Google sắp đảo lộn ngành công nghiệp xuất bản trực tuyến

Tính năng mới của công cụ Tìm kiếm Google sẽ tác động lớn đến giới xuất bản nội dung số và cả thói quen người sử dụng Internet. Ảnh: The Wall Street Journal.

Google đã công bố một số tính năng mới tại hội nghị nhà phát triển hàng năm của mình ở Mountain View, California, vào 10/5, bao gồm các công cụ viết mới trong Gmail và chỉ đường sâu hơn trong Google Maps.

Có một thông báo không nhận được nhiều sự chú ý bên ngoài giới công nghệ. Đó được cho là sự thay đổi triệt để nhất mà Internet từng chứng kiến kể từ khi Google trở thành công cụ tìm kiếm lớn nhất hành tinh vào đầu những năm 2000.

Công ty có kế hoạch thay đổi cách trình bày kết quả của công cụ tìm kiếm bằng việc sử dụng trí tuệ nhân tạo. Dự án này có nguy cơ "thả một quả bom hạt nhân" vào ngành xuất bản trực tuyến vốn đang phải vật lộn để tồn tại.

Google đã trình diễn cách họ dự định sử dụng AI tổng quát trong các kết quả của công cụ tìm kiếm - một tính năng chưa được triển khai cho công chúng.

Ăn mòn nội dung trên các trang gốc

Để minh họa, Google đã sử dụng một truy vấn tìm kiếm có nội dung “điều gì tốt hơn cho một gia đình có trẻ em dưới 3 tuổi và có chó, bryce canyon hoặc arches?”.

Truy vấn này về các công viên quốc gia của Mỹ (Vườn quốc gia Bryce Canyon và Vườn quốc gia Arches) trong Google Tìm kiếm truyền thống sẽ không nhất thiết cung cấp câu trả lời toàn diện. Tuy nhiên, như ảnh chụp màn hình bên dưới, công cụ tìm kiếm do AI cung cấp sẽ đưa ra câu trả lời theo phong cách hội thoại xem xét cả độ tuổi của trẻ em và chú chó.

Google sử dụng công nghệ mới cho Tìm kiếm, chưa được triển khai cho công chúng. Ảnh: Forbes.

AI được đào tạo bằng cách “đọc” mọi thứ có sẵn trên web mở và sử dụng thông tin đó để xây dựng câu trả lời cho các câu hỏi bằng giọng điệu đàm thoại.

“Sau đó, nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn, sẽ có các liên kết được bao gồm trong ảnh chụp nhanh”, Google giải thích trong bài thuyết trình của mình.

Tại sao điều này sẽ gây hại cho ngành công nghiệp xuất bản trực tuyến? Vì về cơ bản, Google đang tạo câu trả lời cho các câu hỏi khó bằng cách sử dụng tất cả nội dung có sẵn trên web mở, nhưng người dùng Google Tìm kiếm sẽ không phải truy cập các trang thực sự chứa thông tin đó.

Và ngành công nghiệp xuất bản trực tuyến hiện đại yêu cầu người dùng truy cập một trang để chuyển những eyeballs (số người truy cập một trang web cụ thể) đó thành tiền quảng cáo. Điều đó đúng với các nhà xuất bản lớn như New York Times và Forbes cũng như các tác giả và nhà báo độc lập đang viết bài trên những nền tảng như Substack và Twitter...

Câu hỏi trị giá hàng triệu đôla là liệu các liên kết bên phải, đã khoanh tròn như ảnh bên dưới, có bao giờ được nhấp chuột hay không.

Google cố gắng gợi ý rằng nó thực sự sẽ tạo ra các nhấp chuột, vì công ty công nghệ đang cố gắng minh bạch về nơi họ lấy tất cả thông tin này. Nhưng điều này giống như gợi ý rằng mọi người sẽ nhấp vào các nguồn của Wikipedia, nằm ở cuối mỗi mục từ bách khoa toàn thư trực tuyến.

Ai đó cực kỳ quan tâm đến chủ đề này có thể nhấp vào các liên kết đó. Nhưng đại đa số người dùng sẽ chỉ đọc mục Wikipedia mà không cần lo lắng về tất cả nguồn.

