Gợi mở lối đi ngách cho Đà Nẵng trong thị trường tài chính

Phân tích từ các chuyên gia và định chế tài chính quốc tế cho thấy, để thành công, thành phố biển miền Trung này không thể chỉ cạnh tranh về quy mô mà phải xác lập được vị thế độc đáo trong thị trường ngách toàn cầu, nơi tài chính xanh và bền vững cùng công nghệ số là nền tảng cốt lõi. Đây không chỉ là xu hướng mà được xem như là “quy tắc toàn cầu” một IFC mới phải tuân thủ.

Lựa chọn IFC xanh và số

Một trung tâm tài chính quốc tế theo hướng xanh và chuyển đổi số, theo các chuyên gia, là hướng đi phù hợp cho Đà Nẵng. Ảnh: Gemini AI

Kinh nghiệm xây dựng các IFC trên thế giới, từ Frankfurt (Đức) đến Singapore, luôn gắn liền với việc xác định được thị trường ngách và xây dựng một khuôn khổ hỗ trợ đổi mới rõ ràng.

Các nhà tư vấn tăng trưởng xanh toàn cầu tin rằng tài chính xanh phải là chiến lược mặc định của Đà Nẵng. Theo ông Juhern Kim, Trưởng đại diện của Viện tăng trưởng xanh toàn cầu (GGGI) tại Việt Nam, IFC xanh không phải là lựa chọn tùy ý – mà phải là mặc định. Ông gợi ý nên định vị Đà Nẵng như một trung tâm phát triển danh mục đầu tư dự án xanh theo hướng thị trường ngách, tận dụng sự bổ trợ chiến lược giữa khu vực ASEAN và Đông Á.

Kinh nghiệm từ Đức – một trong những trung tâm tài chính bền vững – cho thấy tài chính xanh phải được xây dựng từ gốc rễ. Đại diện DZ BANK (Đức) đã chia sẻ kinh nghiệm và nhấn mạnh rằng Đà Nẵng có cơ hội để tiên phong phát hành trái phiếu xanh theo chuẩn mực quốc tế. Để hiện thực hóa, thành phố cần phát triển một cụm tài chính xanh (green finance cluster) kết nối ngân hàng, tổ chức phát hành và nhà đầu tư” cũng như tạo ra danh mục thí điểm trái phiếu xanh đạt chuẩn.

Để huy động vốn xanh, vai trò của các định chế tài chính trong nước là then chốt. Các chuyên gia tài chính phát triển chỉ ra rằng, tài chính phát triển chính là trụ cột thúc đẩy tài chính bền vững, thông qua các gói tín dụng xanh và phát hành trái phiếu xanh/bền vững. Thị trường tài chính carbon cũng đang mở ra cơ hội lớn khi các công cụ định giá carbon tiên tiến trên thế giới như Hệ thống Giao dịch Phát thải (ETS) hay Thuế Carbon đang được xem xét áp dụng, là gợi ý để hình thành một cơ chế định giá rủi ro và vốn mới mẻ để bổ sung vào hệ sinh thái tài chính Đà Nẵng.

Bên cạnh “màu xanh”, yếu tố “số” là đòn bẩy để một IFC mới như Đà Nẵng rút ngắn khoảng cách với các trung tâm tài chính lâu đời.

Trong lĩnh vực quản lý tài sản, việc sử dụng công nghệ như AI (trí tuệ nhân tạo) và API (Giao diện Lập trình Ứng dụng) là cần thiết, theo kinh nghiệm của các định chế lớn như Franklin Templeton. Chúng giúp tư vấn cá nhân hóa chất lượng, triển khai trên quy mô lớn và kết nối hiệu quả với thế hệ khách hàng tiếp theo.

Ông Chetan Karkhanis, Phó Chủ tịch Cấp cao khu vực Châu Á Thái Bình Dương của bộ phận Franklin Innovative Research, Strategies & Technology, cho hay công nghệ số là mảnh ghép quan trọng để thu hút dòng vốn đầu tư quốc tế và tạo lợi thế cạnh tranh cốt lõi.

