Hà Nội ô nhiễm ở mức 'đỏ', nhu cầu máy lọc không khí tăng mạnh

Các dòng máy lọc không khí được phân loại chủ yếu dựa trên công nghệ lọc và diện tích phòng sử dụng.

Lớp sương mù lẫn bụi dày đặc bao phủ nhiều khu vực nội thành vào buổi sáng sớm và chiều tối, khiến người dân hạn chế đi lại và đẩy mạnh áp dụng các biện pháp bảo vệ sức khỏe trong không gian sinh hoạt. Trong bối cảnh đó, thị trường máy lọc không khí trên địa bàn Thủ đô trở nên sôi động hơn bao giờ hết khi nhu cầu tìm kiếm thiết bị giảm phơi nhiễm bụi mịn tăng mạnh.

Ghi nhận thực tế cho thấy, số lượng sản phẩm, mẫu mã và phân khúc giá vô cùng đa dạng, từ hơn 1 triệu đến trên 10 triệu đồng, đáp ứng nhiều nhóm đối tượng tiêu dùng khác nhau. Chất lượng không khí ở Hà Nội bước vào giai đoạn ô nhiễm nặng, đặc biệt trong các tháng mùa đông khi hiện tượng nghịch nhiệt và sự tích tụ của bụi mịn PM2.5 diễn ra thường xuyên.

Theo các chuyên gia môi trường, nồng độ bụi mịn trong nhiều ngày vượt quy chuẩn cho phép từ 2 đến 5 lần. Tổ chức quan trắc độc lập AirVisual cũng liên tục xếp Hà Nội trong nhóm các thành phố có chất lượng không khí thấp nhất thế giới tại một số thời điểm trong ngày. Tình trạng này đặc biệt ảnh hưởng tới nhóm người nhạy cảm như trẻ em, người cao tuổi, phụ nữ mang thai hoặc người có bệnh lý hô hấp.

Trước diễn biến bất lợi kéo dài, nhiều cơ quan y tế khuyến cáo các hộ gia đình duy trì không gian sống an toàn bằng việc sử dụng thiết bị lọc khí đạt chuẩn. Đây được xem là biện pháp hỗ trợ hiệu quả trong nhà khi người dân không thể kiểm soát được chất lượng không khí bên ngoài. Chính vì vậy, các cửa hàng điện máy, đại lý phân phối và hình thức bán hàng qua mạng đều ghi nhận lượng khách hỏi mua tăng mạnh.

Tại một hệ thống siêu thị điện máy trên đường Giải Phóng, phường Hoàng Mai, thành phố Hà Nội, lượng khách đến khu vực máy lọc không khí trong nhiều ngày tăng gấp 3 lần so với cuối tháng trước. Nhiều mẫu mã tầm trung có công suất từ 25 - 35 m2 liên tục “cháy hàng”. Đại diện hệ thống cho biết xu hướng tiêu dùng năm nay có phần thay đổi so với các giai đoạn trước khi nhiều gia đình tìm đến các dòng máy có cảm biến bụi mịn PM2.5, hiển thị chỉ số AQI và khả năng vận hành tự động theo chất lượng không khí thực tế.

Trong số này, nhóm sản phẩm có màng lọc HEPA H13 hoặc H14 được ưa chuộng hơn do khả năng lọc bụi mịn tốt và độ bền cao. Ở phân khúc giá thấp từ 1 - 3 triệu đồng, các mẫu máy lọc mini phù hợp với phòng dưới 15 m2 được tiêu thụ khá nhanh. Đây là lựa chọn của các gia đình trẻ sống tại chung cư hoặc người độc thân muốn trang bị thiết bị cơ bản cho phòng ngủ.

Nhóm chiếm thị phần lớn nhất là nhóm từ 3 - 8 triệu đồng, được đánh giá có mức giá phù hợp, tính năng cân bằng và dễ sử dụng. Ở nhóm cao cấp từ 8 - 12 triệu đồng, các hãng tập trung vào công suất lớn, công nghệ lọc đa tầng và khả năng kết nối thông minh, phù hợp với không gian phòng khách rộng.

Ở phân khúc cao cấp, máy lọc không khí giá thành cao, hướng tới người dùng cần thiết kế hiện đại và khả năng lọc mạnh cho không gian rộng.

Không chỉ tại các cửa hàng vật lý, các sàn thương mại điện tử cũng ghi nhận lượng tìm kiếm máy lọc không khí tăng đột biến. Một số sản phẩm được giảm giá sâu đã bán hết chỉ trong vài ngày.

Theo các nhà bán lẻ trực tuyến, người dùng hiện quan tâm nhiều hơn đến xuất xứ thương hiệu, chi phí thay lõi lọc và mức độ tiêu thụ điện. Người tiêu dùng cũng có xu hướng tìm hiểu kỹ hơn trước khi mua, thay vì quyết định nhanh như giai đoạn dịch bệnh trước đây.

