Hà Nội mở đường cho thể chế vốn đầu tư mạo hiểm thời đổi mới sáng tạo

Hà Nội đi trước trong thiết kế thể chế của nền kinh tế đổi mới sáng tạo

TECHFEST Việt Nam 2025 diễn ra tại Hà Nội từ ngày 12 đến 14/12 với chủ đề “Khởi nghiệp sáng tạo toàn dân - Động lực tăng trưởng mới”, dự kiến thu hút hơn 60.000 lượt người tham dự. Lần đầu tiên, toàn bộ hoạt động được đưa ra không gian mở quanh hồ Hoàn Kiếm, nơi công nghệ hòa vào dòng người, tạo tương tác trực tiếp giữa startup, nhà đầu tư, viện trường và công chúng. Mô hình “mở” này lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo theo đúng nghĩa: công nghệ trở thành yếu tố của đời sống, không bó hẹp trong phòng hội thảo hay khu nghiên cứu.

Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trương Việt Dũng phát biểu khai mạc Diễn đàn.

Trong không khí giàu năng lượng của TECHFEST, Diễn đàn “Chính sách quốc gia, hợp tác quốc tế về đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo” ngày 13/12 trở thành tâm điểm chú ý. Tại đây, câu chuyện đầu tư mạo hiểm được đặt trong một bối cảnh rộng hơn: làm sao để Việt Nam thiết kế một bộ công cụ thể chế đủ mạnh, vận hành theo logic thị trường nhưng vẫn phù hợp thực tiễn kinh tế đang chuyển đổi. Và trong câu chuyện ấy, Hà Nội nổi lên với vai trò tiên phong.

Phát biểu tại diễn đàn, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trương Việt Dũng nhấn mạnh: “Trong tiến trình hoàn thiện thể chế cho đổi mới sáng tạo của Việt Nam, Hà Nội được giao sứ mệnh tiên phong, đi trước trong thử nghiệm và dẫn dắt các cơ chế đổi mới mang tính đột phá”. Đây là nhiệm vụ vừa mang tính chính trị, vừa mang tính chiến lược, đòi hỏi Thành phố không dừng lại ở tư duy chính sách mà phải thực thi bằng công cụ, hành động và kết quả cụ thể.

Từ ngày 29/9, Hà Nội đã ban hành đồng bộ 6 nghị quyết quan trọng dựa trên Luật Thủ đô (sửa đổi), bao trùm toàn bộ chu trình đổi mới sáng tạo. Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) giúp các công nghệ mới có đất thử sức.

Chính sách khoa học và công nghệ chuyển hướng sang đặt hàng, khoán chi đến sản phẩm cuối. Các chương trình hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp cho phép Thủ đô tài trợ tới 70% chi phí thuê chuyên gia và tư vấn công nghệ. Sàn Giao dịch Công nghệ Hà Nội hỗ trợ mạnh mẽ cho hoạt động thử nghiệm, xúc tiến, định giá và sở hữu trí tuệ, nhờ đó tạo điều kiện để startup rút ngắn quãng đường thương mại hóa. Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội vận hành theo mô hình PPP, đóng vai trò điều phối kết nối nghiên cứu, thử nghiệm, thị trường.

Hệ thống thể chế này được cộng hưởng với Nghị định số 264/2025/NĐ-CP về quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia và quỹ đầu tư mạo hiểm địa phương do Chính phủ ban hành ngày 14/10/2025. Lần đầu tiên, Việt Nam sở hữu một khuôn khổ thể chế thống nhất cho dòng vốn mạo hiểm, tạo “đường đi lối lại” cho các nguồn vốn dài hạn dành cho startup công nghệ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo hay dự án công nghệ sâu.

Các đại biểu tham dự Diễn đàn.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh khẳng định tại diễn đàn rằng, Nghị định 264 “cho phép quỹ đầu tư mạo hiểm hoạt động theo chu kỳ dài hạn, đầu tư theo danh mục và thậm chí mở rộng đầu tư ra nước ngoài để tiếp cận sớm công nghệ mới”. Đây là điểm mới quan trọng, đưa hoạt động đầu tư mạo hiểm của Việt Nam tiến gần chuẩn mực quốc tế.

Trong khuôn khổ chính sách đó, Hà Nội là địa phương đầu tiên được lựa chọn triển khai thí điểm, tích lũy kinh nghiệm để chuẩn hóa mô hình và nhân rộng trên cả nước. Sự chủ động này đặt Hà Nội vào vị trí đầu tàu, không chỉ ở tầm thành phố mà còn trong tiến trình hiện đại hóa nền kinh tế quốc gia thông qua đổi mới sáng tạo.

Tạo lực đẩy mới từ Quỹ Đầu tư mạo hiểm Hà Nội

Điểm nhấn quan trọng nhất trong bài phát biểu của Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trương Việt Dũng là việc Hà Nội đã hình thành Quỹ Đầu tư mạo hiểm Hà Nội với quy mô tối đa 1.200 tỷ đồng, trong đó vốn Nhà nước tham gia tối đa 49%. “Vốn Nhà nước đóng vai trò vốn mồi để thu hút nguồn lực xã hội và chia sẻ rủi ro ban đầu với khu vực tư nhân”, ông nhấn mạnh.

