Hà Nội 'dọn ổ đón đại bàng' công nghiệp bán dẫn
Trong dòng chảy phát triển của kinh tế toàn cầu, bán dẫn đã trở thành 'mạch máu' của mọi ngành công nghiệp hiện đại, từ trí tuệ nhân tạo, xe điện, robot, cho đến thiết bị y tế và quốc phòng.
Với tầm nhìn chiến lược, Hà Nội đang chủ động “đi trước đón đầu”, đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, chính sách để từng bước trở thành “bến đỗ” hấp dẫn cho các nhà đầu tư bán dẫn trong nước và quốc tế.
Từ tầm nhìn chiến lược đến hành động cụ thể
Hà Nội xác định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và kinh tế số là “con đường” chủ đạo để đạt được mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tới. Trong đó, công nghiệp bán dẫn được xem là lĩnh vực tiên phong, mang tính nền tảng để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Vừa qua, tại Tọa đàm “Định vị trong việc tham gia chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu”, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội Trần Anh Tuấn khẳng định: “Thành phố Hà Nội được Trung ương giao sứ mệnh đi đầu trong đổi mới sáng tạo, thử nghiệm các chính sách mới, những việc khó, để nhân rộng ra cả nước”.

Hà Nội đang chủ động đi trước đón đầu công nghiệp bán dẫn.
Chủ trương trên không chỉ là định hướng chính trị, mà còn là cam kết mạnh mẽ của Hà Nội trong việc biến tầm nhìn thành hành động. Ban Chỉ đạo 57 của Thành ủy Hà Nội đang tìm kiếm những “ngòi nổ” chính sách, tháo gỡ các rào cản thể chế để thúc đẩy nhanh quá trình làm chủ công nghệ lõi, đặc biệt là chip và bán dẫn – “trái tim” của nền kinh tế số.
Bán dẫn là lĩnh vực có rào cản gia nhập rất cao. Theo thống kê, chỉ khoảng 18 quốc gia và vùng lãnh thổ đang nắm giữ vai trò chủ chốt trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Bởi vậy, theo GS.TSKH. Nông Đức Kế, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Công nghệ cao ASIAN, điều tiên quyết là Hà Nội phải “định vị chính xác vị thế của mình” trong chuỗi giá trị toàn cầu, chọn đúng “mắt xích” để tham gia.
Bài học từ Ấn Độ cho thấy, định vị sai chiến lược có thể khiến quốc gia mất hàng thập kỷ và hàng chục tỷ USD để làm lại. Do đó, Hà Nội cần cách tiếp cận “khôn ngoan và thực tế”, thay vì muốn “ôm trọn” toàn bộ chuỗi thì nên tập trung vào những phân khúc có lợi thế, như thiết kế vi mạch, đóng gói và kiểm thử, phát triển công nghiệp phụ trợ, dịch vụ R&D và đào tạo nhân lực.
TS. Ngô Đắc Thuần, Chủ tịch HĐQT IP Group, gợi ý rằng Hà Nội nên phân bổ nguồn lực hợp lý, với 30% cho thiết kế chip, 40% cho chuỗi sản xuất và 30% cho đóng gói, kiểm thử. Đó là hướng đi phù hợp với tiềm lực hiện nay, vừa thực tế, vừa mở đường cho giai đoạn bứt phá sau này.
Nền tảng từ nguồn nhân lực
Bán dẫn là “ngành khoa học của khoa học”, đòi hỏi sự kết hợp tinh tế giữa vật lý, hóa học, toán học, điện tử và tin học. Vì vậy, đào tạo nhân lực chất lượng cao chính là chìa khóa để Hà Nội thực sự bước vào “cuộc chơi toàn cầu”.
Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trương Việt Dũng khẳng định: “Thành phố sẽ chủ động tìm kiếm một ‘kiến trúc sư trưởng’ để dẫn dắt chiến lược phát triển toàn diện cho ngành bán dẫn, từ hoạch định chính sách, đào tạo nhân lực đến phát triển hạ tầng.”
Các trường đại học lớn như Đại học Quốc gia Hà Nội, Bách khoa Hà Nội, FPT... đang được định hướng trở thành “trung tâm đầu nguồn” đào tạo kỹ sư thiết kế chip, chuyên gia công nghệ cao.
