Hà Nội gấp rút đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng đường Vành đai 2,5

Trong số các dự án trọng điểm đang được Hà Nội tập trung chỉ đạo, tuyến đường Vành đai 2,5 được xác định là một trong những "mắt xích" then chốt, góp phần giảm tải cho khu vực nội đô. Tuy nhiên, để dự án có thể về đích đúng kế hoạch, công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) đang là thách thức lớn nhất.

Tại phường Cầu Giấy, công tác GPMB tuyến Vành đai 2,5 đang gặp nhiều vướng mắc.

Nhiều đoạn vẫn vướng mặt bằng

Tuyến đường Vành đai 2,5 có tổng chiều dài 19,41km, mặt cắt ngang từ 40–50m; điểm đầu giao với đường dẫn cầu Thanh Trì, điểm cuối tại phường Phú Thượng. Toàn tuyến được chia thành 13 đoạn, triển khai theo nhiều hình thức và nguồn vốn khác nhau.

Đến nay, dự án đã được đầu tư theo quy hoạch khoảng 7,6km; đang triển khai đầu tư 9,36km; còn 2,45km chưa được nghiên cứu đầu tư. Trong đó, khó khăn lớn nhất tập trung ở công tác GPMB liên quan đến 5 đoạn đang triển khai và 3 đoạn chưa triển khai, với hàng trăm hộ dân, cơ sở, công trình hạ tầng kỹ thuật phải di dời.

Theo đánh giá của các cơ quan chuyên môn, nếu không tháo gỡ được "nút thắt" mặt bằng, toàn bộ tiến độ dự án sẽ bị ảnh hưởng dây chuyền, kéo theo áp lực lên các trục giao thông hiện hữu như Giải Phóng, Trường Chinh, Nguyễn Trãi, Cầu Giấy…

Ghi nhận thực tế tại phường Định Công – một trong những "điểm nóng" của dự án đoạn Đầm Hồng – Quốc lộ 1A – cho thấy quyết tâm rất cao của chính quyền địa phương trong giai đoạn nước rút.

Trao đổi với Báo Xây dựng, Phó Chủ tịch UBND phường Định Công Nguyễn Sỹ Phong cho biết, đến thời điểm hiện tại, công tác giải phóng mặt bằng dự án đường Vành đai 2,5 trên địa bàn phường cơ bản đã hoàn thành. Phần thông tuyến kỹ thuật và vỉa hè đã triển khai xong, không còn vướng mắc liên quan đến lòng đường hay hạ tầng kỹ thuật.

Trong các ngày 11 và 12/12, địa phương đã tổ chức tuyên truyền, vận động 18 hộ dân, đến nay tất cả các hộ đều đồng thuận, nhiều hộ đã tự nguyện cắt xén và bàn giao mặt bằng.

"Hiện chỉ còn 1–2 trường hợp phát sinh diện tích rất nhỏ, khoảng từ 15–25cm, do trước đây khi cắm mốc, chủ đầu tư xác định mốc chưa thật sự chuẩn. Phần diện tích này chỉ nằm trong phạm vi vỉa hè, không liên quan đến hạ tầng kỹ thuật nên không ảnh hưởng đến tiến độ dự án. Những trường hợp trên đã được báo cáo thành phố và được xem xét tại các cuộc họp trước đó", ông Phong cho biết thêm.

Tại phường Định Công, khu vực đã GPMB đã được rào tôn, bàn giao cho đơn vị thi công.

Theo ông Phong, đây là kết quả không dễ dàng, bởi quá trình triển khai diễn ra nhiều tình huống phức tạp liên quan đến lấn chiếm đất đai, có hành vi tụ tập đông người, cản trở người thi hành công vụ. Phường đã chủ động kích hoạt các phương án bảo đảm an ninh trật tự, đồng thời kiên trì vận động, thuyết phục người dân trên tinh thần công khai, minh bạch, đúng quy định pháp luật.

