Hà Nội: Kiến tạo 'bộ lục' chính sách, hướng đến mục tiêu trở thành trung tâm tri thức, công nghệ và sáng tạo hàng đầu khu vực

Đòn bẩy cho khát vọng tăng trưởng bền vững

Trước thách thức đó, Hà Nội đang gấp rút hoàn thiện một "bộ lục" dự thảo nghị quyết đặc thù về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Trao đổi tại Tọa đàm "Hoàn thiện chính sách đổi mới sáng tạo - Kiến tạo tương lai Thủ đô thông minh", Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội Nguyễn Việt Hùng cho biết, bộ chính sách này được kỳ vọng sẽ tạo ra những đột phá về thể chế, đầu tư hạ tầng, phát triển nguồn nhân lực và hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp.

Sáu dự thảo bao gồm: Chính sách đặc thù phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo: Tạo ra một khung pháp lý riêng biệt, phù hợp với đặc thù của Thủ đô.

Chính sách đầu tư và hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp: Hỗ trợ tài chính và phi tài chính cho các startup, thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp sáng tạo.

Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox): Cung cấp một môi trường an toàn để thử nghiệm các công nghệ và mô hình kinh doanh mới mà không lo ngại về rào cản pháp lý.

Đề án thành lập Sàn Giao dịch công nghệ Hà Nội: Tạo ra một thị trường minh bạch để mua bán, chuyển giao công nghệ.

Đề án thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm Hà Nội: Cung cấp nguồn "vốn mồi" để kích hoạt sự tham gia của các nhà đầu tư tư nhân, tài trợ cho các dự án rủi ro cao nhưng tiềm năng lớn.

Đề án thành lập Trung tâm đổi mới sáng tạo Hà Nội: Nơi quy tụ các ý tưởng, nhân tài và công nghệ để cùng nhau giải quyết các bài toán lớn của thành phố.

Các đại biểu tham dự Tọa đàm "Hoàn thiện chính sách đổi mới sáng tạo - Kiến tạo tương lai Thủ đô thông minh". Ảnh: PV

Tham vọng của Hà Nội rất rõ ràng không chỉ đạt mục tiêu tăng trưởng 8,5% vào năm 2025 và 11% giai đoạn 2026-2030 mà còn xây dựng một nền kinh tế dựa trên tri thức và công nghệ. Phó Giám đốc Sở Tài chính Hà Nội Đỗ Thu Hằng khẳng định, sáu nghị quyết này chính là đòn bẩy đột phá để hiện thực hóa khát vọng đó, vì chỉ có phát triển dựa trên công nghệ mới đảm bảo tăng trưởng nhanh và bền vững.

Với tư cách là một đô thị lớn, Hà Nội có đầy đủ tiềm năng để trở thành đầu tàu của cả nước. PGS.TS Huỳnh Đăng Chính, Phó Giám đốc Đại học Bách khoa Hà Nội nhấn mạnh rằng, ba yếu tố then chốt để Hà Nội vươn tầm quốc tế là ý tưởng, công nghệ và nhân tài. Sáu nghị quyết này được kỳ vọng sẽ là nền tảng vững chắc để hội tụ và phát huy những nguồn lực đó.

Khác với nhiều đô thị khác, Hà Nội cần định vị mình không chỉ là một đô thị thông minh mà là một đô thị tư duy dựa trên dữ liệu và trí tuệ nhân tạo. Để làm được điều này, thành phố cần một hạ tầng hiện đại, cơ chế kết nối đổi mới sáng tạo và sự hợp tác quốc tế rộng mở. Sáu nghị quyết chính là bệ phóng cho khát vọng ấy.

Sandbox và quỹ mạo hiểm - Hai mảnh ghép quan trọng

Trong số các dự thảo nghị quyết, cơ chế sandbox được thảo luận sôi nổi nhất. Đây là một khái niệm không mới trên thế giới, nhưng lại mang tính đột phá ở Việt Nam. Theo Phó Trưởng ban Quản lý Khu Công nghệ cao và Khu Công nghiệp Hà Nội Trần Đắc Trung, sandbox chính là "mảnh đất thử nghiệm" lý tưởng trong các khu công nghệ cao - nơi hội tụ các viện, trường và doanh nghiệp.