Một trong những điểm sáng của Hà Nội là tư duy đổi mới trong chính sách. Thành phố đang thí điểm cơ chế sandbox – mô hình thử nghiệm có kiểm soát, cho phép triển khai các chính sách đột phá trong môi trường linh hoạt, không bị bó buộc bởi quy định cứng. Đây chính là “đòn bẩy pháp lý” giúp Hà Nội đi nhanh hơn trong lĩnh vực còn nhiều khoảng trống thể chế như công nghiệp bán dẫn.

Hà Nội đang nhanh chóng xây dựng chiến lược xúc tiến đầu tư dài hạn 10 năm trong lĩnh vực chip và bán dẫn.
Đặc biệt, Hà Nội cam kết dành 4% tổng chi ngân sách cho khoa học – công nghệ, mức cao nhất cả nước hiện nay. Đây là bước đi thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ, đặt khoa học – công nghệ vào vị trí trung tâm của phát triển.
Thay vì tự xây dựng các trung tâm đổi mới sáng tạo, Hà Nội còn chuyển hướng sang hợp tác công – tư, tận dụng các “Innovation Hub” của doanh nghiệp tư nhân, tạo ra mô hình “win–win”, tương tự như Seoul (Hàn Quốc) hay Block71 (Singapore). Cách làm này không chỉ tiết kiệm nguồn lực mà còn huy động được trí tuệ và sáng tạo của cộng đồng doanh nghiệp.
Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Đầu tư nước ngoài GS.TS Nguyễn Mại nhận định: “Với tiềm lực khoa học, nguồn nhân lực chất lượng cao và tốc độ phát triển kinh tế mạnh mẽ, Hà Nội hoàn toàn có thể trở thành điểm đến hàng đầu của các tập đoàn bán dẫn toàn cầu.”
Thực tế, nhiều “ông lớn” công nghệ như Apple, Boeing, Google, Walmart… đã chọn Việt Nam là cứ điểm sản xuất mới. Điều này mở ra cơ hội lớn để Hà Nội trở thành trung tâm của chuỗi cung ứng khu vực, đặc biệt trong mảng bán dẫn – lĩnh vực đang được các tập đoàn Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc… quan tâm đầu tư mạnh.
Chiến lược dài hạn cho tương lai số
Theo Chủ tịch VINASA Nguyễn Văn Khoa, Hà Nội cần nhanh chóng xây dựng chiến lược xúc tiến đầu tư dài hạn 10 năm trong lĩnh vực chip và bán dẫn, đồng thời ưu tiên nguồn lực cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, AI, IoT, Blockchain… Những lĩnh vực này không chỉ hỗ trợ trực tiếp cho sản xuất chip mà còn tạo nên hệ sinh thái công nghệ toàn diện, nền tảng của đô thị thông minh và kinh tế số.
Điều quan trọng là Hà Nội đang chuyển từ “hành động theo chỉ tiêu” sang “hành động theo tầm nhìn” – tầm nhìn về một Thủ đô dẫn đầu đổi mới sáng tạo, thu hút nhân tài toàn cầu, nơi khoa học – công nghệ không chỉ phục vụ sản xuất, mà còn dẫn dắt phát triển.
Nếu coi công nghiệp bán dẫn là “cuộc đua công nghệ thế kỷ”, thì Hà Nội đang bước những bước đầu tiên nhưng vững chắc. Bằng tư duy chính sách mở, tầm nhìn dài hạn và sự chủ động hội nhập, Thủ đô đang từng bước hiện thực hóa khát vọng trở thành trung tâm công nghiệp công nghệ cao của Việt Nam và khu vực.
Từ chỗ “đi sau”, Hà Nội đang chứng minh rằng, ai có tầm nhìn đúng, chính sách kịp thời và con người giỏi, người đó sẽ là người mở đường.
Với quyết tâm chính trị, nguồn lực tài chính dồi dào và tư duy phát triển hiện đại, Hà Nội không chỉ “dọn tổ đón đại bàng”, mà đang kiến tạo một bến đỗ an toàn, hấp dẫn và bền vững cho các nhà đầu tư ngành công nghiệp bán dẫn, đưa Thủ đô trở thành trung tâm của nền kinh tế tri thức Việt Nam trong kỷ nguyên mới.