"Quan điểm xuyên suốt là bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân, nhưng cũng kiên quyết không để lợi ích chung của thành phố bị ảnh hưởng," ông Phong nhấn mạnh.

Nhờ sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, phường Định Công đã xử lý dứt điểm 18 vị trí lấn chiếm, bàn giao mặt bằng sạch cho đơn vị thi công trước thời hạn, tạo tiền đề quan trọng để đẩy nhanh tiến độ đoạn tuyến trọng điểm này.

Áp dụng biện pháp cứng rắn

Trong khi đó, tại phường Cầu Giấy, công tác GPMB tuyến Vành đai 2,5 đang bước vào giai đoạn then chốt với nhiều áp lực. Dự án qua địa bàn được chia thành nhiều đoạn, trong đó đoạn từ Bảo tàng Dân tộc học đến đường Nguyễn Văn Huyên đã hoàn thành và đưa vào khai thác, phát huy hiệu quả rõ rệt trong tổ chức giao thông.

Tuy nhiên, đoạn nối từ đường Cầu Giấy đến Khu đô thị mới Dịch Vọng, dài khoảng 420m, hiện là thách thức lớn nhất. Tính đến cuối năm 2025, địa phương đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho 334/338 trường hợp, với tổng diện tích thu hồi gần 19.000m². Trong số đó, 191 phương án đã bàn giao mặt bằng, tương đương hơn 10.500m².

Dù vậy, vẫn còn 74 hộ đã nhận tiền nhưng chưa di dời và 61 hộ chưa đồng thuận do còn vướng mắc về đơn giá đất, chính sách hỗ trợ bổ sung. Đây được xác định là "nút thắt" lớn nhất ảnh hưởng đến tiến độ đoạn tuyến.

Theo ghi nhận của phóng viên Báo Xây dựng, đến ngày 30/12, nhiều công trình nằm trong phạm vi dự án đường Vành đai 2,5 đã được phá dỡ sau khi các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân thực hiện bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư. Tuy nhiên, tại một số vị trí, vẫn còn tồn tại các công trình chưa được giải tỏa. Thậm chí, có vị trí trong phạm vi dự án còn bị tận dụng làm nơi đỗ xe.

Nhiều công trình nằm trong phạm vi dự án đường Vành đai 2,5 tại phường Cầu Giấy vẫn chưa được giải tỏa.

UBND phường Cầu Giấy cho biết, thực hiện chỉ đạo của Thành ủy, UBND TP Hà Nội về việc bảo đảm tiến độ hoàn thành công tác GPMB dự án xây dựng đường Vành đai 2,5 trong quý I/2026, phường đã ban hành thông báo thu hồi đất, GPMB đối với các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có liên quan đến dự án tuyến đường Cầu Giấy – Khu đô thị mới Dịch Vọng (thuộc đường Vành đai 2,5), bao gồm các trường hợp cho thuê, cho mượn; thuê, mượn nhà đất để ở, sản xuất, kinh doanh trong chỉ giới GPMB.

UBND phường yêu cầu các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đã nhận tiền bồi thường, hỗ trợ và ký biên bản bàn giao đất; các trường hợp có nhà đất cho thuê, cho mượn (kinh doanh, nhà trọ…) phải chấm dứt ngay việc cho thuê, cho mượn, đồng thời thực hiện tháo dỡ công trình, di chuyển tài sản và bàn giao mặt bằng để phục vụ thi công dự án theo đúng quy định.

Đối với các trường hợp không chấp hành, UBND phường Cầu Giấy sẽ giao các đơn vị liên quan lập hồ sơ và tổ chức cưỡng chế thu hồi đất theo quy định của pháp luật.

