Hà Nội: Ba trẻ trong một gia đình tử vong vì bệnh Whitmore

3 cháu nhỏ tử vong đều là con của anh T.V.C. (32 tuổi) và chị N.N.Q. (26 tuổi) trú tại xã Bắc Sơn, huyện Sóc Sơn, Hà Nội. Gần đây nhất, trưa ngày 16/11, bé T.Q.H. (sinh ngày 30/4/2018), con út của anh C. và chị Q. đã qua đời tại Bệnh viện Nhi Trung ương.

PGS. Trần Minh Điển, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết khi vào viện, bé H. vẫn tỉnh táo, sốt, thỉnh thoảng rét run. Được điều trị kháng sinh, tình trạng bé cải thiện nhưng 4 ngày sau chuyển nặng, suy đa tạng, sốc nhiễm khuẩn và tử vong ngày 16/11. Kết quả cấy máu cho thấy bé H. cũng dương tính với vi khuẩn Burkholderia pseudomallei (gây bệnh Whitmore).

Bé H. khi điều trị ở bệnh viện

Theo PGS Điển, các kết quả kiểm tra hệ miễn dịch, chức năng bạch cầu hạt của bé H. đều trong giới hạn bình thường, tức không có bệnh lý. Bệnh viện chưa tiếp cận được các xét nghiệm sâu hơn liên quan đến gene.

Trước đó, vào đầu tháng 4, chị gái của bé là T.Q.T. 7 tuổi, tử vong tại Bệnh viện Xanh Pôn với chẩn đoán nhiễm khuẩn huyết hoại tử đường ruột. Bé T. cũng có biểu hiện ban đầu là sốt cao. Bé không được xét nghiệm Whitmore nên hiện không xác định nguyên nhân tử vong có liên quan đến bệnh này.

Theo báo cáo ngày 12/11 của Trung tâm Y tế Sóc Sơn (Hà Nội), trước đó, bé bị sốt ngày 6/4/2019 và gia đình tự mua thuốc điều trị, đến chiều tối ngày 8/4/2019 gia đình đưa trẻ đến Bệnh viện đa khoa Sóc Sơn. Tình trạng bé ngày càng nặng lên và 2h sáng ngày 9/4/2011, bé được chuyển đến Khoa Cấp cứu của Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn. Tại đây bé T.Q.T. được chẩn đoán nhiễm khuẩn huyết hoại tử đường ruột, đến 7h ngày 9/4/2019 bé tử vong.

Ngày 31/10 vừa qua, con trai thứ hai của anh C. và chị Q. là T.C.V. (sinh năm 2014) cũng đã tử vong. Trước khi mất, ngày 27/10, cháu bị sốt 38,5 độ kèm theo đau bụng và không điều trị gì. Đến 5h sáng ngày 28/10/2019, bệnh nhi được gia đình đưa đến Bệnh viện Nhi Trung ương khám và điều trị.

Người tiếp xúc với đất dễ bị vi khuẩn gây bệnh Whitmore xâm nhập vào cơ thể, nhất là có vết thương hở

Đến 21h ngày 31/10/2019 bé T.C.V. tử vong tại Bệnh viện với chẩn đoán sốc nhiễm khuẩn huyết. Bệnh nhi được lấy mẫu máu xét nghiệm ngày 30/10/2019 đến ngày 1/11/2019 có kết quả dương tính với vi khuẩn Burkholderiapseudomallei (gây ra bệnh Whitemore).

Cũng theo báo của của Trung tâm Y tế huyện Sóc Sơn, cả ba bé đều khỏe mạnh, không có tiền sử bệnh tật. Gia đình có bảy người, ngoài ba bé còn có ông bà nội và bố mẹ các cháu. Nhưng hiện nay, qua điều tra gia đình và các hộ xung quanh không phát hiện thêm trường hợp có biểu hiện tương tự.

“Bệnh lây truyền qua đường tiếp xúc trực tiếp với vết thương hở, số ít có thể lây qua đường hô hấp, tiêu hóa, bệnh có thể lây từ người sang người nhưng rất hiếm. Do vậy, các yếu tố nguy cơ bùng phát lây lan thành dịch tại đây không cao”, báo cáo của Trung tâm Y tế Sóc Sơn nêu rõ.

Hiện tại, chuyên gia Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hà Nội đã về địa phương để điều tra dịch tễ. Gia đình được nhân viên y tế hướng dẫn thực hiện ăn chín, uống sôi và sử dụng nước máy.

Vi khuẩn Whitmore sống ở trong đất và lây nhiễm sang người qua tiếp xúc trực tiếp các vết trầy xước da với đất nhiễm khuẩn. Khi đi vào cơ thể, vi khuẩn tấn công các bộ phận của cơ thể. Dạng phổ biến nhất là tấn công phổi. Bên cạnh đó vi khuẩn có thể gây áp xe cơ quan nội tạng như gan, thận, tim hoặc ngoài da, cơ, viêm xương khớp, viêm tuyến lệ, viêm tuyến nước bọt mang tai, viêm tai giữa, viêm màng não, sưng hạch cổ, viêm tuyến sinh dục tiết niệu, viêm tuyến tiền liệt, viêm tinh hoàn...

Whitmore có bệnh cảnh lâm sàng rất đa dạng, tiến triển nhanh và có thể cướp đi mạng sống bệnh nhân chỉ sau 48 giờ. Chẩn đoán Melioidosis dựa trên các xét nghiệm vi sinh học trong máu, mủ, nước tiểu, đờm, hoặc tại phần da bị tổn thương.

Người bệnh tiểu đường, bệnh phổi và bệnh thận mạn tính có nguy cơ dễ mắc bệnh này với các biểu hiện lâm sàng đa dạng: sốt cao, đau cơ, có các ổ nhiễm khuẩn trên da, áp xe cơ, áp xe gan lách, viêm phổi...

Điều trị bệnh Whitmore hết sức khó khăn. Bệnh nhân thường phải dùng kháng sinh tấn công liều cao tĩnh mạch kéo dài liên tục trong ít nhất khoảng 2-4 tuần, sau đó dùng kháng sinh duy trì khoảng từ 3 đến 6 tháng.

Nếu không được điều trị đúng liều, đúng phác đồ và theo dõi sát sao, bệnh dễ tái phát, sức khỏe suy kiệt dần, bệnh nhân tử vong dù đã được chẩn đoán đúng. Tỷ lệ tử vong trên 40%. Đối với những trường hợp nhiễm khuẩn cấp có thể tử vong trong vòng 1 tuần kể từ khi phát bệnh.

Các chuyên gia dự báo mỗi năm Việt Nam có khoảng 10.000 ca bệnh. Gần đây nhiều ca bệnh Whitmore được ghi nhận ở Nghệ An, Yên Bái, Thái Nguyên, Hà Tĩnh...

Nguyễn Bách