Chia sẻ về lý do quyết định mua máy lọc không khí, chị Đinh Ngọc Mai (phường Thanh Xuân) cho biết tình trạng ô nhiễm gần đây khiến con nhỏ thường xuyên ho nhiều vào buổi sáng. Sau khi theo dõi thông tin quan trắc liên tục ở mức xấu, gia đình đã quyết định đầu tư hai máy lọc để lắp trong phòng ngủ và phòng khách. “Trước đây tôi cũng nghe nói máy lọc không khí có tác dụng nhưng chưa thực sự quan tâm. Chỉ đến khi chất lượng không khí quá kém, nhất là buổi sáng nhìn qua cửa sổ thấy mờ đặc, tôi mới thấy cần phải chủ động bảo vệ sức khỏe”, chị Mai nói.

Trong khi đó, anh Lê Hữu Mạnh (phường Hoàng Mai) chia sẻ: “Nhà tôi gần khu vực nhiều công trình xây dựng nên bụi vào nhà rất nhiều. Mấy ngày gần đây, chỉ số ô nhiễm quá cao nên tôi quyết định mua máy lọc để giảm phần nào bụi mịn trong không gian sinh hoạt. Khi bật máy, chỉ số chất lượng không khí cải thiện rõ rệt sau khoảng 20 - 30 phút”.

Tuy nhiên, không ít người tiêu dùng cho biết việc chọn mua máy lọc không khí vẫn gặp nhiều khó khăn do sự đa dạng của thị trường. Các thông số như CADR, diện tích phù hợp, chất lượng màng lọc hay độ ồn khiến nhiều người bối rối. Một số hộ gia đình mua máy công suất nhỏ cho phòng lớn, dẫn đến hiệu quả sử dụng thấp. Vì vậy, các cửa hàng thường khuyến nghị người mua căn cứ vào diện tích phòng, thói quen sinh hoạt và nhu cầu lọc mùi, lọc không khí hoặc khử khuẩn để chọn đúng thiết bị.

Theo anh Nguyễn Anh Quân, chủ một cửa hàng bán đồ điện gia dụng trên phố Nguyễn Lương Bằng, phường Đống Đa: “Lượng khách hỏi mua máy lọc tăng mạnh trong một tuần qua, nhiều khách hàng đến vì quá lo lắng trước tình trạng ô nhiễm. Tuy nhiên, việc cần thiết là họ phải hiểu tính năng của từng dòng máy và lựa chọn loại lõi lọc phù hợp. Quan trọng nhất là duy trì thay lõi đúng hạn, bởi nếu lõi lọc quá bẩn, hiệu quả lọc sẽ giảm rất nhiều”.

Hiện nay, máy lọc không khí được phân khúc khá đa dạng, phù hợp với nhiều nhu cầu sử dụng và khả năng tài chính của các hộ gia đình.

Các chuyên gia môi trường nhận định máy lọc không khí là giải pháp quan trọng trong bối cảnh ô nhiễm tăng cao nhưng không phải là biện pháp mang tính triệt để. Phó Giáo sư, Tiến sỹ Hoàng Anh Lê, Khoa Môi trường, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng để giảm phơi nhiễm trong nhà, thiết bị lọc khí có thể mang lại hiệu quả rõ rệt.

Tuy nhiên, về lâu dài, chất lượng không khí chỉ được cải thiện khi thành phố kiểm soát chặt các nguồn phát thải như giao thông, xây dựng, công nghiệp và rác thải. “Việc người dân tăng cường sử dụng thiết bị bảo vệ sức khỏe là rất cần thiết. Nhưng điều quan trọng hơn là Hà Nội cần kiên trì các giải pháp tổng thể nhằm giảm ô nhiễm bụi mịn ở cấp độ nguồn phát", ông Lê nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, các chuyên gia khuyến cáo người dân không nên lạm dụng máy lọc không khí mà cần kết hợp giữ không gian thông thoáng, vệ sinh nhà cửa thường xuyên, tránh mở cửa sổ khi chỉ số AQI ngoài trời đang ở mức xấu. Khi ra ngoài, người dân nên sử dụng khẩu trang đạt chuẩn để hạn chế hít phải bụi mịn. Đối với trẻ nhỏ và người già, nên hạn chế các hoạt động ngoài trời khi chất lượng không khí ở mức cảnh báo.

Hiện, nhiều đơn vị chức năng cũng tăng cường theo dõi chất lượng không khí và công bố rộng rãi trên các nền tảng trực tuyến để người dân cập nhật. Các chuyên gia mong muốn thành phố đẩy mạnh kiểm soát nguồn thải từ giao thông, tăng diện tích cây xanh và cải thiện hệ thống quản lý đô thị nhằm tạo môi trường sống trong lành hơn cho người dân. Sự gia tăng nhu cầu mua máy lọc không khí tại Hà Nội cho thấy nhận thức cộng đồng về sức khỏe môi trường ngày càng nâng cao. Đây là tín hiệu tích cực trong bối cảnh ô nhiễm không khí có xu hướng kéo dài và phức tạp.

Tuy nhiên, về dài hạn, thành phố vẫn cần những giải pháp căn cơ để cải thiện chất lượng không khí, đồng thời nâng cao trách nhiệm và ý thức của mỗi người dân trong việc bảo vệ môi trường sống chung. Máy lọc không khí là giải pháp cần thiết, nhưng chỉ hiệu quả khi được đặt trong tổng thể các biện pháp dài hạn và đồng bộ.

Bài và ảnh: Quốc Lũy (TTXVN)