Hà Nội hướng tới một thành phố xanh, thông minh và đầy bản sắc

TP. Hà Nội xanh và bình yên. (Ảnh: Ngô Minh Châu)

Nền tảng cho không gian phát triển

Là một trong 10 chương trình công tác toàn khóa của Thành ủy Hà Nội, Chương trình số 05-CTr/TU về “Đẩy mạnh công tác quy hoạch, quản lý quy hoạch; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, sử dụng tài nguyên, bảo vệ môi trường; chủ động phòng, chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn, ứng phó biến đổi khí hậu trên địa bàn TP. Hà Nội giai đoạn 2021 - 2025” đã tạo chuyển biến rõ nét trong lĩnh vực quy hoạch.

Đây không chỉ là chương trình mang tính kỹ thuật – hành chính, mà còn là tầm nhìn chiến lược kiến tạo không gian phát triển mới, định hình nền tảng cho một Hà Nội bền vững, hiện đại, xanh và đáng sống.

Trong nhiệm kỳ 2020–2025, Thành ủy Hà Nội xác định công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch là nhiệm vụ trọng tâm, có ý nghĩa then chốt trong chiến lược phát triển Thủ đô. Bởi quy hoạch không chỉ là công cụ tổ chức không gian đô thị mà còn là cơ sở khoa học cho mọi quyết sách phát triển, là “kim chỉ nam” để kiến tạo diện mạo Hà Nội hôm nay và mai sau.

Là đô thị đặc biệt, trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, Hà Nội đứng trước yêu cầu vừa phát triển nhanh, vừa đảm bảo tính bền vững, đồng thời giữ gìn bản sắc văn hóa – lịch sử. Chính vì vậy, công tác quy hoạch được Thành ủy, UBND Thành phố chỉ đạo đồng bộ từ khâu lập, thẩm định, công bố, triển khai đến giám sát thực hiện, bảo đảm thống nhất và liên thông giữa các cấp, các ngành.

Cùng với đó, Chương trình số 05 được triển khai trong bối cảnh Hà Nội mở rộng không gian phát triển, tốc độ đô thị hóa nhanh, nhu cầu đầu tư hạ tầng, giao thông, nhà ở, không gian xanh tăng mạnh. Việc quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên và bảo vệ môi trường trở thành yêu cầu bắt buộc để giữ cân bằng sinh thái, đảm bảo chất lượng sống cho người dân.

Giám đốc Sở Quy hoạch và Kiến trúc Hà Nội Nguyễn Trọng Kỳ Anh cho biết, đến nay Thành phố đã hoàn thành phê duyệt 83/83 đồ án quy hoạch đô thị, 13/13 nhiệm vụ quy hoạch xây dựng và 4 đồ án quy hoạch quan trọng, bảo đảm tỷ lệ phủ kín 100% các quy hoạch chung và quy hoạch phân khu. Đặc biệt, 7 đồ án quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật đã được lập và phê duyệt, đóng vai trò xác định “hạ tầng khung” cho toàn bộ đô thị. Trong đó, đồ án “Quy hoạch chung không gian xây dựng ngầm đô thị trung tâm Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn 2050” là bước khởi đầu quan trọng, mở ra hướng phát triển không gian ngầm cho Hà Nội trong giai đoạn tới.

Chương trình số 05-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội định hình nền tảng cho Thủ đô phát triển bền vững. (Ảnh: Ngô Minh Châu)

Theo Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh, Chương trình số 05-CTr/TU ngày 17/3/2021 là một trong 10 chương trình công tác lớn toàn khóa của Thành ủy nhiệm kỳ 2020-2025. Đây là chương trình có phạm vi rộng và có vai trò rất quan trọng, nhằm từng bước hiện thực hóa định hướng phát triển Thủ đô theo hướng bền vững, hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với bảo vệ môi trường, nâng cao hiệu quả quản lý quy hoạch, sử dụng tài nguyên và ứng phó với biến đổi khí hậu, góp phần xây dựng Thủ đô Hà Nội hiện đại, xanh, sạch, đáng sống, phù hợp với xu thế phát triển của thế giới.

Những kết quả này cũng được ghi nhận trong dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XVIII Đảng bộ Thành phố Hà Nội khi nhấn mạnh “Công tác quy hoạch được đẩy nhanh tiến độ, nhiều quy hoạch quan trọng được phê duyệt, tạo không gian phát triển mới cho Thủ đô".

