Hà Nội mở 'đường băng' cho công nghiệp hỗ trợ cất cánh

Sản xuất linh kiện điện tử tại Công ty TNHH Channel Well Technogy Việt Nam, Khu công nghiệp Quang Minh, Hà Nội. Ảnh: Phạm Hùng

Để đạt được kết quả này, TP đã có nhiều chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện cho các DN công nghiệp hỗ trợ nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy lĩnh vực này phát triển.

Tăng cả chất và lượng

Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội DN ngành công nghiệp hỗ trợ Hà Nội (HANSIBA) Nguyễn Vân đánh giá, các chính sách hỗ trợ của Hà Nội cho ngành công nghiệp hỗ trợ bao phủ ở nhiều lĩnh vực từ hạ tầng, phát triển thương hiệu, kết nối ứng dụng khoa học kỹ thuật, tham gia các chương trình xúc tiến thương mại khuyến công trong và ngoài nước… Qua đó đã tạo đà cho DN công nghiệp hỗ trợ “cất cánh”.

Mặc dù phát triển khá muộn hơn so với các nước trong khu vực, nhưng đến nay ngành công nghiệp hỗ trợ của Hà Nội liên tục tăng cả về số lượng, quy mô, chất lượng, lĩnh vực, tập trung vào 3 nhóm ngành nghề: sản xuất linh kiện, phụ tùng; sản phẩm phục vụ ngành dệt may - da giày, sản phẩm cho công nghiệp công nghệ cao, tập trung vào các lĩnh vực công nghiệp chế tạo.

Đặc biệt, rất nhiều DN có hệ thống sản xuất và sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế, đủ năng lực cung ứng vào mạng lưới sản xuất toàn cầu của các tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Vân, hiện nay các DN ngành công nghiệp hỗ trợ vẫn đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Cụ thể, nguồn nhân lực còn thiếu, chất lượng chưa đồng đều và phụ thuộc vào nguyên vật liệu đầu vào đang là hai trở ngại lớn nhất của đa phần DN hoạt động trong ngành công nghiệp hỗ trợ của Hà Nội.

Gần 2 năm nay, Công ty TNHH Dụng cụ An Mi (chuyên sản xuất dụng cụ chính xác cao và chi tiết cơ khí phục vụ cho các DN sản xuất ô tô, xe máy, hàng không, vũ trụ và khuôn mẫu) đã liên tục tuyển dụng các vị trí với mỗi đợt từ 30 - 50 nhân sự.

Tuy nhiên, trình độ lực lượng lao động ở địa phương chưa đáp ứng được nhiều, gây khó khăn cho tuyển dụng. “DN đang thiếu nhân viên kỹ thuật trong lĩnh vực gia công cắt gọt, quản trị nhân sự, điện tử và tự động hóa. Trong quá trình tuyển dụng hàng năm, chỉ có khoảng 30 - 40% người lao động là đạt yêu cầu ngay, còn lại DN phải đào tạo lại” - Giám đốc điều hành Công ty TNHH Dụng cụ An Mi Nguyễn Hồng Phong cho hay tâm sự.

Trăn trở về bài toán nguyên, vật liệu đầu vào và máy móc thiết bị đều phải nhập khẩu từ nước ngoài, Tổng Giám đốc Công ty CP Thiết bị điện MBT Trần Văn Nam cho biết, DN chuyên sản xuất các loại máy biến áp, tủ điện trung thế nên chi phí nguyên, vật liệu nhập khẩu chiếm hơn 50% tổng chi phí. Đó là lý do lợi nhuận của công ty chỉ đạt 5% doanh thu, thậm chí lúc giá cả tăng cao, ảnh hưởng dịch Covid-19 thì lợi nhuận chỉ đạt 2%. Mục tiêu lớn nhất mà MBT theo đuổi là tăng trưởng doanh thu ít nhất 20% và cố gắng mua được nguyên liệu trong nước để tăng lợi nhuận.

Đề cập về các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho DN công nghiệp hỗ trợ, Phó Chủ tịch Thường trực HANSIBA Nguyễn Vân thông tin, đơn vị đang nỗ lực hợp tác với các trường đại học, cao đẳng và dạy nghề để đào tạo sinh viên theo nhu cầu đặt hàng cụ thể từ phía các DN.

Hiệp hội coi đây là sự kết nối, hợp tác hiệu quả giữa nhà trường với các DN, là hướng đi ngắn nhất trong việc đáp ứng cung - cầu về nguồn nhân lực cho công nghiệp hỗ trợ trước mắt cũng như lâu dài. Việc làm này vừa giảm chi phí đào tạo mới và đào tạo lại nhân lực cho các DN; mặt khác, sinh viên các trường có cơ hội tiếp cận với các kiến thức thực tế, từ đó mở ra nhiều cơ hội việc làm khi ra trường.