Đối với các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đang thuê, mượn nhà đất trong khu vực GPMB dự án, UBND phường yêu cầu ngừng ngay việc thuê, mượn để kinh doanh, ở trọ; chủ động sắp xếp kế hoạch sản xuất, sinh hoạt phù hợp, bảo đảm tiến độ GPMB theo chỉ đạo của thành phố, đồng thời tháo dỡ, di chuyển toàn bộ tài sản là động sản thuộc sở hữu.

UBND phường cho biết sẽ phối hợp với Ban Quản lý dự án Đầu tư – Xây dựng, Công ty Điện lực Ba Đình, Xí nghiệp Kinh doanh nước sạch Cầu Giấy cùng các đơn vị thông tin viễn thông, truyền hình kiểm tra, xem xét ngừng cung cấp điện, nước, dịch vụ viễn thông; tổ chức rào tôn tại các khu vực đã giải phóng mặt bằng.

Chủ tịch UBND phường Cầu Giấy Ngô Ngọc Phương cho biết, toàn bộ hệ thống chính trị đang tập trung cao độ cho công tác tuyên truyền, vận động trực tiếp đến từng hộ dân. Nếu các biện pháp vận động thuyết phục không mang lại kết quả, chính quyền sẽ kiên quyết áp dụng các biện pháp hành chính, ban hành quyết định cưỡng chế thu hồi đất vào quý I/2026 để bảo đảm kỷ cương và tiến độ chung của toàn dự án.

Chạy đua với tiến độ

Theo báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội, nhiều đoạn tuyến khác của đường Vành đai 2,5 cũng đang được các địa phương và chủ đầu tư tập trung đẩy nhanh tiến độ GPMB.

Đoạn đầu tuyến Lĩnh Nam (từ đường dẫn cầu Thanh Trì đến Vĩnh Hoàng) do UBND phường Vĩnh Hưng làm chủ đầu tư, tổng mức đầu tư hơn 2.249 tỷ đồng, chiều dài 1,52km. Tổng diện tích đất cần GPMB khoảng 5,64ha trên địa bàn các phường Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Tương Mai, Vĩnh Tuy. Đến nay, các địa phương mới bàn giao được khoảng 0,55ha, đạt 9,7%. UBND các phường cam kết hoàn thành toàn bộ GPMB trước ngày 31/3/2026; Thành phố đã bố trí 196 căn hộ tái định cư tại nhà C13/DD1 (phường Lĩnh Nam).

Hầm chui tại nút giao Vành đai 2,5 – Giải Phóng (Kim Đồng) do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông Thành phố làm chủ đầu tư, tổng mức đầu tư 778 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành trong quý I/2026.

Đoạn Quốc lộ 1A – Đầm Hồng triển khai theo hình thức PPP (hợp đồng BT), tổng mức đầu tư 971 tỷ đồng, cũng đặt mục tiêu hoàn thành trong quý I/2026. Đoạn Đầm Hồng – Nguyễn Trãi do UBND phường Khương Đình làm chủ đầu tư, tổng mức đầu tư 2.432 tỷ đồng, diện tích GPMB 6,09ha; Thành phố đã bố trí 350 căn hộ tái định cư, phấn đấu hoàn thành GPMB trong quý I/2026.

Ngày 25/12, kiểm tra thực tế công tác GPMB và tiến độ thi công một số dự án, trong đó có dự án đường Vành đai 2,5 tại khu vực nút giao Giải Phóng, Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Duy Ngọc biểu dương sự nỗ lực của các địa phương, chủ đầu tư và nhà thầu trong việc vượt khó, giữ tiến độ.

Bí thư Thành ủy yêu cầu các đơn vị liên quan tiếp tục phối hợp chặt chẽ, tập trung giải quyết dứt điểm các tồn tại về mặt bằng, bảo đảm thi công đúng kế hoạch. Đồng thời, nhấn mạnh yêu cầu thực hiện nghiêm quy hoạch, đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt là hệ thống thoát nước, chiếu sáng, cây xanh và xử lý triệt để tình trạng nhà siêu mỏng, siêu méo.

Mai Thu