Hà Nội quyết tâm giảm thiểu ùn tắc giao thông giai đoạn 2025 - 2030

Tốc độ gia tăng phương tiện giao thông cá nhân đang tạo thành thách thức thực sự với Hà Nội. Ảnh: VGP/Diệu Anh

Diễn đàn quan trọng cho tầm nhìn đô thị bền vững

Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn nhấn mạnh: Trong những năm qua, cùng với quá trình đô thị hóa mạnh mẽ, số lượng phương tiện cơ giới tăng nhanh, dân số cơ học gia tăng cao, trong khi hệ thống hạ tầng giao thông chưa được phát triển đồng bộ, đã khiến ùn tắc giao thông trở thành một trong những thách thức lớn nhất đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của Thủ đô.

"Ùn tắc không chỉ gây thiệt hại về thời gian, chi phí, năng lượng mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, sức khỏe, năng suất lao động và hình ảnh của một Thủ đô văn minh, hiện đại", ông Dương Đức Tuấn nhấn mạnh.

Đồng chí Dương Đức Tuấn, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội phát biểu tại Hội thảo

Tại Đại hội Đảng bộ Thành phố Hà Nội lần thứ XVIII (từ ngày 15–17/10/2025), Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định: "Diện mạo của Thủ đô không ngừng phát triển theo hướng hiện đại, thông minh, xanh và bền vững". Tuy nhiên, đồng chí cũng chỉ rõ, quản lý đô thị còn bất cập, tình trạng ùn tắc giao thông vẫn dai dẳng – đây là một trong những "điểm nghẽn" cần tập trung khắc phục.

Theo Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn, chỉ đạo của Tổng Bí thư thể hiện rõ tầm nhìn, quyết tâm chính trị và yêu cầu đổi mới tư duy trong quản lý đô thị, đặt ra trách nhiệm cho các cấp, các ngành phải hành động quyết liệt, đồng bộ và hiệu quả ngay từ đầu nhiệm kỳ 2026–2031. Hội thảo lần này vì thế là bước quan trọng trong quy trình hoàn thiện Đề án, thể hiện tinh thần cầu thị, công khai, minh bạch của thành phố Hà Nội trong việc tìm kiếm các giải pháp căn cơ, bền vững để giảm thiểu ùn tắc giao thông.

Thực trạng giao thông Hà Nội: Áp lực ngày càng lớn

Báo cáo tại Hội thảo, TS. Nguyễn Đình Thạo, Trường Đại học Giao thông Vận tải Hà Nội – Chủ nhiệm Đề án tổng thể, cho biết: mật độ dân số Hà Nội cao gấp 8,2 lần mức trung bình cả nước, đặc biệt tại các quận nội thành như Đống Đa, nơi có mật độ lên tới 38.000 người/km².

TS. Nguyễn Đình Thạo, Trường Đại học Giao thông vận tải Hà Nội - Chủ nhiệm Đề án tổng thể "Giảm thiểu ùn tắc giao thông trên địa bàn thành phố Hà Nội, giai đoạn 2025-2030 và những năm tiếp theo" trình bày tại Hội thảo

Hiện toàn thành phố có khoảng 9,2 triệu phương tiện cơ giới đường bộ, trong đó Hà Nội quản lý hơn 8 triệu phương tiện (gồm 1,1 triệu ô tô, 6,9 triệu xe máy) và khoảng 1,2 triệu phương tiện từ các địa phương khác lưu thông hàng ngày. Tốc độ gia tăng phương tiện hàng năm đạt 4–5%, có năm tới 10%, trong khi hạ tầng giao thông chỉ tăng trung bình 0,3–0,5%/năm.

Diện tích đất dành cho giao thông hiện mới đạt 12,13% so với chỉ tiêu quy hoạch 20–26%; diện tích đất cho giao thông tĩnh dưới 1% (chỉ tiêu 3–4%), mới đáp ứng khoảng 10% nhu cầu đỗ xe. Trong khi đó, vận tải hành khách công cộng chỉ đáp ứng 19,5% nhu cầu đi lại, thấp hơn nhiều so với chỉ tiêu quy hoạch (30–55%).

Theo TS. Nguyễn Đình Thạo, nếu không có giải pháp cải thiện, Hà Nội sẽ đối mặt với nguy cơ "thảm họa giao thông" tương tự một số đô thị lớn trong khu vực như Bangkok, Manila, Jakarta.