Về vấn đề này, TS Phạm Xuân Khánh - Hiệu trưởng trường Cao đẳng Công nghệ cao Hà Nội chia sẻ, thời gian qua, nhà trường đã tập trung đào tạo các chuyên ngành phục vụ cho ngành công nghiệp hỗ trợ; đồng thời đào tạo ngoại ngữ để tăng khả năng thích nghi của người lao động trong môi trường làm việc có áp lực cạnh tranh cao. Hiện nhà trường đào tạo tổng cộng 32 ngành, nghề và cam kết 100% sinh viên, học sinh ra trường đạt chuẩn đầu ra và có việc làm với thu nhập từ 6 - 20 triệu đồng.

Ngoài đào tạo các loại hình ngắn hạn, nhà trường cũng thường xuyên tổ chức các khóa đào tạo theo đơn đặt hàng, theo nhu cầu của DN. Đây là những khóa giúp nâng cao trình độ người lao động, chuyển giao khoa học công nghệ. Việc này sẽ giúp nhiều DN công nghiệp hỗ trợ khắc phục khó khăn bởi thiếu hụt nguồn lực lao động chất lượng cao.

Đồng hành, sát cánh cùng doanh nghiệp

Theo Phó Chủ tịch Hiệp hội HANSIBA Nguyễn Vân, yếu tố cần và đủ của hoạt động sản xuất kinh doanh mảng công nghiệp hỗ trợ là cơ chế chính sách cụ thể. Bên cạnh đó là hạ tầng đất đai tiêu chuẩn để DN nước ngoài vào đặt hàng. Đồng thời, DN mong muốn tiếp cận nguồn lực về tài chính, nguồn vốn kinh doanh để mua sắm máy móc thiết bị.

“Hiện các quy định chứng nhận DN công nghiệp hỗ trợ rất phức tạp, nên rất ít đơn vị được công nhận dẫn đến việc việc tiếp cận chính sách ưu đãi phát triển công nghiệp hỗ trợ của Nghị định 111/NĐ-CP công nghiệp hỗ trợ về ứng dụng, chuyển giao, nghiên cứu phát triển công nghiệp hỗ trợ không hề dễ dàng” – ông Vân chia sẻ.

Trên cơ sở đó, đại diện HANSIBA kiến nghị, các bộ, ngành, địa phương có các chính sách hỗ trợ như: giảm thiểu chi phí về thuế quan, thủ tục hành chính, chi phí thuê đất để DN có thể đưa sản phẩm đến khách hàng được nhanh hơn cũng như yên tâm về công tác phát triển chuyên môn. Đồng thời, đẩy mạnh hoạt động kết nối để từ đó quảng bá các sản phẩm cũng như năng lực của các DN trong nước tới bạn bè quốc tế.

Nói về định hướng phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ Hà Nội, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền khẳng định, ngay từ đầu năm, UBND TP đã ban hành Chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ TP Hà Nội năm 2023. Để đạt mục tiêu này trong năm 2023, TP thuê chuyên gia tư vấn hỗ trợ kỹ thuật cho DN công nghiệp hỗ trợ thuộc các ngành nghề, lĩnh vực, mặt hàng sản xuất thuộc danh mục sản phẩm ưu tiên phát triển.

Hỗ trợ DN áp dụng hệ thống quản lý đáp ứng yêu cầu của các chuỗi sản xuất toàn cầu trong quản trị DN, quản trị sản xuất. Đồng thời, tổ chức hội chợ chuyên ngành về công nghiệp hỗ trợ năm 2023 với quy mô khoảng 200 - 300 gian hàng nhằm thu hút các DN công nghiệp hỗ trợ quốc tế đến từ Nhật Bản, Đài Loan, Hong Kong (Trung Quốc), Thái Lan... tham gia giúp các DN nâng cao năng lực cung ứng cho các DN trong nước và chuỗi sản xuất, cung ứng toàn cầu trong công nghiệp chế tạo.

Bên cạnh đó, hỗ trợ DN công nghiệp hỗ trợ trên địa bàn TP tiếp nhận chuyển giao công nghệ tiên tiến, hiện đại; mua bản quyền, sáng chế, phần mềm; nghiên cứu phát triển, ứng dụng chuyển giao và đổi mới công nghệ trong sản xuất thử nghiệm linh kiện, phụ tùng, nguyên vật liệu…

Ánh Ngọc – Phương Nga