Hà Nội thúc tiến độ giải phóng mặt bằng cho 2 dự án đường sắt quốc gia

Chi tiết dự án và kế hoạch giải phóng mặt bằng

Đây là các dự án có quy mô lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều hộ dân và yêu cầu quá trình giải phóng mặt bằng nhanh chóng, hiệu quả. Với mục tiêu đáp ứng tiến độ thi công, UBND TP. Hà Nội đã quyết định phân cấp, ủy quyền cho cấp xã trong việc giải quyết các vướng mắc trong quá trình giải phóng mặt bằng, đồng thời xây dựng các hướng dẫn chi tiết để đảm bảo công tác này được thực hiện đúng quy định pháp luật.

Tại cuộc họp với Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh khẳng định Hà Nội sẽ ký ban hành các hướng dẫn chi tiết về phân cấp, ủy quyền, trong đó sẽ chỉ rõ thẩm quyền của cấp xã và các bước cần thiết để đảm bảo giải phóng mặt bằng đúng tiến độ.

Để đảm bảo tiến độ của các dự án, Chủ tịch UBND Thành phố yêu cầu các đơn vị liên quan chủ động báo cáo về diện tích đất thu hồi, nhu cầu tái định cư và các công tác liên quan đến giải phóng mặt bằng. Các xã, phường nơi dự án đi qua cũng cần khẩn trương xác định các điểm tái định cư để phục vụ cho các hộ gia đình bị ảnh hưởng.

Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng là một trong những công trình trọng điểm được Quốc hội phê duyệt tại Nghị quyết 187/2025/QH15. Tuyến đường sắt này dài khoảng 37,5 km, đi qua các địa bàn huyện Mê Linh, Đông Anh và Gia Lâm. Dự án có tổng diện tích giải phóng mặt bằng dự kiến lên đến 245,2 ha. Trong đó, diện tích đất cần thu hồi chủ yếu là đất nông nghiệp, và do đó không phải thực hiện tái định cư trên diện rộng. Tuy nhiên, công tác giải phóng mặt bằng sẽ phải thực hiện một số khu vực có nhu cầu di dời nhà cửa, do đó, một phần diện tích sẽ cần giải quyết tái định cư.

Tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam được thông qua tại Nghị quyết số 172/2024/QH15 với tổng chiều dài 27,9 km qua địa bàn Hà Nội. Tổng diện tích đất cần thu hồi khoảng 112,74 ha. Các xã bị ảnh hưởng bao gồm Ngọc Hồi, Thường Tín, Phượng Dực, Chuyên Mỹ và Đại Xuyên.

Mặc dù diện tích đất cần thu hồi chủ yếu là đất nông nghiệp, một số khu vực cũng yêu cầu tái định cư cho khoảng 320 hộ gia đình. Các xã liên quan sẽ phải xác định diện tích đất tái định cư và gửi báo cáo về Sở Nông nghiệp và Môi trường để tổng hợp và đề xuất các phương án di dời hợp lý.

Công tác tái định cư luôn là một trong những vấn đề phức tạp nhất trong công tác giải phóng mặt bằng, đặc biệt là khi dự án đi qua các khu dân cư đông đúc. Theo ông Nguyễn Xuân Đại, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, các xã có tuyến đường sắt đi qua cần phải chủ động rà soát, lập kế hoạch tái định cư một cách kỹ lưỡng và đảm bảo đáp ứng nhu cầu của người dân bị ảnh hưởng. Các địa phương này cần khẩn trương đề xuất địa điểm tái định cư và diện tích đất để đảm bảo không làm gián đoạn cuộc sống của người dân.

Đặc biệt, các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các địa phương để thực hiện công tác thu hồi đất và phân bổ khu tái định cư một cách hợp lý. Chủ tịch UBND Thành phố yêu cầu các xã cần "chốt" các điểm tái định cư vào tuần sau và phải hoàn tất các thủ tục để đảm bảo không gặp phải các vướng mắc về đất đai trong thời gian tới.

Đảm bảo tiến độ công tác giải phóng mặt bằng và thi công

Bên cạnh công tác phân cấp, ủy quyền và tái định cư, UBND TP. Hà Nội cũng yêu cầu các sở ngành liên quan và các địa phương phải chủ động, phối hợp chặt chẽ để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng. Ban Quản lý dự án đường sắt (Bộ Xây dựng) cũng cho biết, sẽ hoàn tất rà soát hướng tuyến trong tháng 7 và bàn giao cọc mốc giải phóng mặt bằng cho các địa phương vào tháng 8 tới, giúp các xã sớm nắm được mốc vị trí để triển khai các công tác tiếp theo, tránh tình trạng chậm trễ làm ảnh hưởng đến tiến độ của dự án.

Ngoài ra, lãnh đạo Thành phố yêu cầu các đơn vị liên quan cập nhật các số liệu chính xác về các ga trên tuyến đường sắt để kịp thời điều chỉnh quy hoạch, không để xảy ra các vấn đề phát sinh về hạ tầng trong quá trình thi công.

Nhằm đảm bảo tiến độ giải phóng mặt bằng, Chính phủ đã chỉ đạo các địa phương phối hợp chặt chẽ trong công tác giải phóng mặt bằng để hai dự án đường sắt này có thể khởi công đúng hạn. Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì cuộc họp trực tuyến với các bộ ngành liên quan, yêu cầu các đơn vị không để tình trạng chậm trễ xảy ra. Đồng thời, Thủ tướng đã chỉ đạo sẽ khởi công đồng loạt cả hai dự án vào ngày 19/8/2025, nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.

Các sở, ngành, UBND các xã và các đơn vị tư vấn, thi công cần chủ động phối hợp để đảm bảo tiến độ giải phóng mặt bằng. Công tác này đòi hỏi sự phối hợp hiệu quả giữa chính quyền các cấp, các ngành liên quan và các hộ dân để đảm bảo quyền lợi của các bên và đồng thời thúc đẩy phát triển hạ tầng đồng bộ, bền vững.

Linh Nguyễn