Gợi mở mới sau những phiên điều chỉnh của thị trường chứng khoán

Từ mức đáy đi lên, VN-Index đã hồi phục tích cực trở lại trong nửa đầu năm 2023, khi tăng tới 22% so với cuối năm ngoái, đưa Việt Nam vào nhóm những thị trường chứng khoán (TTCK) có tốc độ tăng trưởng tốt nhất thế giới.

Tâm lý nhà đầu tư đã chuyển biến

Ở thời điểm hiện tại, giới phân tích cho hay, TTCK đang trong nhịp điều chỉnh khi mùa báo cáo kết quả kinh doanh đã qua.

“TTCK Việt Nam thời gian vừa qua đang trong nhịp điều chỉnh “tái định giá” sau mùa báo cáo kết quả kinh doanh”, ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường VPBankS Research đánh giá.

Nhà đầu tư đã lạc quan hơn, bất chấp thị trường điều chỉnh mạnh.

Dù vậy, nếu nhìn vào những phiên thị trường giảm điểm mạnh, không có hiện tượng cổ phiếu sàn hàng loạt và bán chéo. Một số công ty chứng khoán trước đó giảm tỷ lệ margin 5% ở nhiều mã cổ phiếu, cũng đã thông báo cấp trở lại. Điều này phần nào giải tỏa áp lực tâm lý về margin và cũng cho thấy bức tranh margin của thị trường không căng thẳng như hình dung.

Trong thị trường sideway, nhóm cổ phiếu nào hoặc doanh nghiệp nào có thông tin tích cực, mà trước đó tích lũy và chưa tăng, lập tức được dòng tiền chú ý, lực cầu vào mạnh mẽ. Cổ phiếu gạo, đường và cuối tuần qua là thủy sản đã cho thấy diễn biến như vậy.

Có thể thấy, tâm lý nhà đầu tư ở thời điểm hiện tại đã ổn định và vững vàng hơn sau khi trải qua nhiều bài học đau thương từ thị trường. Họ không còn quá lo lắng về những "cú sập" liên tục như năm 2022.

Điều này còn thể hiện ở việc nhiều nhà đầu tư mạnh dạn “bắt đáy” khi nhận thấy nhiều mã chứng khoán đã giảm về vùng giá hấp dẫn, nhất là các nhóm cổ phiếu chứng khoán và bất động sản. Lực cầu này mạnh đến mức có thể kéo nhiều cổ phiếu từ giá sàn bật tăng mạnh, cũng như VN-Index từ chỗ giảm hơn 30 điểm đã "rút chân" đi lên và tăng nhẹ trong phiên 22/8.

Nhìn chung, từ cuối năm 2022, khi mà tài khoản của nhiều nhà đầu tư vẫn đang nằm ở trạng thái lỗ, TTCK đã hình thành hai làn sóng đầu tư chính.

Nhóm nhà đầu tư thua lỗ thứ nhất dường như cam chịu, chấp nhận thất bại và tạm dừng các giao dịch, đứng ngoài thị trường. Nhiều nhà đầu tư nhóm này cho biết, họ tạm thời dừng tất cả các giao dịch, giữ nguyên danh mục, đóng bảng điện và sẽ chỉ quay trở lại khi thị trường hưng phấn.

Song trước “cám dỗ” của TTCK, số lượng nhà đầu tư giữ được trạng thái như trên không nhiều. Một tỷ lệ lớn là các nhà đầu tư thuộc nhóm thứ hai tích cực tìm kiếm cơ hội trong ngắn hạn để có thể thay đổi trạng thái danh mục, tìm lại vị thế. Theo đó, họ nỗ lực tìm kiếm các cổ phiếu có khả năng tăng giá ngắn hạn, thậm chí giao dịch theo T+, kiếm từng khoản lợi nhuận nhỏ nhằm bù đắp cho khoản lỗ lớn trước đây. Các nhà đầu tư nhóm này có quan điểm, nếu chỉ nằm im thì không biết đến bao giờ mới có thể “về bờ”.

