Hà Nội tiên phong trong ba trụ cột

Thông điệp ấy không chỉ là định hướng lớn của Chính phủ, mà còn là lời nhắc nhở trách nhiệm đối với mỗi địa phương, nhất là Thủ đô Hà Nội - trung tâm chính trị, hành chính quốc gia, trái tim của cả nước, nơi phải đi đầu trong hiện thực hóa ba trụ cột chiến lược này.

Hà Nội Metro ứng dụng công nghệ nhận diện sinh trắc học trong sử dụng thẻ vé định danh điện tử nhằm thúc đẩy giao thông công cộng thông minh. Ảnh: Tiền Phong

Ba trụ cột chiến lược và trách nhiệm đi đầu của Thủ đô

Thế giới những năm gần đây liên tiếp đối mặt với khủng hoảng: Dịch bệnh, xung đột, đứt gãy chuỗi cung ứng, lạm phát, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn. Nhiều nền kinh tế tăng trưởng chậm lại hoặc rơi vào suy thoái; nợ công phình to; niềm tin thị trường suy giảm. Trong bối cảnh đó, những con số mà Thủ tướng nêu ra cho thấy một thực tế khác của Việt Nam: Khi tăng trưởng thế giới suy giảm, Việt Nam vẫn duy trì được tăng trưởng, khẳng định sức sống của một nền kinh tế đang chuyển đổi mạnh mẽ. Trong khi nợ công nhiều nước tăng, nợ công Việt Nam lại giảm đáng kể: Từ khoảng 56% GDP cách đây 5 năm xuống còn 36% GDP, giảm tới 20 điểm phần trăm. Đằng sau những con số khô khan ấy là cả một quá trình kiên trì ổn định kinh tế vĩ mô, giữ vững các cân đối lớn, siết chặt kỷ luật tài khóa, củng cố niềm tin của nhà đầu tư và người dân. Nhờ đó, thu nhập bình quân đầu người tăng lên, ổn định chính trị được bảo đảm, vị thế quốc tế của Việt Nam ngày càng được nâng cao. Đây là nền tảng để Việt Nam tự tin bước vào giai đoạn phát triển mới, trong đó ba động lực chuyển đổi số - chuyển đổi xanh - đổi mới sáng tạo được xác định là trụ cột.

Một là, chuyển đổi số - hạ tầng mềm cho nền kinh tế hiện đại. Chuyển đổi số không chỉ là số hóa thủ tục, mà là thay đổi cách vận hành bộ máy, cách sản xuất, kinh doanh và phục vụ người dân. Với Hà Nội, điều đó càng có ý nghĩa đặc biệt: Hà Nội là nơi tập trung các cơ quan Trung ương, các tập đoàn, doanh nghiệp lớn, hệ thống trường đại học, viện nghiên cứu; là “vùng lõi” của kinh tế tri thức, kinh tế số. Việc đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến, xây dựng chính quyền số, đô thị thông minh ở Hà Nội không chỉ phục vụ người dân Thủ đô, mà còn là hình mẫu cho cả nước.

Hai là, chuyển đổi xanh - định hướng phát triển bền vững của Thủ đô. Hà Nội đang chịu sức ép lớn về dân số, giao thông, môi trường, chất thải. Nếu không chuyển đổi mô hình phát triển theo hướng xanh hơn, sạch hơn, bền vững hơn, Thủ đô sẽ đối mặt với “trần giới hạn” về chất lượng sống. Chuyển đổi xanh đối với Hà Nội không chỉ là chuyện trồng thêm cây, mở thêm công viên, mà là: Tái cơ cấu không gian đô thị theo hướng giao thông công cộng, giao thông xanh. Khuyến khích công trình sử dụng năng lượng tái tạo, tiết kiệm năng lượng. Từng bước phát triển các khu công nghiệp, khu đô thị “carbon thấp”, gắn với tiêu chuẩn xanh, quy hoạch thông minh.

Ba là, đổi mới sáng tạo - “chìa khóa vàng” để bứt phá. Không có đổi mới sáng tạo, sẽ không có tăng năng suất, không có động lực nội sinh để bứt phá. Hà Nội với vai trò trung tâm giáo dục - khoa học lớn nhất cả nước, sở hữu lực lượng trí thức, chuyên gia, đội ngũ doanh nhân trẻ, hệ sinh thái khởi nghiệp sôi động, có đầy đủ điều kiện để trở thành “Thủ đô đổi mới sáng tạo”. Phát triển các trung tâm sáng tạo, khu công nghệ cao, vườn ươm khởi nghiệp; gắn kết chặt chẽ “ba nhà”: Nhà nước - nhà khoa học - nhà doanh nghiệp; tạo môi trường để tri thức được ứng dụng vào sản xuất, kinh doanh... chính là cách để Hà Nội biến tiềm năng thành năng lực cạnh tranh thực sự.

Từ tầm nhìn chiến lược đến hành động cụ thể

Thông điệp mà Thủ tướng đưa ra trên diễn đàn quốc tế là tầm nhìn chiến lược cho cả nước. Đối với Hà Nội, trách nhiệm là phải chuyển hóa tầm nhìn đó thành những chương trình, dự án, đầu việc hết sức cụ thể, với những chỉ tiêu đo lường rõ ràng: Bao nhiêu dịch vụ công được cung cấp ở mức độ toàn trình? Bao nhiêu cơ quan, đơn vị sử dụng, chia sẻ hiệu quả dữ liệu số? Tỉ lệ giao thông công cộng, tỉ lệ năng lượng tái tạo trong tiêu dùng của Thủ đô tăng lên như thế nào? Hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo của Hà Nội đóng góp ra sao cho tăng trưởng GRDP, cho việc làm chất lượng cao? Câu trả lời không chỉ nằm trên báo cáo, mà sẽ được thể hiện sống động trong đời sống hằng ngày của người dân Thủ đô: Đi lại thuận tiện hơn, môi trường trong lành hơn, tiếp cận dịch vụ công dễ dàng hơn, cơ hội lập nghiệp, phát triển cao hơn.

Trong bối cảnh thế giới còn nhiều bất trắc, việc giữ vững ổn định vĩ mô, giảm nợ công, nâng cao vị thế quốc tế của Việt Nam là kết quả của đường lối đúng đắn, sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành quyết liệt của Chính phủ, sự đồng lòng của toàn dân. Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo là ba trụ cột để chúng ta bước tiếp vững chắc. Với truyền thống “Thủ đô anh hùng, Thành phố vì hòa bình”, Hà Nội có đủ điều kiện và trách nhiệm để đi đầu trong hiện thực hóa tầm nhìn đó, xứng đáng là trung tâm mẫu mực về phát triển nhanh, bền vững, văn minh, hiện đại, góp phần cùng cả nước xây dựng một Việt Nam ngày càng cường thịnh.

PGS. TS Ngô Trí Long