Đặc biệt, 2 đồ án chiến lược: Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050 và Điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn 2065 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đánh dấu bước phát triển quan trọng trong tư duy quy hoạch đô thị của Hà Nội.

“Quy hoạch Thủ đô và Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô là 2 nội dung trọng tâm của Chương trình số 05-CTr/TU, cũng đồng thời là nhiệm vụ trọng tâm của Thành phố trong nhiệm kỳ này. 2 quy hoạch được phê duyệt đã định hình và mở ra không gian phát triển mới cho Thủ đô”, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh.

Một góc Thủ đô Hà Nội. (Ảnh: Ngô Minh Châu)

Từ tầm nhìn đến hành động

Thời điểm 2 đồ án quy hoạch chiến lược được thông qua, tiếp đó là Hà Nội bắt đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp đã đánh dấu bước chuyển lớn trong phương thức quản lý đô thị. TP. Hà Nội đang triển khai 50 đồ án quy hoạch chung cấp xã, đồng thời điều chỉnh, lập mới các quy hoạch phân khu đô thị, quy hoạch khu chức năng, quy hoạch không gian ngầm và hạ tầng kỹ thuật chuyên ngành.

Bên cạnh đó, Hà Nội đã ban hành hướng dẫn cụ thể để UBND các xã chủ động lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch chung xã, qua đó rút ngắn quy trình, tăng tính chủ động cho cơ sở. Việc phân cấp, ủy quyền được triển khai theo đúng tinh thần Luật Thủ đô, tạo điều kiện cho mỗi địa phương vừa phát huy tính năng động, vừa đảm bảo tuân thủ định hướng phát triển chung. Đồng thời, 53 đồ án quy hoạch mới đã được giao cho Ban Quản lý đồ án quy hoạch kiến trúc, cùng 9 đồ án do Ban Quản lý các khu công nghiệp và khu công nghệ cao TP. Hà Nội đảm nhận.

Từ thực tế triển khai Chương trình 05, có thể thấy Hà Nội đã đạt được những kết quả quan trọng cả về khối lượng và chất lượng công tác quy hoạch. Các đồ án lớn được phê duyệt đúng tiến độ; hệ thống quy hoạch cấp dưới được đồng bộ; công tác quản lý quy hoạch ngày càng đi vào nền nếp, công khai và minh bạch hơn.

Hiện nay, Hà Nội cũng đẩy mạnh công khai, số hóa dữ liệu và xây dựng cơ sở thông tin quy hoạch thống nhất, bảo đảm người dân được tiếp cận, giám sát và phản ánh các vấn đề phát sinh trong quá trình triển khai. Với định hướng tiếp tục rà soát, cập nhật, điều chỉnh quy hoạch theo mô hình phát triển mới của Thủ đô, gắn với triển khai Luật Thủ đô và mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Hà Nội đang khẳng định tầm nhìn chiến lược, lấy quy hoạch làm nền tảng cho quản lý và phát triển. Từ đó, định hình tương lai, với các mục tiêu phát triển thành trung tâm, động lực cho Vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước.

Đặc biệt, TP. Hà Nội cũng đang quyết liệt thực hiện chuyển đổi số toàn diện, số hóa toàn bộ dữ liệu quy hoạch và xây dựng nền tảng GIS để quản lý đô thị hiện đại, hiệu quả hơn trong quá trình phát triển.

Sau quá trình triển khai, Chương trình số 05-CTr/TU đã góp phần quan trọng trong việc định hình lại cấu trúc không gian phát triển của Thủ đô, nâng cao hiệu quả quản lý quy hoạch, tạo cơ sở cho các chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, đô thị và môi trường.

Các mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể của chương trình đã và đang được thực hiện bài bản, với sự vào cuộc quyết liệt của toàn hệ thống chính trị, sự đồng thuận của người dân và cộng đồng doanh nghiệp. Với những kết quả bước đầu tích cực, Hà Nội đang từng bước hiện thực hóa tầm nhìn trở thành đô thị “xanh – văn hiến – văn minh – hiện đại”, xứng đáng là trung tâm đầu não chính trị, kinh tế, văn hóa của cả nước, đồng thời là đầu tàu phát triển của vùng đồng bằng sông Hồng và Vùng Thủ đô mở rộng.

Từ tầm nhìn của Chương trình số 05-CTr/TU, Hà Nội không chỉ làm mới những bản đồ quy hoạch, mà đang kiến tạo tương lai cho hàng triệu cư dân Thủ đô, hướng tới một thành phố năng động, xanh, thông minh và đầy bản sắc.

Kim Thoa