Quỹ này hướng đến nhóm doanh nghiệp có ý tưởng đột phá nhưng vướng rào cản lớn nhất là vốn dài hạn. Doanh nghiệp nhỏ và vừa - nhóm chiếm tỷ trọng lớn trong cấu trúc kinh tế Hà Nội, thường gặp khó trong việc tiếp cận vốn ngân hàng do thiếu tài sản đảm bảo và chưa có lịch sử tài chính đủ dài. Đầu tư mạo hiểm vì thế trở thành công cụ tài chính phù hợp nhất giúp các ý tưởng có tiềm năng vượt qua giai đoạn rủi ro, mở rộng quy mô và chuyển hóa thành giá trị kinh tế.

Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trương Việt Dũng khẳng định, Hà Nội mong muốn trở thành không gian thể chế mở, thị trường đủ lớn và đối tác đáng tin cậy cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Các chuyên gia quốc tế tham dự diễn đàn đã phân tích xu hướng tái cấu trúc dòng vốn toàn cầu, trong đó dòng tiền đang dồn mạnh sang các lĩnh vực như AI, công nghệ sinh học, công nghệ sâu, năng lượng, hạ tầng và chuỗi cung ứng thông minh.

Đại diện các quỹ đầu tư quốc tế chia sẻ mô hình matching fund - Nhà nước và tư nhân cùng góp vốn theo tỷ lệ và fund-of-funds - quỹ mẹ đầu tư vào nhiều quỹ nhỏ, như các phương thức giúp huy động vốn tư nhân hiệu quả, đồng thời kiểm soát rủi ro theo danh mục. Những mô hình này đang được áp dụng tại nhiều quốc gia và mở ra gợi ý thực tiễn cho Hà Nội trong thiết kế cơ chế vận hành quỹ.

Ở góc độ thị trường, đại diện các quỹ đầu tư tư nhân đánh giá cao cách Hà Nội tiếp cận vấn đề với tinh thần chia sẻ rủi ro, minh bạch và tuân thủ kỷ luật thị trường. Họ cho rằng việc đảm bảo quy trình thẩm định công nghệ, mô hình kinh doanh và quản trị rủi ro theo chuẩn quốc tế là điều kiện tiên quyết để quỹ của địa phương thu hút dòng vốn tư nhân và tạo niềm tin lâu dài.

Diễn đàn cũng nhận được nhiều phân tích về kết nối đầu tư gắn với chuyển đổi xanh và kinh tế tuần hoàn. Đại diện Viện Tăng trưởng xanh toàn cầu (GGGI) chia sẻ kinh nghiệm kết hợp vốn Nhà nước, vốn quốc tế và vốn tư nhân trong các chương trình thúc đẩy công nghệ xanh, năng lượng sạch hay mô hình đô thị bền vững. Những nội dung này đặc biệt phù hợp với định hướng phát triển của Hà Nội trong giai đoạn tới.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh kết luận: “Việc hình thành quỹ đầu tư mạo hiểm cấp quốc gia và địa phương mang ý nghĩa chiến lược, thể hiện cam kết mạnh mẽ của Nhà nước trong việc đồng hành cùng khu vực tư nhân và cộng đồng khởi nghiệp”.

Với hơn 4.000 startup đang hoạt động, hàng trăm tổ chức trung gian và tốc độ tăng trưởng hệ sinh thái thuộc nhóm cao trong khu vực, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để bứt phá nếu tận dụng tốt dòng vốn này.

Hà Nội với không gian thể chế mở, thị trường đủ lớn và đối tác tin cậy

Diễn đàn kết thúc với thông điệp rõ ràng từ Hà Nội. Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trương Việt Dũng khẳng định: “Hà Nội mong muốn trở thành không gian thể chế mở, thị trường đủ lớn và đối tác đáng tin cậy cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo”.

Ông nhấn mạnh trách nhiệm của Thành phố là đồng hành cùng Bộ Khoa học và Công nghệ và các bộ, ngành trung ương để triển khai hiệu quả các cơ chế mới; tiếp tục hoàn thiện môi trường đầu tư, hạ tầng đổi mới sáng tạo và năng lực thực thi ở cấp địa phương.

Các đại biểu phát biểu tại Diễn đàn.

Thông điệp ấy được cộng hưởng bởi cách Hà Nội tổ chức TECHFEST Việt Nam 2025: đưa công nghệ ra phố đi bộ, tạo hơn 700 gian trưng bày, xây dựng khu trải nghiệm AI, IoT, AR, Metaverse, nông nghiệp thông minh. Đây là minh chứng trực quan về một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mở, nơi ý tưởng được thử nghiệm, phản hồi được ghi nhận và công nghệ được tiếp cận theo hướng gần gũi và hữu dụng nhất.

Sự hòa quyện giữa chính sách và thực tiễn tạo nên nền tảng để Hà Nội tiến bước mạnh mẽ hơn trong giai đoạn mới. Thành phố không chỉ đặt mục tiêu hỗ trợ startup, mà hướng đến mục tiêu sâu xa hơn: xây dựng một cấu trúc kinh tế dựa trên tri thức, công nghệ và năng suất, trong đó đổi mới sáng tạo là động lực cốt lõi.

Với hệ thống thể chế đang hoàn thiện, nguồn vốn mạo hiểm bắt đầu được kích hoạt, môi trường thử nghiệm rộng mở và cam kết đồng hành mạnh mẽ từ chính quyền, Hà Nội đang tự tin định vị mình như điểm đến chiến lược của cộng đồng đầu tư mạo hiểm và khởi nghiệp sáng tạo trong nước và quốc tế. Từ TECHFEST Việt Nam 2025, hành trình đó đã bước thêm một nấc thang mới: vững vàng, thuyết phục và đầy triển vọng.

Hạnh Phúc