“Sự trở lại của niềm tin nhà đầu tư thể hiện con số thanh khoản thị trường. Giá trị giao dịch liên tục vượt con số tỷ đô cho thấy dòng tiền thị trường đã quay trở lại và nhà đầu tư đã lạc quan hơn. Số tài khoản mở mới của các nhà đầu tư cũng tăng trưởng và vượt trên mốc 100.000 tài khoản mới trong vài tháng gần đây”, chuyên gia VPBankS Research chỉ rõ.

“Toan tính” cho con sóng mới

Các chuyên gia nhận xét, hiện nay, thông tin báo cáo kết quả kinh doanh quý II và nửa đầu năm 2023 của các doanh nghiệp đã công bố, bức tranh lợi nhuận không quá khả quan. Hầu hết cổ phiếu đã giảm 10%-15% và đang hình thành vùng cân bằng mới quanh 1.170 - 1.180 điểm của VN-Index. Xu hướng thời gian tới của TTCK sẽ được dẫn dắt bởi sự kỳ vọng vào lợi nhuận doanh nghiệp niêm yết phục hồi dần trong 2 quý cuối năm.

“Các nhà đầu tư đang kỳ vọng rất lớn vào việc tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ và mặt bằng lãi suất đi xuống. Chứng khoán vẫn là kênh có mức sinh lời hấp dẫn so với các kênh đầu tư khác”, ông Đỗ Bảo Ngọc, Phó Tổng Giám đốc Chứng khoán Kiến Thiết Việt Nam (CSI) nhìn nhận.

Mặt khác, xét về yếu tố định giá, P/E forward và P/B của Việt Nam vẫn đang ở mức hấp dẫn thấp hơn nhiều so với khu vực MSCI Emerging và một số quốc gia trong khu vực. Bên cạnh đó, tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) của Việt Nam cũng nằm trong những nước có ROE cao đồng thời P/E cũng ở mức hấp dẫn.

Theo ông Trần Hoàng Sơn, TTCK đang trong chu kỳ phục hồi và đi lên trong nhịp tăng trưởng mới. Khả năng chỉ số VN-Index sẽ tiếp tục chinh phục tiếp những ngưỡng kháng cự cao hơn, ở khoảng 1.300 điểm trở lên trong giai đoạn từ nay đến cuối năm.

"Theo Elliott, thị trường sẽ có 5 sóng tăng lớn, hiện chúng ta đang nằm trong sóng tăng thứ 3. Chân sóng 4 xác định ở vùng 1.124-1.130 điểm. Đây là thời điểm rất phù hợp để tích lũy cổ phiếu để chờ nhịp tăng bùng nổ có thể diễn ra vào cuối năm 2023", ông Trần Hoàng Sơn nhấn mạnh.

Tương tự, trong báo cáo mới đây, Chứng khoán Mirae Asset nhận định, nhịp điều chỉnh này đang tạo cơ hội tích lũy cổ phiếu tại vùng dưới 1.200 điểm và khuyến nghị 2 nhóm cổ phiếu. Đó là nhóm cổ phiếu có lợi nhuận ổn định trong 3 năm gần đây và nhóm lợi nhuận có dấu hiệu tạo đáy trong quý I và Quý II/2023.

Dù vậy, TS Nguyễn Hữu Huân, Trường Đại học Kinh tế TP HCM lưu ý, để TTCK tăng bền vững trong dài hạn, cần sự tham gia của khối ngoại như "bệ đỡ" nhất định và trở thành đối trọng, nhất là ở những phiên thị trường giảm mạnh.

Về vấn đề này, nhiều ý kiến chung nhận định, thông tin hệ thống KRX sắp đi vào vận hành sẽ tạo tiền đề giải quyết các “nút thắt” như: thanh toán bù trừ trung tâm (CCP), nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng… Đây sẽ là “cú hích” và hướng đến việc nâng hạng thị trường trong tương lai. Tù đó giúp tăng niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài vào TTCK, qua đó thu hút mạnh mẽ dòng vốn ngoại và đưa TTCK Việt Nam lên tầm cao mới. Dự báo 3,5-4 tỷ USD mua mới cổ phiếu Việt Nam sẽ diễn ra khi TTCK được nâng hạng.

Hải Giang