Gọi tên những loài hoa

Có một cái Tết tôi được cháu gái tặng một chậu hoa nhỏ. Hỏi cháu hoa gì, cháu nói không biết. Bạn tới chơi cũng hỏi hoa gì, thế là tôi bỏ công đi tìm tên cho hoa. Và câu trả lời đó là hoa… mõm sói, dù nó có tên khoa học dài ngoằng hẳn hoi.

Có lẽ người Việt thích thật thà chân chất. Ví như cái tên hoa gạo nghe mộc mạc thân thương hơn hẳn cái tên hoa mộc miên cầu kỳ của người Trung Hoa. Hoa ban đỏ, còn có tên khác là hoa tử kinh hay hoa Hongkong vì được Hongkong chọn làm quốc hoa, thì ở Việt Nam có tên hoa móng bò. Cái tên hoa móng bò dân dã được giải thích vì lá của cây khuyết một góc nhìn giống cái móng bò. Ngay đến hoa forget me not (đừng quên tôi), tên tiếng Anh là vậy, nhưng nó cũng có những tên Việt nôm na khác nữa là hoa lỗ bì hay đôm đốm!

Ví như hoa sử quân tử, loài hoa vừa đẹp vừa thơm nhưng lại có tên là hoa… giun! Hoa này ở quê tôi gọi là lung lăng rừng vì nó vốn là hoa dại trong rừng trước khi được đưa về trồng trong thành phố, nghe cũng dễ thương. Rồi hoa Triêu Nhan theo tiếng Nhật, loài hoa từng đi vào thơ Haiku, được coi là biểu tượng của sự ẩn dật cao quý, thì trong tiếng Việt nó có tên hoa bìm bìm. Một loài hoa khác cũng mọc hoang dại như bìm bìm lại có tên rất ngoại quốc là hoa tigon. Cũng tựa như vậy, cái tên hoa linh lan nghe cũng cho cảm giác sang hơn hẳn tên hoa lan chuông thật thà.

Cùng sinh trưởng, cùng nở hoa trên cùng một dải đất, bên cạnh những loài hoa mang tên gọi kiêu sa có âm hưởng ngoại quốc như hoa salem, hoa mimosa, còn có hoa đuôi chuột, hoa đuôi chồn, hoa mõm chó, hoa mõm sói, hoa chuồn chuồn… Riêng hoa chuồn chuồn, loài hoa dại mọc và nở khắp nơi còn có tên khác đẹp hơn là hoa xuyến chi. Và bò cạp nước, loài hoa vàng đẹp thướt tha còn có tên muồng hoàng yến, muồng hoàng hậu, lồng đèn.

Hoa lá cỏ cây do trời đất sinh ra. Gọi tên gì, xếp vào hàng cao quý hay hoang dại là do con người. Rất may cây không biết nên không vì vậy mà không nở hết mình. Xin cảm ơn cả những loài hoa không tên.

VÂN HẠ