Hà Nội: khuyến khích đầu tư khai thác không gian ngầm để giảm ùn tắc giao thông

Khuyến khích đầu tư với 5 loại hình công trình ngầm

Theo đó, Nghị quyết số 433/NQ-HĐND của HĐND TP Hà Nội Ban hành Danh mục các công trình ngầm được khuyến khích đầu tư xây dựng trên địa bàn thành phố Hà Nội (đợt 1) nhằm triển khai thi hành khoản 3 điều 19 Luật Thủ đô năm 2024.

Danh mục các loại công trình ngầm được khuyến khích đầu tư xây dựng trên địa bàn thành phố Hà Nội bao gồm 5 loại hình: công trình phục vụ phát triển hệ thống đường sắt đô thị (bao gồm tuyến đường sắt đô thị ngầm, nhà ga ngầm và các công trình ngầm khác liên quan).

Công trình ngầm kết nối các công trình ngầm khác với nhau (kết nối ga đường sắt đô thị ngầm, công trình công cộng ngầm, bãi đỗ xe ngầm, lối vào tầng hầm của các công trình thương mại, dịch vụ, khách sạn, nhà hàng, văn hóa, thể dục thể thao...).

Hầm chui qua nút giao Kim Đồng - Giải Phóng được khởi công tháng 10/2022 đến nay đã hoàn thành khoảng 75% khối lượng xây dựng. Ảnh: Phạm Công

Công trình phục vụ hệ thống giao thông đô thị giải quyết các vấn đề cấp bách của đô thị (bao gồm hầm chui đường bộ, đường bộ ngầm, bãi đỗ xe ngầm).

Công trình hạ tầng kỹ thuật ngầm (cung cấp năng lượng, phục vụ chiếu sáng công công, viễn thông, cấp nước, thoát nước và xử lý nước thải, quản lý chất thải rắn, vệ sinh công cộng, an toàn môi trường).

Công trình dịch vụ công cộng ngầm có chức năng văn hóa, thể thao, thương mại, phát triển du lịch.

HĐND TP giao UBND TP tổ chức thực hiện Nghị quyết; tuyên truyền, phổ biến và huy động các nguồn lực của tổ chức, cá nhân để đầu tư xây dựng công trình ngầm theo quy định tại Nghị quyết. Tổ chức sơ kết, tổng kết, điều chỉnh sửa đổi, bổ sung danh mục phù hợp với từng giai đoạn phát triển của Thủ đô.

Đồng thời, chỉ đạo các Sở, ban, ngành liên quan xây dựng hướng dẫn chỉ tiết về các cơ chế chính sách ưu đãi, trình cấp thẩm quyền ban hành theo quy định; định kỳ hằng năm rà soát, trình HĐND TP xem xét, quyết định điều chỉnh, bổ sung danh mục khi có dự án phát sinh đột xuất (nếu có) để bảo đảm tính linh hoạt.

Đối với các dự án đầu tư xây dựng công trình ngầm đang thực hiện (có hoặc không có trong danh mục) tiếp tục thực hiện theo kế hoạch, tiến độ đã được phê duyệt.

Giảm xung đột giao thông mặt đất

Việc xây dựng, ban hành Nghị quyết đã cụ thể hóa khoản 3 điều 19 của Luật Thủ đô năm 2024 năm 2024, trong đó xác lập rõ các nhóm chức năng, giúp các cơ quan, tổ chức, nhà đầu tư dễ dàng tiếp cận, nghiên cứu và triển khai dự án; khuyến khích hình thức đối tác công - tư, chú trọng nguồn vốn ngoài ngân sách để huy động vốn, công nghệ và kinh nghiệm triển khai, thúc đẩy cạnh tranh, sáng tạo trong thi công, vận hành.

Các công trình ngầm góp phần sử dụng hiệu quả quỹ đất, giảm ùn tắc giao thông. Ảnh minh họa: Phạm Công

Nghị quyết đã xây dựng tiêu chí, nguyên tắc lựa chọn loại hình công trình ngầm ưu tiên đầu tư xây dựng làm cơ sở lập danh mục theo giai đoạn và hằng năm. Đồng thời, lập danh mục dự án đầu tư xây dựng công trình ngầm trong giai đoạn ngắn hạn theo định hướng quy hoạch và mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.

Thực tế cho thấy, khu vực nội đô lịch sử và mở rộng đã gần như được khai thác tối đa mật độ xây dựng, dân số và giao thông ở mức cao, không còn dư địa mở rộng bề mặt. Tình trạng ngập úng cục bộ sau mưa lớn do hệ thống cống thoát nước đã cũ và thiếu khả năng mở rộng trên mặt đất.

Cùng với đó, mạng lưới giao thông mặt đất quá tải, ùn tắc kéo dải tại các nút giao trọng điểm, trong khi khả năng mở rộng đường bộ bị giới hạn bởi công tác giải phóng mặt bằng. Mạng lưới hạ tầng kỹ thuật chôn (cống thoát, cấp nước, điện, viễn thông) phân tán và chưa đầy đủ. Các tầng hầm thương mại - dịch vụ, bãi đỗ xe ngầm mới chỉ trong các dự án riêng lẻ, quy mô nhỏ, chưa tạo chuỗi kết nối giữa các điểm trung chuyển hành khách, trung tâm mua sắm, văn phòng.

Ủy viên Ban thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn nhấn mạnh, không gian ngầm cần được đa dạng hóa về chức năng, từ hoàn thiện mạng lưới giao thông ngầm (tuyến metro, hầm chui cơ giới, hầm đi bộ) để giảm xung đột giao thông mặt đất và kết nối thông suốt giữa đường sắt đô thị, xe buýt với lối đi bộ, đến xây dựng bãi đỗ xe ngầm tập trung tại các khu trung tâm, nhà ga, bệnh viện, trường học nhằm giải quyết tình trạng thiếu chỗ đỗ, giảm chiếm dụng vỉa hè; đồng thời khai thác không gian dưới lòng đất cho trung tâm thương mại, văn hóa và các dịch vụ công cộng, vừa tạo điểm nhấn đô thị, vừa tối ưu hóa quỹ đất hiện hữu.

Việc ban hành danh mục công trình ngầm khuyến khích đầu tư xây dựng phân loại theo nhóm chức năng, quy mô, khu vực ưu tiên sẽ giúp thành phố cụ thể hóa phạm vi, tiêu chí, cấp phép dự án; thống nhất chính sách ưu đãi, khuyến khích liên doanh công - tư (PPP); tối ưu hóa nguồn lực, tránh trùng lặp và lãng phí; đòi hỏi cấp bách về phát triển bền vững và cải thiện chất lượng sống; nâng cấp hệ thống thoát nước theo chiều sâu; kêu gọi đầu tư vào công trình ngầm - đặc biệt là công trình có tác động lan tỏa (văn hóa, thương mại, giao thông) sẽ góp phần giải quyết ùn tắc, ngập úng, giảm phát thải giao thông và nâng cao năng lực cạnh tranh của Thủ đô.

Phong Châu