Cụ thể tại Đà Nẵng và Việt Nam, vai trò tiên phong của các ngân hàng thương mại lớn trong việc xây dựng hệ sinh thái Fintech nội địa là quan trọng, tập trung vào chuyển đổi số để tạo ra các giải pháp xuyên biên giới, thanh toán nhanh và các dịch vụ trên nền tảng số là yếu tố mang tính quyết định.

Những bài toán cần giải quyết

Tuy nhiên, con đường xây dựng “IFC xanh và số" sẽ không hề bằng phẳng. Đà Nẵng đang đối diện với ba thách thức lớn cần vượt qua.

Một góc trung tâm thành phố Đà Nẵng. IFC Đà Nẵng dự kiến hoạt động cuối năm nay. Ảnh: Nhân Tâm

Để thu hút vốn quốc tế, thành phố phải có đội ngũ chuyên gia có kỹ năng sâu về các công cụ tài chính xanh (trái phiếu xanh, tín chỉ carbon, các chuẩn mực đầu tư bền vững). Cựu Phó Giám đốc Vụ Tiền tệ và Thị trường vốn tại IMF, ông Trần Quốc Hùng chia sẻ: “Nhân tài là yếu tố thiết yếu nhất cho sự phát triển thịnh vượng của các trung tâm tài chính”.

Thách thức thứ hai là khung pháp lý thử nghiệm. Việc đón nhận công nghệ và đổi mới xanh đòi hỏi một khung pháp lý linh hoạt nhưng vững chắc. Ông Philip J. Weights, Đồng Chủ tịch Hiệp hội Fintech Thụy Sĩ, gợi mở Việt Nam và Đà Nẵng cần tìm sự cân bằng đúng đắn giữa đổi mới và bảo vệ nhà đầu tư. Ông đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng khuôn khổ pháp lý thống nhất, cho phép đổi mới sáng tạo đồng thời giảm thiểu rủi ro hệ thống, thông qua các cơ chế thử nghiệm (Sandbox) cho Fintech.

Cuối cùng, nhu cầu vốn để chuyển đổi xanh là rất lớn, đòi hỏi phải thu hẹp khoảng cách đầu tư so với GDP hiện tại. Hơn nữa, để IFC vận hành hiệu quả, cần phải có các cơ chế, chính sách đặc thù và vượt trội, không chỉ về vốn mà còn về chính sách thu hút chuyên gia quốc tế đến sinh sống và làm việc.

Hiện tại, mục tiêu của Ban Chỉ đạo Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam là hình thành và đưa vào hoạt động Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Đà Nẵng và TP.HCM vào cuối năm 2025.

Được biết, Đà Nẵng đang có những động thái chuẩn bị cho việc hình thành này. Một tòa nhà 22 tầng tại Công viên Phần mềm số 2, với diện tích 27.000m², đã được bố trí làm nơi hoạt động ban đầu của IFC Đà Nẵng, dự kiến đi vào sử dụng cuối năm 2025. Ngoài ra, thành phố còn có quỹ đất quy hoạch gần biển rộng 18ha để xây dựng khu phức hợp IFC đạt chuẩn quốc tế trong giai đoạn tiếp theo.

Các cơ quan chức năng cũng đang gấp rút hoàn thiện khung pháp lý đặc thù, đồng thời phát triển đồng bộ hạ tầng và dịch vụ thiết yếu (logistics, viễn thông) để hỗ trợ vận hành. Mục tiêu là thiết lập cơ chế điều phối và giám sát hiệu quả, đảm bảo hệ sinh thái dịch vụ hỗ trợ (pháp lý, kiểm toán, công nghệ) đạt tiêu chuẩn quốc tế sẽ hình thành bước đầu vào năm 2025.

Với những chia sẻ từ các chuyên gia, có thể thấy Đà Nẵng đứng trước cơ hội để trở thành một IFC với bản sắc riêng, không chỉ là một “người chơi” mới mà còn là “người tiên phong” trong khu vực. IFC xanh và số có thể là mục tiêu định vị, từ đó xây dựng chính sách cởi mở cho Fintech, đồng thời giải quyết bài toán nhân lực chuyên sâu và thể chế đặc thù.

Nhân Tâm