Gói hỗ trợ lãi suất 2% 'ế' gần 39.000 tỷ đồng

Tháng 1/2022, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về chính sách tài khóa- tiền tệ, hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó, cho phép hỗ trợ lãi suất (2%/năm), quy mô tối đa 40.000 tỷ đồng cho các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có khả năng trả nợ, có khả năng phục hồi sau đại dịch Covid-19 và cho vay cải tạo chung cư cũ, xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân.

Giải trình trước Quốc hội về kết quả giám sát thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất 2%, thuộc gói phục hồi kinh tế xã hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, tới cuối năm 2023, chính sách hỗ trợ lãi suất 2% một năm qua hệ thống ngân hàng thương mại giải ngân được 3,05%, tương đương 1.218 tỷ đồng, số vốn chưa giải ngân còn khoảng 38.800 tỷ đồng.

Gói tín dụng 40.000 tỷ đồng hỗ trợ lãi suất mới giải ngân được khoảng 1.218 tỷ đồng.

Tại Báo cáo số 186, Chính phủ đã báo cáo trình Quốc hội để hủy dự toán và không huy động nguồn lực cũng như không làm tăng bội chi ngân sách cho số vốn này. Trong trường hợp vẫn tiếp tục huy động nguồn này sẽ có thể tạo dư địa cho ngân sách trong các chương trình hỗ trợ khác, như việc có thể chuyển sang Ngân hàng Chính sách xã hội để phục vụ cho các mục tiêu hỗ trợ khác.

Lý giải nguyên nhân gói hỗ trợ giải ngân thấp, bà Hồng cho rằng vì ngay từ đầu, Chính phủ xác định đây chỉ là một chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp có khả năng phục hồi - tức là có khả năng trả nợ vay, không phải là một chính sách để giải quyết cho tất cả các doanh nghiệp trong nền kinh tế còn khó khăn, kể cả những doanh nghiệp mà không đủ điều kiện vay vốn.

Vốn cho vay của chương trình này do các tổ chức tín dụng huy động được của người dân, chỉ có phần hỗ trợ lãi suất 2% từ nguồn từ ngân sách nhà nước, cho nên các tổ chức tín dụng cũng vẫn phải thực hiện việc cho vay theo các quy định của pháp luật hiện hành, phải đảm bảo được khả năng thu hồi được nợ.

"Việc giải ngân nhiều hay ít phụ thuộc nhiều vào quyết định của doanh nghiệp và tổ chức tín dụng. Nhiều doanh nghiệp quyết định vay không phải vì được hỗ trợ lãi suất mà doanh nghiệp mới đi vay, mà quyết định của doanh nghiệp vay để làm gì và có khả năng trả nợ nay không", Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nhấn mạnh.

Liên quan đến nhận định của Đoàn giám sát cho rằng, nguyên nhân khiến giải ngân gói hỗ trợ lãi suất 2% chậm là công tác truyền thông (báo cáo giám sát trích dẫn kết quả khảo sát doanh nghiệp của VCCI cho thấy chỉ có 29,5% là doanh nghiệp biết tới chính sách này), Thống đốc tỏ ra băn khoăn, đề nghị Đoàn giám sát và Quốc hội cân nhắc thêm về nhận định này.

Lý do là để triển khai Chương trình, Ngân hàng Nhà nước ngoài việc tổ chức các hội nghị, còn yêu cầu chi nhánh Ngân hàng Nhà nước các tỉnh, thành phố phối hợp với các sở, ban, ngành ở các tỉnh, thành phố tổ chức các hội nghị kết nối với các doanh nghiệp và ngân hàng, có sự tham gia của hiệp hội doanh nghiệp. Cùng với đó, các cơ quan báo chí cũng đã rất tích cực đăng tải các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước; các tổ chức tín dụng đăng tải thông tin trên website để khách hàng nắm được, trong khi đó, khảo sát của VCCI chỉ dựa trên lấy khảo sát 8.000 doanh nghiệp.

Thanh Hoa