Góc nhìn rất khác về Hà Nội của Hồ Anh Thái

Nhà văn Hồ Anh Thái từng cho rằng: “Đọc tiểu thuyết tức là ta đang được sống nhiều cuộc đời. Nói cách khác, giúp người ta sống nhiều cuộc đời là đích đến của tiểu thuyết”.

Cùng với tính chất hư cấu đặc hữu của tiểu thuyết và những chất liệu tưởng chừng vô cùng quen thuộc trong đời sống lịch sử - xã hội, ngòi bút Hồ Anh Thái đã khai mở nhiều tầng hiện thực sinh động trong hàng loạt sáng tác ghi dấu ấn với công chúng văn chương nhiều năm qua.

Với tiểu thuyết mới nhất, Hà Nội nhiều mây có lúc có mưa ngâu, một lần nữa, văn chương Hồ Anh Thái xóa nhòa ranh giới về không gian, thời gian, cùng những lằn ranh cụ thể khác để từ đó soi chiếu và trình hiện trước độc giả một hiện thực lịch sử đa chiều, biến động nhưng cũng đầy trình tự.

Nó vừa gợi nhắc cái không khí trong trẻo thời "người và xe chạy dưới ánh trăng", vừa cho độc giả một ý thức về mạch nối trong thế giới sáng tạo của nhà văn. Một Hồ Anh Thái nhất quán mà không ngừng đổi mới.

Hà Nội nhiều mây có lúc có mưa ngâu là câu chuyện về nhiều cuộc đời trong một cuộc đời chung, một “hoàn cảnh lớn”, song tác giả không ngần ngại lồng vào đó để diễn tả những “chuyện đời có thật” mang nỗi niềm riêng khác. Các tuyến nhân vật hiện lên mạch lạc, sáng rõ, không hề chìm khuất trong cái “đặc biệt” cố hữu của hoàn cảnh lịch sử. Họ đặc biệt theo cách riêng: sống trọn vẹn với vẻ đẹp tâm hồn mình với những đam mê hay những trăn trở của chính mình.

Ví như, một chiến sĩ trẻ có khả năng nhìn xuyên qua những bức tường và khả năng này của anh được khai thác nhằm phát hiện những hoạt động chống phá ngầm khi máy bay địch đang dội bom xuống thủ đô; Một phi công chiến đấu trên bầu trời có tình yêu giữ kín khi ở trên mặt đất; Một nữ nghệ sĩ chăm sóc 4 con hổ xiếc xổng chuồng chạy ra đường phố sau trận bom.

Câu chuyện hiện thực và huyền ảo mở rộng dần ra, tái dựng không khí ở Thủ đô những ngày tháng chống cuộc tấn công từ trên không của các kiểu pháo đài bay. Những con người bình thường, giản dị và kỳ lạ, tất thảy tạo nên gương mặt Thủ đô trong những năm tháng bi hùng và trong những khoảnh khắc lãng mạn giữa bom đạn khốc liệt.

“Bút pháp linh hoạt, tinh tế, hóm hỉnh, giàu khám phá bất ngờ và gần như phi cổ điển, đã khiến người đọc khó rời mỗi trang viết của Hà Nội nhiều mây có lúc có mưa ngâu”, nhà văn Ma Văn Kháng nhận xét về cuốn sách.

Tình Lê