Gợi mở về trí tuệ nhân tạo (AI) trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật

Cảnh buổi làm việc.

Về phía Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý, có đồng chí Cục trưởng Lê Vệ Quốc, đồng chí Phó Cục trưởng Phan Hồng Nguyên, Phó Cục trưởng Vũ Thị Hường và lãnh đạo một số đơn vị thuộc Cục. Tiếp đoàn công tác, về phía Công ty Cổ phần truyền thông quốc tế InCom có ông Ông Trần Văn Trí – Phó Tổng Giám đốc và đại diện Ban Lãnh đạo Công ty cùng đội ngũ cán bộ, chuyên gia về công nghệ thông tin, pháp lý.

Mở đầu buổi làm việc, Cục trưởng Lê Vệ Quốc nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong việc nâng cao nhận thức pháp lý của người dân, từ đó góp phần xây dựng một xã hội pháp quyền, minh bạch. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng việc truyền tải các kiến thức pháp lý đến người dân, đặc biệt là đối với những đối tượng có hoàn cảnh khó khăn hoặc không thể tiếp cận các hình thức tuyên truyền truyền thống, luôn là thách thức lớn.

Cục trưởng Lê Vệ Quốc chia sẻ rằng Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo rất quyết liệt về chuyển đổi số trong phổ biến, giáo dục pháp luật, giao Bộ Tư pháp xây dựng Đề án “Chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2025 – 2030”. Mục tiêu của đề án nhằm tạo sự thay đổi căn bản về phương thức phổ biến, giáo dục pháp luật cho người dân và doanh nghiệp, chuyển từ cách làm truyền thống sang thực hiện trên môi trường số, bảo đảm thông tin nhanh chóng, đầy đủ, chính xác, kịp thời, thuận tiện; tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và chất lượng, hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; đáp ứng hiệu quả nhu cầu tìm hiểu, học tập pháp luật của người dân, doanh nghiệp. Do đó, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo, Cục trưởng cho rằng việc ứng dụng AI vào công tác phổ biến, giáo dục pháp luật có thể mở ra những cơ hội mới, giúp tăng cường hiệu quả và sự tiếp cận của công tác này.

Ông Trần Văn Trí cũng khẳng định tiềm năng lớn của AI trong việc cải thiện công tác phổ biến pháp luật. Theo ông Trí, AI có thể giúp tự động hóa quá trình trả lời các câu hỏi pháp lý phổ biến của người dân thông qua các chatbot thông minh, cung cấp các tài liệu pháp lý phù hợp dựa trên yêu cầu cụ thể của từng đối tượng. Ngoài ra, các hệ thống học máy có thể phân tích và đưa ra các dự đoán về nhu cầu pháp lý của từng nhóm người, từ đó giúp xây dựng các chương trình tuyên truyền pháp lý một cách hiệu quả và phù hợp.

Ông Trần Văn Trí chia sẻ rằng, với lợi thế là đơn vị có nguồn dữ liệu văn bản pháp luật đầy đủ từ năm 1945 đến nay và liên tục cập nhật mới hàng ngày cùng với nguồn lực về Công nghệ, LuatVietnam (đơn vị của Công ty Cổ phần truyền thông quốc tế InCom) đã nghiên cứu, phát triển và chính thức cho ra mắt bản thử nghiệm AI Luật - Trợ lý ảo Luật Việt Nam. Sử dụng AI Luật, người dùng được giải đáp các câu hỏi, tình huống pháp luật cơ bản có kèm theo căn cứ pháp luật chi tiết đến từng điều, khoản. Ngoài ra, AI Luật còn giúp người dùng tìm kiếm thông tin về điều khoản văn bản pháp luật cho một vấn đề pháp lý đang quan tâm.

Ứng dụng công nghệ AI & Machine Learning, AI Luật được huấn luyện dựa trên dữ liệu của hàng trăm văn bản pháp luật có liên quan, có khả năng đưa ra câu trả lời nhanh chóng, đầy đủ căn cứ pháp lý, đáng tin cậy, văn phong tự nhiên như đang trò chuyện với con người. Theo ông Trí, hiện nay, AILuat của Công ty cổ phần truyền thông quốc tế InCom có thể tiến hành hỏi đáp trên 26 lĩnh vực pháp luật, sử dụng khoảng 2200 văn bản, 60.000 điều khoản và 680.000 – 700.000 câu hỏi pháp lý. Dù không thay thế được vai trò của luật sư hay chuyên gia pháp lý, nhưng AI Luật được kỳ vọng sẽ làm tốt vai trò của một “trợ lý”, giúp người dùng có thể truy vấn các thông tin một cách nhanh nhất, tiết kiệm hơn 60% thời gian và nhân lực. Công cụ AI này ngày càng được hoàn thiện, “thông minh” hơn do được “học” liên tục từ sự tương tác của người dùng và cập nhật những văn bản pháp luật mới mỗi ngày cũng như sự dày công nghiên cứu, phát triển của đội ngũ kỹ sư, chuyên gia pháp lý của LuatVietnam.

Tại buổi làm việc, trên cơ sở ý kiến chia sẻ của đại diện Công ty Cổ phần truyền thông quốc tế InCom, các bên đã cởi mở, trao đổi thông tin, kinh nghiệm các vấn đề có liên quan như: Cách thức xây dựng AI đặc thù để thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật về một/một số lĩnh vực pháp luật cụ thể để phục vụ mục tiêu phục vụ nhu cầu tiếp cận thông tin pháp lý của cộng đồng; tiến độ triển khai; thời gian để xây dựng đưa vào vận hành 01 ứng dụng AI hỏi đáp pháp luật về một/một số lĩnh vực cụ thể; kinh phí xây dựng ban đầu (chuyên gia, phần mềm); kinh phí duy trì ứng dụng; các đề xuất, kiến nghị về triển khai thực hiện có hiệu quả việc xây dựng AI.

Cuối buổi họp, hai bên thống nhất sẽ tiến hành khảo sát nhu cầu thực tế từ người dân và các cơ quan pháp luật để tạo ra những giải pháp phù hợp, nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Trên cơ sở đó, các bên sẽ nghiên cứu phương án phối hợp để đề xuất triển khai thí điểm ứng dụng AI hỗ trợ công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, đặc biệt là đội ngũ tuyên truyền viên, báo cáo viên pháp luật trong thực hiện công tác này. Cục trưởng Lê Vệ Quốc cũng khẳng định, việc áp dụng AI sẽ giúp ngành pháp lý tiến gần hơn với mục tiêu dân chủ hóa thông tin và nâng cao nhận thức pháp luật của cộng đồng./.

Nguyễn Việt Hà