Với người dùng Internet, khi bạn tò mò về thành phố nơi Walt Disney được sinh ra, bạn sẽ không muốn phải trải qua một quá trình tiếp nhận, chọn lọc, suy luận thông tin. Bạn chỉ muốn biết câu trả lời cho một câu hỏi nhỏ.

Disney được sinh ra ở Chicago, và Wikipedia dẫn nguồn câu trả lời này này cho một bài báo trên tờ Chicago Sun-Times từ năm 2009. Nhưng có bao nhiêu người sẽ nhấp vào bài báo đó? Rất ít, tôi đoán vậy. Và đây là cách các câu trả lời của Google Tìm kiếm sẽ bắt đầu ăn mòn nội dung đang được cung cấp bởi các tờ báo, tạp chí và kênh tin tức trực tuyến.

Quả bom hẹn giờ với xuất bản nội dung số

Một số người thậm chí có thể coi đây là một hình thức đạo văn, như một nhà phê bình công nghệ đã viết trong một bài đăng Substack mới.

Nhưng cho dù bạn gọi nó là gì, thì kết quả sẽ là các trang web của người sáng tạo nội dung sẽ ít được chú ý hơn.

Sự chú ý trên Google, về cơ bản là tổng hợp thông tin và cố gắng cung cấp cho người dùng lý do để không bao giờ rời khỏi hệ sinh thái các sản phẩm của Google, bao gồm cả Tìm kiếm. Google có thể bán quảng cáo dựa trên những eyeballs đó, những quảng cáo có thể đã được các nhà xuất bản bán trực tiếp trên trang web của họ.

Eyeballs giúp trang web mang lại lợi nhuận cho người tạo nội dung và thật khó để thấy nhiều trang web tồn tại sau sự thay đổi sâu sắc như vậy đối với sản phẩm quan trọng nhất của Google.

Forbes ví điều này giống như một quả bom hạt nhân sắp thả xuống thế giới web, do Tìm kiếm của Google chiếm khoảng 89% thị phần tại Mỹ và khoảng 94% thị phần trên toàn thế giới. Google Tìm kiếm là cách mà hầu hết mọi người bắt đầu tìm cách tra cứu, trả lời các câu hỏi của họ, cho dù đó là thời gian và kênh cụ thể của một trận bóng chày hay công thức nấu món phở gà.

Thời gian ra mắt công nghệ Tìm kiếm mới của Google chưa được ấn định. Công ty cho biết họ sẽ triển khai tính năng này trên cơ sở thử nghiệm trong vài tuần tới và mọi thứ đang diễn ra chậm rãi.

Nhưng với các đối thủ cạnh tranh như ChatGPT đang bùng nổ về mức độ phổ biến, Google sẽ khiến các công ty công nghệ khác “ăn không ngon ngủ không yên”.

Một số nhà phê bình AI nhấn mạnh rằng công nghệ này không hơn gì sự cường điệu. Tuy vậy, độ chính xác của những câu trả lời mà công nghệ này mang lại đang còn là dấu hỏi. ChatGPT nổi tiếng với việc cung cấp thông tin mà nó có thể “bịa” ra, thậm chí đôi khi còn tạo ra các bài báo và tài liệu nghiên cứu hoàn toàn hư cấu để chứng minh cho những sai lầm của nó - thứ mà các nhà nghiên cứu AI gọi là “ảo giác”.

Câu hỏi không phải là liệu AI có đưa ra câu trả lời sai hay không mà chắc chắn là như vậy và chuyện này thường xuyên xảy ra. Bất chấp những thông tin đưa ra có thể sai lệch, các công cụ này sẽ thay đổi cách người dùng Internet tiếp nhận thông tin.

Matt Novak, tác giả trang web Paleofuture chuyên viết về những viễn cảnh tương lai, phán đoán công nghệ mới của Google Tìm kiếm sẽ tiêu diệt một ngành công nghiệp hỗ trợ quảng cáo mà nhiều tờ báo và tạp chí đang dựa vào. Công nghệ này cũng buộc nhiều người sáng tạo phải dựng tường thu phí với nội dung vốn đang đăng tải trên web mở của mình.

“Google sắp thả quả bom quét sạch vô số trang web. Chúng tôi chỉ không biết khi nào nó sẽ xảy ra”, Matt Novak viết trên Forbes.

Nguyễn Minh