh cần triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, trong đó tháo gỡ vướng mắc về đất đai được coi là “chìa khóa”.

Điểm nghẽn của nhiều dự án có nguồn thu

Đất đai là nguồn thu quan trọng trong cơ cấu ngân sách của tỉnh. Thế nhưng, lĩnh vực này cũng đang là “nút thắt” khiến nhiều dự án đình trệ, việc khai thác nguồn thu và giải ngân vốn đầu tư công gặp khó khăn.

Một trong những vướng mắc phổ biến là sự chậm trễ trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Việc điều chỉnh quy hoạch, phê duyệt quy hoạch chi tiết và kế hoạch sử dụng đất chưa kịp thời, khiến nhiều dự án không thể triển khai đúng tiến độ, nguồn thu từ đất vì thế cũng bị bỏ lỡ.

Thủ tục pháp lý kéo dài cũng là nguyên nhân ảnh hưởng đến nguồn thu. Theo đó, các thủ tục để được giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất nhiều, khiến dự án chậm triển khai. Từ ngày 1-7-2025, việc phân quyền cho cấp xã thực hiện phê duyệt quy hoạch chi tiết, giải phóng mặt bằng, giao đất cũng đặt ra thách thức. Thực tế, nhiều khu đất đã có chủ đầu tư, nhà đầu tư sẵn sàng nguồn lực để thực hiện dự án theo quy hoạch, nhưng chưa có quyết định giao đất, dẫn đến chưa thể thu tiền sử dụng đất.

Công tác giải phóng mặt bằng để thực hiện các dự án vì mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội chậm cũng là nguyên nhân. Ở nhiều dự án, việc người dân chưa đồng thuận với phương án bồi thường, hỗ trợ khiến việc bàn giao đất kéo dài, dự án không thể khởi công, nguồn thu từ đất cũng bị đình lại.

Một “điểm nghẽn” đáng chú ý khác là đấu giá quyền sử dụng đất. Nhiều khu đất chưa thể đưa ra đấu giá do vướng thủ tục hoặc chậm điều chỉnh quy hoạch. Có trường hợp khu đất đã đấu giá 2-3 lần nhưng không thành công, khiến ngân sách hụt thu. Đơn cử, tại xã Bình An có 2 khu đất diện tích lớn (hơn 77ha và 35ha), nằm ở vị trí “vàng” cửa ngõ Sân bay Long Thành, giáp đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu và quốc lộ 51, có nguồn thu dự kiến từ đấu giá lên tới hơn 6,5 ngàn tỷ đồng, nhưng do chậm điều chỉnh ranh giới, phê duyệt quy hoạch nên đến nay vẫn chưa thể khai thác nguồn thu.

Theo quy định của pháp luật hiện hành, có nhiều khoản thu liên quan đến đất đai như: tiền sử dụng đất, tiền thuê đất/thuê mặt nước, thuế sử dụng đất, các loại lệ phí, xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. Việc tháo gỡ các vướng mắc kể trên không chỉ nhằm khai thác nguồn thu mà còn là giải pháp chiến lược tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội. Bởi lẽ, khi nút thắt về đất đai được gỡ bỏ, nguồn lực này sẽ trở thành “đòn bẩy” giúp tỉnh bứt phá.

Quyết tâm “về đích” thu ngân sách

Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Tuấn Anh cho biết: Để tháo gỡ các vướng mắc đất đai; đồng thời triển khai thực hiện nhiều nhiệm vụ mới được phân cấp về phường, xã từ ngày 1-7-2025, Chính phủ đã ban hành các nghị định quan trọng, như: Nghị định số 151/2025/NĐ-CP ngày 12-6-2025 về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp, phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực đất đai; Nghị định số 226/2025/NĐ-CP ngày 15-8-2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai.

Thực hiện chủ trương này, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã tham mưu UBND tỉnh ban hành 19 quyết định công bố danh mục thủ tục hành chính, 17 quyết định phê duyệt quy trình điện tử giải quyết thủ tục hành chính trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường. Song song đó, ngành cũng tổ chức nhiều hội nghị tập huấn, hướng dẫn chuyên môn cho cán bộ cấp xã nhằm vận hành hiệu quả mô hình Chính quyền địa phương 2 cấp.

Cùng với việc hoàn thiện cơ chế, tỉnh cũng kiến nghị Trung ương tháo gỡ các khó khăn thực tế như xác định giá đất; công tác bồi thường, tái định cư nhằm bảo đảm quá trình triển khai dự án không bị ách tắc, bổ sung nguồn thu từ đất cho ngân sách.

Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Hà cho biết: Năm nay, tỉnh quyết tâm phấn đấu thu khoảng 21 ngàn tỷ đồng từ đấu giá quyền sử dụng đất. Các khu đất được ưu tiên tập trung nằm ở vị trí đắc địa, diện tích lớn, giá trị cao, đã có nhà đầu tư quan tâm hoặc khả năng thu hút đầu tư tốt. Song song đó, tỉnh nỗ lực tháo gỡ vướng mắc ở các dự án nhằm khai thác nguồn thu từ việc giao đất có thu tiền, cho thuê đất.

“Tỉnh kỳ vọng các khu đất chuẩn bị đưa ra đấu giá trong quý IV-2025 sẽ mang về hàng ngàn tỷ đồng cho ngân sách” - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Hà chia sẻ.

Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức cho biết: Để chạm mốc 100 ngàn tỷ đồng đòi hỏi sự nỗ lực lớn của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân. Bên cạnh các giải pháp thường xuyên, tỉnh đã đề ra nhiều giải pháp bổ trợ quyết liệt như: đẩy nhanh thẩm định hồ sơ giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; tăng cường đấu giá quyền sử dụng đất; thực hiện hiệu quả việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để bảo đảm tiến độ dự án…

Cũng theo Chủ tịch UBND tỉnh, thời gian tới, chính quyền các cấp phải phát huy trách nhiệm cao nhất, tăng tốc hành động, kịp thời tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, đồng thời siết chặt kỷ luật trong quản lý thu - chi ngân sách. Cộng đồng doanh nghiệp cần phát huy tinh thần đổi mới, sáng tạo, chủ động sản xuất - kinh doanh, đóng góp tích cực cho ngân sách. Người dân trong tỉnh tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, chung sức đồng lòng cùng chính quyền, doanh nghiệp, thực hành tiết kiệm, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, đặc biệt là nghĩa vụ thuế, để góp phần hoàn thành thắng lợi các mục tiêu phát triển.

Với quyết tâm của cả hệ thống chính trị, sự đồng hành của doanh nghiệp và sự đồng thuận của nhân dân, Đồng Nai có cơ sở để tin tưởng vào mục tiêu thu ngân sách 100 ngàn tỷ đồng trong năm 2025. Qua đó mở ra chặng đường phát triển mới, tạo nguồn lực mạnh mẽ cho đầu tư hạ tầng và nâng cao đời sống người dân.

Hoàng Lộc