Góp sức trẻ đưa công nghệ số về thôn làng

Cầm tay, chỉ việc

Trong quá trình vận hành chính quyền 2 cấp, nhiều người dân lúng túng khi thực hiện thủ tục hành chính do chưa quen với các hình thức số hóa, kỹ năng sử dụng công nghệ. Nắm bắt thực trạng đó, đầu tháng 8, Đoàn phường Vũ Ninh đã ra mắt mô hình “Nhóm Zalo cộng đồng số” dành cho khu phố Kim Đôi. Nhóm có sự tham gia của gần 200 hộ dân cùng cán bộ công an, công chức phường và đoàn viên thanh niên. Tại đây, người dân được đoàn viên hướng dẫn thao tác các tiện ích số như nộp hồ sơ trực tuyến, tra cứu thông tin hành chính...

Đoàn viên thanh niên phường Bắc Giang hướng dẫn người dân thực hiện thủ tục hành chính tại Trung tâm Phục vụ hành chính công.

Từ khi hoạt động, nhóm đã cho thấy hiệu quả bước đầu rõ rệt. Những thắc mắc của người dân được cán bộ, đoàn viên thanh niên phản hồi nhanh chóng, hỗ trợ kịp thời. Ông Nguyễn Nam Hùng ở khu phố Kim Đôi chia sẻ: “Tôi muốn chuyển khẩu cho con dâu từ xã Hợp Thịnh (Bắc Giang cũ) về địa phương nhưng không biết bắt đầu từ đâu. Tôi nhắn vào nhóm, chỉ vài phút sau đã được cán bộ công an phường hướng dẫn thao tác nộp hồ sơ trực tuyến, không cần phải đến Trung tâm Phục vụ hành chính công cách nhà gần 5 km”.

Theo anh Đinh Văn Minh, Bí thư Đoàn phường Vũ Ninh, khu Kim Đôi có khoảng 500 hộ dân với gần 2 nghìn nhân khẩu. Trước khi triển khai, Đoàn phường đã khảo sát, lấy ý kiến và được 90% người dân đồng tình thành lập nhóm. Dựa vào tính hiệu quả của mô hình, thời gian tới Đoàn phường sẽ nhân rộng ra nhiều khu phố khác.

Do tuổi tác và khả năng tiếp cận công nghệ hạn chế, đối tượng người cao tuổi luôn được Đoàn phường Quế Võ xác định là nhóm ưu tiên trong phong trào “Bình dân học vụ số”. Những “lớp học không giới hạn tuổi” do Đoàn phường tổ chức đã trở thành hình ảnh đẹp, thể hiện tinh thần trách nhiệm, sự kiên nhẫn, sáng tạo của tuổi trẻ Bắc Ninh trong hành trình chuyển đổi số cộng đồng. Suốt nhiều tháng qua, Đoàn phường thường xuyên mở các lớp học kỹ năng số dành riêng cho người cao tuổi, cựu chiến binh tại khu dân cư. Mỗi lớp được xây dựng theo phương châm “dễ hiểu - dễ nhớ - dễ làm”, nội dung tập trung vào những kỹ năng thiết yếu như: Sử dụng điện thoại thông minh, cài đặt và tra cứu thông tin cá nhân trên ứng dụng VNeID, thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến. Bằng phương pháp “cầm tay chỉ việc”, mỗi đoàn viên kèm trực tiếp 1-2 người cao tuổi, hướng dẫn từng bước ngay trên thiết bị cá nhân.

Không chỉ tại Quế Võ, tại nhiều địa phương vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều khó khăn như các xã: Đại Sơn, Dương Hưu, Biên Sơn, Sơn Hải... người dân ít có điều kiện tiếp xúc với công nghệ, đoàn viên thanh niên cũng áp dụng phương pháp tương tự. Nhờ đó, nhiều người dân lần đầu tiên có thể tự gửi hồ sơ trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia.