Đề xuất 11 nhóm giải pháp, 116 nhiệm vụ cụ thể

Đơn vị tư vấn đưa ra 11 nhóm giải pháp với 116 nhiệm vụ cụ thể, trong đó tập trung vào bốn trụ cột chính:

Phát triển đồng bộ hạ tầng giao thông, đặc biệt là các tuyến đường vành đai, trục hướng tâm, cầu vượt, hầm chui, bãi đỗ xe ngầm và công trình giao thông tĩnh.

Đẩy mạnh vận tải hành khách công cộng, mở rộng mạng lưới xe buýt, đường sắt đô thị, tàu điện ngầm, đảm bảo kết nối thuận tiện, an toàn.

Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI) trong quản lý, giám sát, phân luồng, xử lý vi phạm và cung cấp thông tin thời gian thực cho người dân.

Kiểm soát phương tiện cá nhân, từng bước hạn chế xe cơ giới vào trung tâm, đồng thời khuyến khích sử dụng phương tiện xanh, thân thiện môi trường.

Ngoài ra, Đề án nhấn mạnh việc nâng cao ý thức, văn hóa giao thông, xây dựng nếp sống đô thị văn minh; huy động đa dạng nguồn lực xã hội, kết hợp ngân sách nhà nước, vốn tư nhân và hợp tác quốc tế để bảo đảm tính khả thi, bền vững.

Tổng kinh phí dự kiến thực hiện Đề án khoảng 1,4 triệu tỷ đồng (tương đương 53 tỷ USD).

Giai đoạn 2025–2030: khoảng 569.040 tỷ đồng, trong đó đầu tư đường sắt đô thị chiếm 57,1%, hạ tầng đường bộ 37,8%.

Giai đoạn 2031–2035: khoảng 828.068 tỷ đồng, với tỷ trọng đường sắt đô thị chiếm 79,2%, hạ tầng đường bộ 17,6%.

Đa chiều ý kiến từ giới chuyên gia

Tại Hội thảo, nhiều chuyên gia như TS. Đào Ngọc Nghiêm – Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam, TS. Phan Lê Bình, GS. Bùi Tiến Thành đều đánh giá cao tính công phu, khoa học của dự thảo Đề án.

TS. Đào Ngọc Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam phát biểu tại Hội thảo

Các chuyên gia cho rằng Hà Nội cần ưu tiên phát triển giao thông công cộng kết hợp với hoàn thiện hạ tầng và quản lý nhu cầu đi lại của người dân. Đồng thời, cần tăng cường truyền thông, giáo dục ý thức giao thông để hình thành thói quen văn minh, giảm phụ thuộc vào phương tiện cá nhân.

Đại tá Lê Quang Hòa (Cục Cảnh sát giao thông) đề xuất đẩy mạnh tổ chức giao thông, xử lý nghiêm vi phạm. Ông Trần Hữu Minh (Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia) nhấn mạnh việc triển khai Đề án cần gắn với quy hoạch giãn dân hợp lý và hệ thống pháp luật. Trong khi đó, Đại tá Trần Đình Nghĩa – Trưởng phòng Cảnh sát giao thông, Công an TP Hà Nội, cho rằng cần khảo sát kỹ hệ thống đèn tín hiệu, tổ chức phân luồng khoa học, đồng thời khuyến khích sử dụng phương tiện công cộng và quản lý chặt lòng đường, vỉa hè.

Hoàn thiện Đề án – hướng tới Thủ đô xanh, thông minh và đáng sống

Kết luận hội thảo, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Phi Thường ghi nhận, trân trọng các ý kiến tâm huyết của chuyên gia và đại biểu. Ông cho biết, các góp ý sẽ là cơ sở quan trọng để Sở Xây dựng hoàn thiện Đề án tổng thể giảm thiểu ùn tắc giao thông giai đoạn 2025–2030 và những năm tiếp theo, trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt.

Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Phi Thường phát biểu tại Hội thảo

"Với vai trò là cơ quan tham mưu, quản lý nhà nước trong lĩnh vực xây dựng và giao thông đô thị, Sở Xây dựng cam kết phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành, địa phương, các tổ chức, chuyên gia và người dân để triển khai Đề án một cách đồng bộ, hiệu quả và thực chất", ông Nguyễn Phi Thường khẳng định.

Hội thảo khép lại với quyết tâm cao của thành phố Hà Nội trong việc cụ thể hóa chỉ đạo của Tổng Bí thư, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ XVIII, hướng tới một Thủ đô hiện đại – xanh – thông minh – đáng sống, nơi giao thông không chỉ là phương tiện di chuyển mà còn là biểu tượng của văn minh đô thị.

Đ.Hoa