Ông Trung nhấn mạnh, sandbox chỉ thành công khi có sự phối hợp đồng bộ giữa các bên: Cơ quan quản lý, trường đại học, doanh nghiệp và các tổ chức nghiên cứu. Đây là điều kiện tiên quyết để các ý tưởng công nghệ không chỉ dừng lại ở thử nghiệm mà nhanh chóng được thương mại hóa.

Phó Chủ tịch điều hành Tập đoàn Công nghệ CMC Lê Thanh Sơn bổ sung thêm: "Sandbox giúp doanh nghiệp kiểm soát rủi ro, thử nghiệm ý tưởng mới trong khuôn khổ pháp lý an toàn. Nếu được hỗ trợ bằng cơ chế tài chính, đây sẽ là bệ phóng mạnh mẽ để doanh nghiệp đầu tư và phát triển".

Ông Sơn cho rằng, nếu sandbox là nơi ươm mầm ý tưởng thì Quỹ đầu tư mạo hiểm chính là "nguồn nuôi dưỡng" để ý tưởng thành sản phẩm. Phó Giám đốc Sở Tài chính Đỗ Thu Hằng cũng đồng tình với quan điểm này. Bà cho biết, quỹ này sẽ vận hành theo cơ chế thị trường, thuê đơn vị quản lý chuyên nghiệp, tránh tình trạng "xin - cho" hay cấp phát cứng nhắc.

Với vốn mồi 600 tỷ đồng, chiếm 49% vốn điều lệ từ thành phố, quỹ sẽ kích hoạt sự tham gia của các nhà đầu tư tư nhân, tạo ra một nguồn lực tài chính dồi dào để nuôi dưỡng các ý tưởng sáng tạo.

Khát vọng thu hút nhân tài và lan tỏa tư duy mới

Bên cạnh hạ tầng và tài chính, nhân lực cũng là một yếu tố then chốt. PGS.TS Huỳnh Đăng Chính cho rằng, cần có cơ chế khuyến khích các nhà nghiên cứu trẻ và giảng viên đại học tham gia khởi nghiệp, với sự bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và tạo điều kiện thương mại hóa kết quả nghiên cứu. Để tạo sự khác biệt, Hà Nội cần mở rộng kết nối quốc tế, thu hút các nhà khoa học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp toàn cầu cùng tham gia.

Các đại biểu dự tọa đàm đều thống nhất rằng, mô hình liên kết ba nhà: Nhà nước - Nhà trường - Nhà đầu tư là chìa khóa của đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, điểm nghẽn hiện nay là cơ chế phối hợp chưa chặt chẽ và nguồn tài chính, nhân lực chưa được quan tâm đồng bộ.

Ông Lê Thanh Sơn bày tỏ hy vọng các chính sách mới sẽ tháo gỡ rào cản về thủ tục, tạo cơ chế thông thoáng để doanh nghiệp công nghệ phát triển mạnh mẽ, biến Hà Nội trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực.

Phó Giám đốc Sở Tài chính Hà Nội Đỗ Thu Hằng cũng lưu ý rằng, đổi mới sáng tạo không chỉ cần cơ chế, mà phải bắt đầu từ đổi mới tư duy quản lý. Nếu không thay đổi cách nghĩ, cách làm, các chính sách mới khó tạo ra đột phá thực sự.

Sau khi lấy ý kiến đóng góp từ nhiều chuyên gia, nhà khoa học và người dân, ông Nguyễn Việt Hùng cho biết, Sở Khoa học và Công nghệ sẽ tiếp thu 100% ý kiến xác đáng để hoàn thiện các dự thảo. Ngày 28/8 tới đây, một hội thảo tiếp tục được tổ chức để đảm bảo các nghị quyết có tính khả thi cao nhất.

Hà Nội không chỉ đặt mục tiêu "bắt kịp" xu thế, mà còn khẳng định khát vọng dẫn dắt, kiến tạo và lan tỏa đổi mới sáng tạo, để Thủ đô trở thành một trung tâm tri thức, công nghệ và sáng tạo hàng đầu khu vực, góp phần định hình tương lai phát triển của cả đất nước.

Văn Anh