Những “lớp học số” do đoàn viên thanh niên tổ chức không còn giới hạn trong phòng học hay hội trường mà được triển khai linh hoạt tại khu dân cư, điểm sinh hoạt cộng đồng, khu công nghiệp và cả trên không gian mạng. Với kiến thức, kỹ năng được trang bị bài bản, sự nhanh nhạy với công nghệ thông tin, lực lượng thanh niên trở thành “cánh tay nối dài” của chính quyền, giúp người dân tiếp cận và sử dụng dịch vụ số.

Xây dựng cộng đồng số

“Trong bối cảnh chuyển đổi số là xu thế tất yếu, tuổi trẻ Bắc Ninh chung tay phổ cập tri thức số đang góp phần thu hẹp khoảng cách số, giúp người dân từng bước làm chủ công nghệ, tự tin thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến. Phong trào “Bình dân học vụ số” đang lan tỏa sâu rộng tới từng thôn, xóm, tổ dân phố” - anh Hà Thái Sơn, Phó Bí thư Tỉnh đoàn chia sẻ. Từ khi triển khai phong trào (tháng 2/2025) đến nay, Tỉnh đoàn đã thành lập hơn 200 đội hình tổ công nghệ số cộng đồng, phủ khắp 100% xã, phường. Các đội chủ động mở lớp học lưu động tại địa phương, trực tiếp hỗ trợ người dân thao tác, sử dụng điện thoại thông minh, đăng ký tài khoản dịch vụ công, cài đặt, tra cứu thông tin trên VNeID, đăng ký khám chữa bệnh không giấy tờ…

"Thời gian tới, Tỉnh đoàn tiếp tục đẩy mạnh phổ cập chuyển đổi số tại các khu dân cư theo phương châm “Không ai bị bỏ lại phía sau”, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, mục tiêu và động lực của chuyển đổi số. Các hoạt động tập trung vào nội dung thiết thực, dễ áp dụng, gắn với đời sống hằng ngày" - Anh Hà Thái Sơn, Phó Bí thư Tỉnh đoàn.

Để nâng cao hiệu quả hoạt động, các địa phương thường xuyên tổ chức tập huấn, cập nhật kiến thức mới cho lực lượng tình nguyện viên. Mới đây, Đoàn phường Bắc Giang đã tổ chức lớp tập huấn về ứng dụng trí tuệ nhân tạo cho đoàn viên thanh niên. Tại buổi tập huấn, các đoàn viên được giới thiệu sử dụng Chatbot trả lời thắc mắc về thủ tục hành chính, tạo video hướng dẫn người dân thao tác dịch vụ công trực tuyến.

Phong trào “Bình dân học vụ số” không chỉ giúp nâng cao năng lực số của người dân mà còn góp phần hình thành cộng đồng số (chính phủ số, xã hội số, kinh tế số và công dân số). Trong đó, thanh niên có vai trò tiên phong trong tuyên truyền, hướng dẫn, đưa công nghệ số đến gần hơn với người dân. Theo anh Hà Thái Sơn, thời gian tới, Tỉnh đoàn sẽ tiếp tục đẩy mạnh phổ cập chuyển đổi số tại khu dân cư theo phương châm “Không ai bị bỏ lại phía sau”, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, mục tiêu và động lực của chuyển đổi số. Các hoạt động tập trung vào nội dung thiết thực, dễ áp dụng, gắn với đời sống hằng ngày như: Sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt, chăm sóc sức khỏe từ xa... Đồng thời, phối hợp tổ chức lớp học số dành riêng cho người khuyết tật, hỗ trợ người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số tiếp cận công nghệ. Mục tiêu đến năm 2026, phối hợp cùng chính quyền và các ngành chức năng hỗ trợ 100% người dân trưởng thành có kiến thức cơ bản về chuyển đổi số, sử dụng thành thạo thiết bị thông minh, các dịch vụ số thiết yếu và tương tác an toàn trên internet.

Thu Thủy